Medytacja

Wpływ medytacji na zdrowie psychiczne i dobrostan

Typ dowodu: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 1

Rok: 2023

Autorzy: Ms. Parul Nagar, Dr. Ambrien Ahmed

Czasopismo: Journal of Namibian Studies : History Politics Culture (3)

Główne wnioski: Praktyki medytacyjne mają pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i dobrostan, redukując objawy zaburzeń psychicznych i poprawiając ogólne samopoczucie psychologiczne.

Streszczenie: W związku z rosnącym zainteresowaniem medytacją jako sposobem poprawy ogólnego dobrostanu, istotne jest zrozumienie jej wpływu na wyniki zdrowia psychicznego. Przegląd ujawnia spójne wyniki wskazujące, że praktyki medytacyjne mają pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i dobrostan. Badania przekrojowe pokazują, że osoby regularnie medytujące wykazują niższy poziom lęku, depresji i postrzeganego stresu. Badania kontrolowane, w tym randomizowane badania kontrolowane, dostarczają silniejszych dowodów, że interwencje medytacyjne skutecznie redukują objawy zaburzeń psychicznych i poprawiają dobrostan psychiczny. Badania interwencyjne dodatkowo podkreślają korzyści z praktyk medytacyjnych w poprawie uwagi, funkcji poznawczych, regulacji emocji oraz ogólnego subiektywnego dobrostanu. Wyniki sugerują, że praktyki medytacyjne mogą być wartościowymi narzędziami wspierającymi zdrowie psychiczne i dobrostan. Wskazują także na potencjał medytacji jako skutecznej metody redukcji objawów zaburzeń psychicznych, wzmacniania dobrostanu psychicznego i poprawy jakości życia. Jednak wymagane są dalsze badania w zakresie zrozumienia mechanizmów działania, określenia optymalnej dawki i czasu trwania praktyki oraz badania długoterminowych efektów medytacji.

Wpływ krótkiej praktyki mindfulness na pozytywne zdrowie psychiczne: Samotranscendencja jako proces pośredniczący

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 1

Rok: 2024

Autorzy: M. Dambrun, Adam W. Hanley, Eric L. Garland, Pierre De Oliveira, Céline Stinus, Nicolas Pellerin, Maya Corman, Catherine Juneau

Czasopismo: International Journal of Wellbeing (1)

Główne wnioski: Krótkie praktyki mindfulness, takie jak skanowanie ciała lub medytacja oddechu, zwiększają pozytywne emocje i samotranscendencję, prowadząc do poprawy dobrostanu i wewnętrznego spokoju.

Streszczenie: W dwóch randomizowanych badaniach kontrolowanych przetestowano wpływ dwóch praktyk uważności skoncentrowanej na uwadze na pozytywne zdrowie psychiczne. Założono, że medytacja uważności zwiększy różne pozytywne emocje (wdzięczność, zainteresowanie, nadzieję, dumę, uniesienie i zachwyt) poprzez trzy procesy indukowane przez uważność (świadomość ciała, meta-świadomość i samotranscendencję), a pozytywne emocje samotranscendentne z kolei zwiększą pozytywne zdrowie psychiczne (dobrostan i wewnętrzny spokój). Hipoteza została przetestowana w dwóch randomizowanych eksperymentach online. Uczestnicy byli przypisywani do medytacji skanowania ciała, medytacji oddechu lub grupy kontrolnej (słuchanie opowiadania). Oceniano różne pozytywne emocje, procesy wywołane uważnością oraz dobrostan/wewnętrzny spokój na podstawie samoopisów. Eksperyment 1 (n = 166) wykazał, że praktykowanie 21-minutowej medytacji skanowania ciała lub oddechu znacząco zwiększa pozytywne emocje (szczególnie uniesienie, wdzięczność i dumę) i że samotranscendencja istotnie pośredniczy w tym efekcie. Eksperyment 2 (n = 127) powtórzył te wyniki dla pozytywnych emocji przy krótszej, 11-minutowej praktyce i wykazał, że dwa samotranscendentne pozytywne uczucia (uniesienie i wdzięczność), ale nie duma – bardziej egocentryczna pozytywna emocja – znacząco pośredniczą w wpływie praktyki medytacji na dobrostan i wewnętrzny spokój. W pracy omówiono implikacje tych wyników.

Wpływ porannej medytacji i jakości snu na wyniki afektywne i zdrowotne wśród pracowników ochrony zdrowia

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: A. Junça‐Silva, Marisa Kulyk, António Caetano

Czasopismo: International Journal of Environmental Research and Public Health (2)

Główne wnioski: Poranna medytacja poprawia zdrowie psychiczne i witalność u pracowników ochrony zdrowia, przy czym niska jakość snu wpływa na tę zależność.

Streszczenie: Tło: Zdrowie jest kluczowym czynnikiem wpływającym na wyniki w miejscu pracy, w tym postawy, zachowania i efektywność. Badanie to analizowało rolę codziennych mikroprzerw, w szczególności porannej medytacji, oraz pozytywnych doświadczeń afektywnych (tj. pozytywny afekt) w pracy w przewidywaniu wyników zdrowotnych, takich jak witalność i zdrowie psychiczne. Zastosowano niereakcyjny projekt badania i przetestowano model moderowanej mediacji, w którym jakość snu moderuje relację między poranną medytacją a pozytywnym afektem, który z kolei przewiduje wyniki zdrowotne pod koniec dnia. Metodologia: Dane zbierano dwa razy dziennie przez pięć kolejnych dni roboczych od 44 pracowników służby zdrowia, korzystając z codziennych ankiet. Wyniki: Analiza modelowania wielopoziomowego wykazała, że poranna medytacja była istotnie związana ze wzrostem pozytywnego afektu oraz poprawą wskaźników zdrowotnych pod koniec dnia pracy. Jakość snu moderowała relację między poranną medytacją a pozytywnym afektem – warunkowy efekt pośredni medytacji na zdrowie psychiczne i witalność poprzez pozytywny afekt był istotny tylko wtedy, gdy jakość snu poprzedniej nocy była niska. Wnioski: Wyniki te podkreślają interaktywny wpływ wcześniejszej jakości snu i porannej medytacji na wyniki afektywne i zdrowotne pod koniec dnia. Identyfikacja jakości snu jako istotnego czynnika granicznego pozwala lepiej zrozumieć, kiedy medytacja jest najbardziej korzystna. Wyniki mają istotne implikacje dla praktyki i badań, szczególnie w środowiskach wysokiego stresu, takich jak ochrona zdrowia.

Samo-współczucie, sens życia i unikanie doświadczania wyjaśniają związek między medytacją a pozytywnymi wynikami zdrowia psychicznego

Typ dowodu: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT) obserwacyjne

Liczba cytowań: 42

Rok: 2020

Autorzy: J. R. Yela, A. Crego, M. Gómez-Martínez, Laura Jiménez

Czasopismo: Journal of clinical psychology (1)

Główne wnioski: Medytacja pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne poprzez wzrost samo-współczucia, sensu życia i ograniczenie unikania doświadczania.

Streszczenie: CEL: Pomimo spójnych dowodów na korzystne efekty medytacji dla zdrowia psychicznego, niewiele wiadomo o mechanizmach, które czynią medytację mindfulness skuteczną. METODY: Poziomy zdrowia psychicznego, samo-współczucia, obecności sensu życia i unikania doświadczania zmierzono u osób medytujących (n = 414) i niemedytujących (n = 414) i porównano. Do analizy zastosowano modelowanie równań strukturalnych (SEM) oparte na bootstrapie. WYNIKI: Medytacja była pozytywnie powiązana ze zdrowiem psychicznym, przy czym regularność praktyki była istotnym czynnikiem. Zaobserwowano istotne pośrednie efekty medytacji na zdrowie psychiczne poprzez samo-współczucie, sens życia oraz unikanie doświadczania. Modele SEM wyjaśniały 58% wariancji wyników zdrowia psychicznego. WNIOSKI: Samo-współczucie, obecność sensu życia i ograniczenie unikania doświadczania mogą być aktywnymi komponentami zdrowych praktyk medytacyjnych. Identyfikacja mechanizmów wpływu medytacji ma znaczenie praktyczne dla interwencji promujących zdrowie psychiczne i dobrostan.

Medytacja mantry a zdrowie psychiczne w populacji ogólnej: przegląd systematyczny

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 49

Rok: 2018

Autorzy: J. Lynch, L. Prihodová, P. Dunne, Á. Carroll, C. Walsh, G. McMahon, B. White

Czasopismo: European Journal of Integrative Medicine (2)

Główne wnioski: Medytacja mantry może mieć minimalne do umiarkowanych korzystnych efektów dla zdrowia psychicznego w populacjach ogólnych, ale potrzeba więcej badań wysokiej jakości.

Różnice indywidualne w interwencjach medytacyjnych: analiza meta-analityczna

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 19

Rok: 2022

Autorzy: I. Burić, M. Farias, J. Driessen, I. Brazil

Czasopismo: British Journal of Health Psychology (1)

Główne wnioski: Interwencje medytacyjne wpływają na jednostki różnie; wyższy poziom psychopatologii lub depresji prowadzi do gorszych wyników, podczas gdy wyższe poziomy zmiennych interpersonalnych, motywacji, chorób przewlekłych i uważności poprawiają rezultaty.

Streszczenie: Cele: Interwencje medytacyjne zwykle wykazują małe do umiarkowanych efekty dla zdrowia i dobrostanu, ale niewiele wiadomo o tym, jak efekty te różnią się w zależności od cech uczestników. W tej meta-analizie zbadano związek między wyjściowymi cechami uczestników a efektami medytacji. Metody: Przeszukiwanie systematyczne przyniosło 51 badań z udziałem 7782 uczestników. Zastosowano analizy podgrup oraz meta-regresję w modelu efektów losowych. Wyniki: Wyższy poziom psychopatologii lub depresji był związany z pogorszeniem zdrowia psychicznego po interwencji medytacyjnej. Z kolei uczestnicy z wyższymi wynikami w zakresie zmiennych interpersonalnych, motywacji, chorób przewlekłych i uważności mieli lepsze rezultaty. Wyższy dobrostan i stres były związane jednocześnie z umiarkowanym wzrostem zarówno negatywnych, jak i pozytywnych efektów. Demografia, cechy psychologiczne, obraz siebie i długość praktyki nie miały istotnego wpływu na odpowiedź na medytację. Wnioski: Interwencje medytacyjne wpływają różnie na uczestników, a niektóre cechy indywidualne powinny być brane pod uwagę podczas ich stosowania.

Neuronauka medytacji mindfulness

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 2120

Rok: 2015

Autorzy: Yi-Yuan Tang, Britta K. Hölzel, M. Posner

Czasopismo: Nature Reviews Neuroscience (1)

Główne wnioski: Medytacja mindfulness poprawia zdrowie fizyczne i psychiczne, jednak mechanizmy neurologiczne pozostają niejasne.

Wpływ medytacji mindfulness na zdrowie psychiczne

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 0

Rok: 2019

Autorzy: Swati H. Kekare, Pratibha Rambhau Thorat

Czasopismo: ()

Główne wnioski: Praktyki mindfulness pozytywnie wpływają na zdrowie psychiczne poprzez redukcję stresu, lęku i poprawę koncentracji, co czyni je użytecznymi w warunkach klinicznych.

Streszczenie: Praktyki oparte na mindfulness są skutecznym sposobem na redukcję stresu, lęku i poprawę koncentracji. Mindfulness to nowatorskie podejście umysł-ciało pomagające ludziom zmienić sposób myślenia. Obecnie większość badań koncentruje się na badaniach klinicznych skuteczności interwencji opartych na mindfulness. Ten artykuł przedstawia informacje na temat pozytywnego wpływu medytacji mindfulness na zdrowie psychiczne oraz jej zastosowań klinicznych.

Psychologiczne efekty medytacji u zdrowych praktykujących: aktualizacja

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 70

Rok: 2018

Autorzy: P. Sedlmeier, Caroline Loße, Lisa Christin Quasten

Czasopismo: Mindfulness (1)

Główne wnioski: Medytacja ma umiarkowany pozytywny wpływ na relacje, inteligencję i obraz siebie; silniejsze efekty obserwuje się u doświadczonych praktyków oraz przy dłuższym czasie praktyki.

Streszczenie: W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie efektami medytacji, co mogło mieć wpływ na wyniki oraz stosowane metody. Niniejsza metaanaliza podsumowuje efekty medytacji u zdrowych praktyków w latach 2011–2015, uzupełniając wcześniejsze opracowania obejmujące cztery poprzednie dekady. Globalny efekt dla badań z grupami kontrolnymi wyniósł r = 0,27 (n = 54), co jest zbliżone do wcześniejszych analiz, a dla porównania z aktywnymi kontrolami był mniejszy, ale stabilny (r = 0,17; n = 16). Najsilniejsze efekty dotyczyły relacji, stosunkowo mocne inteligencji i obrazu siebie, a znacznie słabsze – negatywnych emocji i lęku. W przeciwieństwie do wcześniejszych analiz, doświadczenie oraz długość praktyki medytacyjnej dodatnio korelowały z siłą efektów. Niestety, większość badań prowadzona jest bez wystarczającego zaplecza teoretycznego, a pomiary zależne są dobierane ad hoc. Autorzy podkreślają konieczność precyzyjnych teorii i narzędzi pomiarowych, by badania nad medytacją rzeczywiście mogły się rozwijać.

Wpływ medytacji na zdrowie psychiczne

Typ dowodu: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT) eksperymentalne

Liczba cytowań: 1

Rok: 2015

Autorzy: Tribhuwan Sunil Laxman, K. Ayyar

Czasopismo: ()

Główne wnioski: Medytacja pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne studentów, wartość 't' wynosi 0,01 i jest istotna na poziomie 0,01.

Streszczenie: Celem badania było określenie wpływu medytacji na zdrowie psychiczne. Wybrano 50 studentów z dystryktu Beed metodą celową. Zastosowano badanie pretest-posttest. Wyniki oceniano przy użyciu Mental Health Inventory. Wartość 't' jest istotna na poziomie 0,01. Wyniki pokazują, że medytacja ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne.

Medytacja i pozytywne zdrowie psychiczne

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 1

Rok: 2012

Autorzy: Abha Singh, Ritu Modi

Czasopismo: Indian journal of positive psychology ()

Główne wnioski: Medytacja poprawia zdrowie psychiczne przez redukcję stresu, lęku i wsparcie rozwoju psychologicznego, co prowadzi do poprawy dobrostanu fizycznego i emocjonalnego.

Streszczenie: Zdrowie psychiczne jest istotną częścią życia, oprócz zdrowia fizycznego, duchowego i finansowego. Zdrowy umysł pozwala na osiągnięcie satysfakcji z życia. WHO definiuje zdrowie psychiczne jako stan, w którym osoba zdaje sobie sprawę ze swoich możliwości, radzi sobie ze stresem, pracuje produktywnie i wnosi wkład do społeczności. Problemy zdrowia psychicznego są szeroko rozpowszechnione i pojawiają się wcześniej niż inne choroby, wpływając na różne aspekty życia. Jeśli odpowiednio wcześnie zwróci się uwagę na problemy psychiczne, można je wyleczyć. Medytacja jest jednym z najstarszych sposobów terapii psychologicznej. Współcześnie jest szeroko stosowana do relaksacji i redukcji stresu. Medytacja reguluje uwagę i pozwala zawiesić zaangażowanie w strumień myśli. Celem jest osiągnięcie stanu „bezmyślnej świadomości”, w którym osoba pozostaje pasywnie świadoma bieżących doznań. Wyróżnia się różne techniki medytacyjne, wszystkie mające na celu osiągnięcie wewnętrznego spokoju.

Wpływ medytacji dynamicznej na zdrowie psychiczne

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 16

Rok: 2016

Autorzy: Naved Iqbal, A. Singh, S. Aleem

Czasopismo: Journal of Religion and Health (1)

Główne wnioski: Trening medytacji dynamicznej skutecznie poprawia zdrowie psychiczne, szczególnie w zakresie integracji osobowości, autonomii i zaradności środowiskowej.

Streszczenie: Chociaż tradycyjna medytacja wykazuje skuteczność w poprawie zdrowia fizycznego i psychicznego, niewiele badań dotyczyło wpływu medytacji dynamicznej na te zmienne. Celem badania była ocena wpływu 21-dniowego treningu medytacji dynamicznej na zdrowie psychiczne. 60 osób podzielono na grupę eksperymentalną i kontrolną. Zdrowie psychiczne mierzono przed i po interwencji za pomocą Mental Health Inventory. W warunkach post-test grupa eksperymentalna uzyskała lepsze wyniki w integracji osobowości, autonomii i zaradności środowiskowej. Wielkość efektów dla tych wymiarów była duża. Nie zaobserwowano różnic w samoocenie, percepcji rzeczywistości i nastawieniu na grupę. Ogólnie trening dynamicznej medytacji był skuteczny w poprawie zdrowia psychicznego.

Medytacja jako droga do optymalnego zdrowia: wgląd w jej wieloaspektowy wpływ

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Bravishi Slag, Thokchom Dheerash, Ravindra Kumar

Czasopismo: The Social Science Review A Multidisciplinary Journal ()

Główne wnioski: Medytacja pozytywnie wpływa na dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny – łagodzi stres, wzmacnia odporność i promuje kompetencje emocjonalne.

Streszczenie: Wpływ medytacji na dobrostan człowieka jest pozytywny w wielu aspektach. Jest to starożytna praktyka poprawiająca zdrowie fizyczne, psychiczne, psychologiczne i duchowe. Celem pracy było omówienie wpływu medytacji na dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny. W aspekcie fizycznym pomaga w łagodzeniu stresu, przewlekłego bólu, poprawie jakości snu, wzmacnianiu odporności i innych aspektów fizjologicznych. W aspekcie psychicznym sprzyja rozwojowi kompetencji emocjonalnych, redukuje objawy lęku i depresji, wyostrza zdolności poznawcze. W aspekcie społecznym wzmacnia komunikację interpersonalną, empatię, współczucie i interakcje społeczne. Rozwija uważność, wolę, samokontrolę, koncentrację, świadomość i równowagę pomiędzy ciałem a umysłem.

Efekty medytacji, jogi i mindfulness na depresję, lęk i stres u studentów szkolnictwa wyższego: metaanaliza

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 162

Rok: 2019

Autorzy: J. Breedvelt, Yagmur Amanvermez, Mathias Harrer, E. Karyotaki, S. Gilbody, C. Bockting, P. Cuijpers, D. Ebert

Czasopismo: Frontiers in Psychiatry (1)

Główne wnioski: Medytacja, joga i mindfulness mają umiarkowane efekty w redukcji depresji, lęku i stresu u studentów uczelni wyższych, lecz wyniki należy interpretować ostrożnie ze względu na niską jakość badań.

Streszczenie: Tło: Medytacja, joga i mindfulness są popularnymi interwencjami w instytucjach szkolnictwa wyższego mającymi poprawić zdrowie psychiczne. Jednak efekty tych interwencji są niejasne. Badanie oceniało skuteczność tych praktyk na objawy depresji, lęku i stresu u studentów. Przeszukano bazy CENTRAL, PubMed, PsycINFO – zidentyfikowano 11 936 artykułów, 24 RCT włączono do analizy. Wyniki: Po wykluczeniu odchyleń, wielkości efektów dla depresji, lęku i stresu były umiarkowane. Przy porównaniu z aktywną kontrolą efekt znacząco spadał. Żadne RCT nie raportowało bezpieczeństwa, tylko dwa wspominały o wynikach akademickich, większość miała wysokie ryzyko błędu. Wnioski: Wyniki należy interpretować ostrożnie, choć ogólne efekty są umiarkowane, ale znacznie słabsze wobec aktywnej kontroli. Niejasne jest, czy praktyki te wpływają na wyniki akademickie lub mają skutki uboczne.

Programy medytacyjne w redukcji stresu psychologicznego i dobrostanie: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 1945

Rok: 2014

Autorzy: M. Goyal, S. Singh, E. Sibinga, N. Gould, A. Rowland-Seymour, R. Sharma, Z. Berger, D. Sleicher, D. Maron, H. Shihab, P. Ranasinghe, S. Linn, S. Saha, E. Bass, J. Haythornthwaite, H. Cramer

Czasopismo: Deutsche Zeitschrift für Akupunktur ()

Główne wnioski: Programy medytacyjne mogą umiarkowanie redukować negatywne aspekty stresu psychologicznego, lecz potrzebne są lepsze badania dla oceny wpływu na pozytywne zdrowie psychiczne i zachowania związane ze stresem.

Dlaczego praktyka medytacji może wspierać zdrowie psychiczne i dobrostan w starzeniu się?

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 70

Rok: 2018

Autorzy: G. Chételat, A. Lutz, E. Arenaza‐Urquijo, F. Collette, Olga M. Klimecki, N. Marchant

Czasopismo: Alzheimer's Research & Therapy (1)

Główne wnioski: Praktyka medytacji może pomagać w zachowaniu struktury i funkcji mózgu u osób starszych, potencjalnie zmniejszając ryzyko choroby Alzheimera i wspierając zdrowie psychiczne.

Streszczenie: Stany psycho-afektywne, takie jak stres, depresja, lęk i neurotyczność wpływają na sen, funkcje poznawcze oraz zdrowie psychiczne i dobrostan u osób starszych, zwiększając ryzyko Alzheimera. Trening mentalny oparty na redukcji stresu i regulacji emocji oraz uwagi przez medytację może pomóc w ograniczaniu tych czynników. Dotychczasowe badania są nieliczne, ale wyniki są zachęcające – wskazują na pozytywny wpływ medytacji na funkcje poznawcze (szczególnie uwagę i pamięć) oraz na strukturę i funkcje mózgu, zwłaszcza w obszarach czołowych i limbicznych. Badania pilotażowe sugerują, że długotrwała praktyka medytacji może przeciwdziałać wiekowemu spadkowi objętości istoty szarej i metabolizmu glukozy. Potrzeba dalszych, większych badań – także randomizowanych – w celu potwierdzenia tych obserwacji i zbadania mechanizmów. Projekt Silver Santé Study w Europie będzie to testować u 316 osób starszych.

Wpływ jogi i medytacji na dobrostan psychiczny i fizyczny

Typ dowodu: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 4

Rok: 2024

Autorzy: Divya Sharma, B R Sharma

Czasopismo: Journal of Ayurveda and Integrated Medical Sciences ()

Główne wnioski: Medytacja i joga znacząco poprawiają dobrostan psychiczny i fizyczny, wpływając na parametry fizjologiczne, takie jak tętno, ciśnienie krwi, metabolizm, aktywność kory mózgowej i oporność skóry.

Streszczenie: Medytacja od tysiącleci była praktyką wspierającą radzenie sobie ze stresem i poprawę zdrowia. Badania wskazują na korzystne zmiany biologiczne i mózgowe prowadzące do poprawy zdrowia psychicznego i fizycznego. Artykuł stanowi przegląd badań nad wpływem medytacji na zdrowie, szczególnie w kontekście stresu, lęku, depresji, dobrostanu fizycznego i psychicznego. Omawia wpływ medytacji na parametry fizjologiczne (tętno, ciśnienie, metabolizm, aktywność kory mózgowej, oporność skóry) oraz na zdrowie psychiczne (relaksację, desensytyzację, pamięć, percepcję, stres, depresję, lęk, zaburzenia snu).

Czy sposób odczuwania medytacji ma znaczenie? Badanie metodą experience sampling

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 1

Rok: 2024

Autorzy: Simon B. Goldberg, Daniel M. Bolt, Cortland J. Dahl, R. Davidson, M. Hirshberg

Czasopismo: Journal of consulting and clinical psychology (1)

Główne wnioski: Aplikacje do medytacji mogą poprawiać stan psychiczny, a wzrost pozytywnych emocji i spadek negatywnych podczas praktyki silniej prognozują poprawę niż sam czas medytacji.

Streszczenie: CEL: Aplikacje medytacyjne to najczęściej używane aplikacje zdrowia psychicznego. Mechanizmy ich działania nie są w pełni poznane – w szczególności, czy to, jak się czujemy podczas praktyki, przekłada się na wyniki. METODA: Wykorzystano ramię aplikacji medytacyjnej w RCT (Healthy Minds Program vs lista oczekujących) wśród zestresowanych pracowników szkół publicznych (n = 243; 80,9% z klinicznie podwyższonym poziomem depresji i/lub lęku). Analizowano poziomy afektu podczas medytacji i zmiany w czasie. WYNIKI: Średnio zaobserwowano spadek negatywnego afektu, ale nie wzrost pozytywnego w czasie praktyki. Wzrost pozytywnych i spadek negatywnych emocji wiązały się z poprawą stanu psychicznego po zakończeniu badania i po 3 miesiącach. Wnioski: Doświadczenia afektywne podczas medytacji mają znaczenie i mogą być sygnałem skuteczności interwencji.

Medytacja: mapa dowodów z przeglądów systematycznych

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 14

Rok: 2021

Autorzy: Caio Fábio Schlechta Portella, Ricardo Ghelman, Veronica Abdala, M. C. Schveitzer, Rui F. Afonso

Czasopismo: Frontiers in Public Health (1)

Główne wnioski: Medytacja ma ogólnie pozytywne efekty dla zdrowia psychicznego, witalności i dobrostanu; najwięcej badań dotyczy zdrowia psychicznego i jakości życia.

Streszczenie: Podstawa badania: Mapa dowodów przedstawia podsumowanie badań dotyczących efektów medytacji na różne warunki zdrowotne. Medytacja jest praktyką kontemplacyjną stosowaną dla poprawy zdrowia i leczenia różnych dolegliwości. Metoda: Analizowano cztery bazy elektroniczne z lat 1994–2019, uwzględniając przeglądy systematyczne, metaanalizy, metasyntezy i przeglądy integracyjne. W wynikach uwzględniono 191 badań, z czego mindfulness był najczęstszym słowem kluczowym. Pozytywne efekty raportowało większość prac, a wyniki dotyczące zdrowia psychicznego, witalności oraz jakości życia przeważały w liczbie analiz. Mapa stanowi narzędzie wizualne ułatwiające dostęp do informacji opartych na dowodach naukowych na temat tej terapii komplementarnej.

Zmiana równowagi mikrobioty kałowej związana z długoterminową głęboką medytacją

Typ dowodu: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT) obserwacyjne

Liczba cytowań: 17

Rok: 2023

Autorzy: Ying Sun, Peijun Ju, Ting Xue, Usman Ali, D. Cui, Jinghong Chen

Czasopismo: General Psychiatry (1)

Główne wnioski: Długoterminowa medytacja tybetańska pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez zmianę składu mikrobioty jelitowej, redukując ryzyko lęku, depresji i chorób serca oraz wzmacniając odporność.

Streszczenie: Tło: Coraz więcej dowodów wskazuje, że mikrobiota jelitowa wpływa na zdrowie poprzez oś mikrobiota-jelita-mózg. Medytacja jako ćwiczenie mentalne może regulować zdrowie fizyczne i psychiczne. Niewiele badań dotyczyło mikrobioty po wieloletniej głębokiej medytacji. Cel: Zbadanie wpływu długoterminowej głębokiej medytacji na strukturę mikrobiomu jelitowego. Metody: Analizowano próbki kału 56 mnichów buddyjskich i sąsiadujących mieszkańców. Sekwencjonowanie 16S rRNA, analiza LEfSe, analiza funkcjonalna (PICRUSt), ocena wskaźników biochemicznych w osoczu. Wyniki: Indeksy różnorodności alfa różniły się istotnie między grupami. W grupie mnichów dominowały bakterie Prevotella i Bacteroides oraz korzystne Megamonas i Faecalibacterium. Analiza funkcjonalna wykazała wzbogacenie szlaków biosyntezy glikanów i metabolizmu. Wskaźniki ryzyka chorób, m.in. cholesterolu i ApoB, były niższe u mnichów. Wnioski: Wieloletnia buddyjska medytacja może korzystnie wpływać na zdrowie przez zmianę mikrobioty jelitowej, zmniejszając ryzyko zaburzeń lękowych, depresji i chorób serca oraz wzmacniając odporność.

Wpływ medytacji uważności na jakość snu: przegląd systematyczny i metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 315

Rok: 2019

Autorzy: Heather L. Rusch, Michael Rosario, Lisa M Levison, A. Olivera, Whitney S. Livingston, Tianxia Wu, J. Gill

Czasopismo: Annals of the New York Academy of Sciences (Q1)

Główne wnioski: Medytacja uważności może poprawiać jakość snu u niektórych osób z zaburzeniami snu, jednak potrzebne są dalsze badania.

Streszczenie: Wzrasta zainteresowanie skutecznością medytacji uważności w populacjach z zaburzeniami snu. Nasze badanie miało na celu ocenę wpływu interwencji medytacji uważności na jakość snu. Aby ocenić względną skuteczność, grupy porównawcze zostały ograniczone do określonych aktywnych kontroli (takich jak potwierdzone metody leczenia snu) oraz niespecyficznych aktywnych kontroli (takich jak interwencje dopasowane czasowo/pod względem uwagi, aby kontrolować efekty placebo), które analizowano osobno. Spośród 3303 rekordów uwzględniono 18 badań z udziałem 1654 uczestników. Oceniliśmy siłę dowodów przy użyciu czterech domen (ryzyko błędu systematycznego, bezpośredniość pomiarów wyników, spójność wyników i precyzja wyników). Po zakończeniu interwencji oraz w obserwacji następczej istniały słabe dowody na to, że interwencje medytacji uważności nie wpływają na jakość snu w porównaniu z określonymi aktywnymi kontrolami (ES 0,03 (95% CI –0,43 do 0,49)) oraz (ES –0,14 (95% CI –0,62 do 0,34)), odpowiednio. Ponadto, istniały umiarkowane dowody na to, że interwencje medytacji uważności znacząco poprawiały jakość snu w porównaniu z niespecyficznymi aktywnymi kontrolami po interwencji (ES 0,33 (95% CI 0,17–0,48)) oraz w obserwacji następczej (ES 0,54 (95% CI 0,24–0,84)). Wstępne wyniki sugerują, że medytacja uważności może być skuteczna w leczeniu niektórych aspektów zaburzeń snu. Konieczne są dalsze badania.

Wpływ interwencji medytacyjnych typu mind-body na osoby starsze z niską jakością snu: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Yue Li, Jiaxing Tang, Gaopeng Chen

Czasopismo: Behavioral Sleep Medicine (Q1)

Główne wnioski: Interwencje medytacyjne typu mind-body znacząco poprawiły jakość snu oraz zmniejszyły poziom depresji i lęku u osób starszych z niską jakością snu.

Streszczenie: CEL I ZAŁOŻENIA: Celem tego badania była ocena wpływu interwencji medytacyjnych typu mind-body (MBI) (uważność, Tai Chi, joga i Qigong) na osoby starsze z niską jakością snu. Tło: Niska jakość snu negatywnie wpływa na jakość życia osób starszych. Interwencje MBI, dzięki prostocie, praktyczności i dostępności, są szeroko stosowane w poprawie snu w tej grupie. Jednak wpływ MBIs na jakość snu u osób starszych nie był do końca poznany. METODY: Przeprowadzono systematyczny przegląd i metaanalizę zgodnie z wytycznymi PRISMA-P. Przeszukano bazy Embase, PubMed, CINAHL, PsycINFO, Cochrane Library, Web of Science i CNKI pod kątem randomizowanych badań kontrolowanych dotyczących wpływu MBIs na osoby starsze z niską jakością snu. Jakość badań oceniono narzędziem Cochrane Risk of Bias. WYNIKI: Uwzględniono 11 randomizowanych badań kontrolowanych (łącznie 1052 uczestników) opublikowanych w latach 2008–2023. W porównaniu z grupą kontrolną odnotowano istotną poprawę jakości snu (SMD= -0,66, 95%CI [-0,894, -0,426], P<0,00001), depresji (SMD=-1,60, 95% CI [-1,89, 0,23], P=0,005) oraz lęku (SMD= -1,46, 95% CI [-3,67, 0,75], P=0,026) u osób starszych z niską jakością snu. Nie stwierdzono natomiast istotnej różnicy w efekcie leczenia stresu (SMD= -4,45, 95% CI [-10,24, 1,35], P=0,196). WNIOSKI: Interwencje medytacyjne typu mind-body znacząco poprawiły jakość snu u osób starszych z niską jakością snu. Niemniej jednak potrzebne są dalsze dowody, aby to potwierdzić.

Medytacja uważności w leczeniu bezsenności: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 184

Rok: 2016

Autorzy: Hong Gong, Chenxu Ni, Yun-zi Liu, Yi Zhang, Wen-Jun Su, Yong-Jie Lian, Wei Peng, Chun-Lei Jiang

Czasopismo: Journal of psychosomatic research (Q1)

Główne wnioski: Medytacja uważności może łagodnie poprawiać parametry snu u pacjentów z bezsennością i może być stosowana jako leczenie wspomagające do leków na zaburzenia snu.

Wpływ ruchów medytacyjnych na jakość snu: przegląd systematyczny

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 56

Rok: 2016

Autorzy: F. Wang, Othelia Eun-Kyoung Lee, F. Feng, M. Vitiello, Wei-dong Wang, H. Benson, G. Fricchione, J. Denninger

Czasopismo: Sleep medicine reviews (Q1)

Główne wnioski: Ruchy medytacyjne, takie jak tai chi, qi gong i joga, mogą poprawiać jakość snu i ogólną jakość życia, ale potrzebne są bardziej rygorystyczne badania potwierdzające skuteczność.

Efekty porannej vs wieczornej medytacji uważności na sen, lęk i dystansowanie się od myśli: analiza pilotażowa

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 1

Rok: 2022

Autorzy: Thomas R. Basala, Brigitte E. Morin, John J Durocher

Czasopismo: The FASEB Journal (Q1)

Główne wnioski: Medytacja uważności, niezależnie od pory dnia, może poprawiać dobrostan psychiczny i zmniejszać poziom lęku, ale nie zmienia istotnie parametrów snu ani efektywności snu.

Streszczenie: Według CDC większość dzieci i około 1 na 3 dorosłych w USA nie osiąga zalecanej dla ich wieku ilości snu. Niedawno popularność zyskały niefarmakologiczne środki wspomagające sen, takie jak medytacja. Jednak nie ma badań porównujących parametry snu i dobrostan psychiczny pomiędzy osobami medytującymi rano i wieczorem. Celem badania było zbadanie, czy pora medytacji wpływa na parametry snu i dobrostan psychiczny. Uczestniczyło 16 studentów (8 medytowało rano po przebudzeniu, 8 wieczorem przed snem). Uczestnicy używali urządzeń Actiwatch do monitorowania aktywności fizycznej i snu. W badaniu porównano parametry snu i wyniki ankiet dotyczących lęku, uważności i dystansowania się od myśli, przed i po interwencji medytacyjnej. Wyniki pokazały, że krótka interwencja medytacyjna nie wpłynęła istotnie na czas całkowitego snu ani efektywność snu, ale znacząco obniżyła lęk i zwiększyła uważność oraz zdolność do dystansowania się od myśli.

Medytacja i jakość snu: przegląd integracyjny

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 0

Rok: 2023

Autorzy: Marcela Mizuhira Gobbo, Gabriela Mayumi Uehara, Mateus Elias Sant’Anna Ferreira Ribeiro, Richyellen Barros Bucker, Gabriel José Lopes Nascente, Henrique Mazzucatto Duarte Esteves, Lucas Felippe do Carmo Miranda, Anna Lucinda Truyts Lima Vaz Guimarães, Victoria Domingues Carvalhaes

Czasopismo: Research, Society and Development ()

Główne wnioski: Medytacja poprawia jakość snu i zmniejsza problemy związane ze snem, wpływając pozytywnie także na uwagę, percepcję i czas reakcji.

Streszczenie: Celem przeglądu było podsumowanie dostępnych badań dotyczących związku między medytacją a jakością snu. Przeszukano bazy PubMed, Scopus i Web of Science pod kątem badań opublikowanych w latach 2011–2022. Ogólnie rzecz biorąc, większość badań wykazała pozytywny wpływ medytacji na jakość snu, również u osób z przewlekłą bezsennością. Uczestnicy zgłaszali także poprawę uwagi, percepcji, zdolności analitycznych i czasu reakcji. Badania objęły zarówno randomizowane badania kontrolowane, jak i badania populacyjne. Wyniki sugerują, że medytacja może być skuteczna w leczeniu bezsenności oraz poprawie funkcji poznawczych, jednak potrzeba większej standaryzacji metodologii w przyszłych badaniach.

Wpływ medytacji i relaksacji na fizjologiczne markery stresu i snu

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 0

Rok: 2023

Autorzy: A. Pal, Anurag Agrawal, D. Ghahremani, P. Macey

Czasopismo: SLEEP (Q1)

Główne wnioski: Medytacja i techniki relaksacyjne mogą poprawiać sen głęboki i obniżać tętno oraz częstość oddechów, co jest korzystne zwłaszcza dla kobiet w okresie około- i postmenopauzalnym z historią traumy fizycznej w dzieciństwie.

Streszczenie: Obie techniki — medytacja oparta na oddechu oraz relaksacja przez poprawę krążenia krwi za pomocą ciepła i masażu — są znane z redukcji stresu fizjologicznego. W badaniu oceniono wpływ tych praktyk na sen u kobiet w okresie około- i postmenopauzalnym, szczególnie narażonych na zaburzenia snu związane z traumą fizyczną z dzieciństwa. U 20 dorosłych (w tym 15 kobiet około- i postmenopauzalnych) przeprowadzono pomiary snu i parametrów fizjologicznych przed i po krótkiej interwencji medytacyjnej/relaksacyjnej. Wykazano, że procent snu głębokiego wzrósł o 5% po zastosowaniu tych technik, a tętno i częstość oddechów znacząco się obniżyły. Wyniki sugerują, że regularne praktykowanie tych metod może poprawić sen głęboki nawet u osób z obciążeniami traumą w dzieciństwie.

Medytacja uważności i poprawa jakości snu oraz funkcjonowania w ciągu dnia u starszych dorosłych z zaburzeniami snu: randomizowane badanie kliniczne

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 419

Rok: 2015

Autorzy: David S. Black, Gillian A. O’Reilly, R. Olmstead, E. Breen, M. Irwin

Czasopismo: JAMA internal medicine (Q1)

Główne wnioski: Medytacja uważności znacząco poprawia jakość snu i zmniejsza problemy w funkcjonowaniu w ciągu dnia u starszych dorosłych z zaburzeniami snu, skuteczniej niż edukacja w zakresie higieny snu.

Streszczenie: Zaburzenia snu są najczęstsze u osób starszych i często pozostają nieleczone. Celem badania była ocena skuteczności interwencji opartej na medytacji uważności (MAPs) w poprawie jakości snu w tej populacji. W badaniu uczestniczyli dorośli w wieku średnio 66 lat z umiarkowanymi zaburzeniami snu. Grupa MAPs wykazała istotną poprawę wskaźnika jakości snu Pittsburgha (PSQI) oraz drugorzędowych parametrów: objawów bezsenności, depresji, zmęczenia i nasilenia zmęczenia. Efekt MAPs był większy niż w grupie edukacyjnej. Wyniki sugerują, że sformalizowane interwencje mindfulness mogą krótkoterminowo poprawiać sen i jakość życia starszych osób.

Wpływ różnych ćwiczeń medytacyjnych na jakość snu u osób starszych: metaanaliza sieciowa

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 13

Rok: 2019

Autorzy: Bin He, Lin Zhang, J. Zhuang, Jin Xu, Peng Li, Hua Peng

Czasopismo: European Geriatric Medicine (Q1)

Główne wnioski: Qigong, joga i tai chi istotnie poprawiają zaburzenia snu u osób starszych, z najlepszym efektem dla qigong.

Streszczenie: Celem badania było porównanie skuteczności różnych ćwiczeń medytacyjnych w poprawie jakości snu u osób starszych z zaburzeniami snu. Przeanalizowano 10 randomizowanych badań. Największy efekt wykazano dla qigong, następnie dla jogi, a na końcu dla tai chi. Wyniki sugerują, że szczególnie qigong powinien być rekomendowany jako najskuteczniejsza metoda poprawy snu u tej grupy, choć potrzeba długoterminowych badań klinicznych dla potwierdzenia efektu.

Skuteczność krótkiej medytacji Yoga Nidra na stres, sen i dobrostan w dużej i zróżnicowanej próbie

Typ dowodu: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 32

Rok: 2020

Autorzy: Esther N. Moszeik, Timo von Oertzen, K.-H. Renner

Czasopismo: Current Psychology ()

Główne wnioski: Krótka medytacja Yoga Nidra trwająca 11 minut może pozytywnie wpływać na stres, sen i dobrostan w różnorodnej populacji.

Streszczenie: Badania wykazały, że interwencje medytacyjne mają istotny wpływ na stres i dobrostan. W niniejszym badaniu 11-minutowa medytacja Yoga Nidra została przeanalizowana w eksperymentalnym projekcie online. Grupa medytacyjna (N=341) wykazała po interwencji niższy stres, wyższy dobrostan oraz lepszą jakość snu w porównaniu do grupy kontrolnej (N=430). Efekty utrzymały się po 6 tygodniach. Wyniki sugerują, że nawet bardzo krótka sesja medytacyjna może przynieść korzyści w zakresie redukcji stresu, poprawy snu i dobrostanu.

Medytacja i jej rola regulacyjna wobec snu

Typ dowodu: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 55

Rok: 2012

Autorzy: R. Nagendra, Nirmala Maruthai, B. Kutty

Czasopismo: Frontiers in Neurology (Q2)

Główne wnioski: Praktyki medytacyjne wpływają na funkcjonowanie mózgu i samoregulację snu, sprzyjając relaksacji i poprawie jakości snu.

Streszczenie: Intensywna praktyka medytacji pomaga osiągnąć harmonię ciała i umysłu. Medytacja wywiera wpływ na funkcje mózgu, wywołuje różne formy plastyczności neuronalnej, moduluje funkcje autonomiczne, metaboliczne, endokrynologiczne i immunologiczne, pośrednicząc tym samym w globalnych zmianach zachowań, w tym snu. Artykuł koncentruje się na efektach medytacji jako zjawiska samoregulującego sen.

Wpływ porannej medytacji i jakości snu na wyniki afektywne i zdrowotne u pracowników ochrony zdrowia

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: A. Junça‐Silva, Marisa Kulyk, António Caetano

Czasopismo: International Journal of Environmental Research and Public Health (Q2)

Główne wnioski: Poranna medytacja poprawia zdrowie psychiczne i witalność pracowników ochrony zdrowia, a zła jakość snu wpływa na tę relację.

Streszczenie: Badanie analizowało, w jaki sposób poranna medytacja oraz pozytywne doświadczenia afektywne w pracy wpływają na zdrowie, witalność i samopoczucie pracowników ochrony zdrowia. Zastosowano model moderowanej mediacji – jakość snu moderowała związek pomiędzy medytacją a pozytywnym afektem. Wyniki pokazują, że poranna medytacja istotnie zwiększa pozytywny afekt i poprawia wskaźniki zdrowotne pod koniec dnia pracy, zwłaszcza gdy jakość snu poprzedniej nocy była niska.

Wpływ redukcji stresu opartej na uważności na jakość snu i zdrowie psychiczne pacjentów z bezsennością: metaanaliza

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 77

Rok: 2020

Autorzy: Tsai-Ling Chen, Shu-Chen Chang, Hsiu-Fen Hsieh, Chin-Yi Huang, Jui‐Hsiang Chuang, Hsiu-Hung Wang

Czasopismo: Journal of psychosomatic research (Q1)

Główne wnioski: Redukcja stresu oparta na uważności (MBSR) znacząco poprawia jakość snu i zdrowie psychiczne u pacjentów z bezsennością.

Medytacja natychmiastowo poprawia czujność psychomotoryczną i może zmniejszać zapotrzebowanie na sen

Typ dowodu: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 57

Rok: 2010

Autorzy: Prashan T. Kaul, Jason Passafiume, Craig R Sargent, B. O’Hara

Czasopismo: Behavioral and Brain Functions : BBF (Q1)

Główne wnioski: Medytacja poprawia krótkoterminową czujność psychomotoryczną u początkujących medytujących i może zmniejszać całkowity czas snu u doświadczonych medytujących.

Streszczenie: Celem badania była ocena, czy medytacja prowadzi do natychmiastowej poprawy wyników w zadaniu oceny czujności psychomotorycznej (PVT) oraz czy dłuższe praktykowanie może wpływać na zapotrzebowanie na sen. U początkujących medytujących odnotowano poprawę czasu reakcji po sesji medytacyjnej, podczas gdy senność po drzemce powodowała pogorszenie tych wyników. Doświadczeni medytujący mieli krótszy czas snu niż osoby niepraktykujące medytacji, bez pogorszenia wyników PVT. Wyniki sugerują, że medytacja może krótkoterminowo zastąpić część snu.

Wpływ medytacji w wirtualnej rzeczywistości na jakość snu pacjentów oddziału intensywnej terapii: randomizowane badanie kontrolowane

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 64

Rok: 2020

Autorzy: S. Lee, Jiyeon Kang

Czasopismo: Intensive & critical care nursing (Q1)

Główne wnioski: Medytacja w wirtualnej rzeczywistości pozytywnie wpływa na jakość snu pacjentów oddziału intensywnej terapii, skracając czas czuwania, wydłużając sen głęboki i poprawiając efektywność snu.

Stres jako brakujące ogniwo pomiędzy uważnością, jakością snu a dobrostanem: badanie przekrojowe

Typ dowodu: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 17

Rok: 2020

Autorzy: Luca Simione, A. Raffone, M. Mirolli

Czasopismo: Mindfulness (Q1)

Główne wnioski: Uważność redukuje stres, który pośredniczy w pozytywnym związku między uważnością, jakością snu i dobrostanem – sama jakość snu nie pośredniczy bezpośrednio.

Streszczenie: Badanie wykazało, że uważność jest negatywnie powiązana ze stresem, a redukcja stresu w pełni pośredniczy w pozytywnym związku między uważnością a jakością snu i dobrostanem. Po uwzględnieniu stresu sama jakość snu nie pośredniczy w relacji między uważnością a dobrostanem. Wyniki wskazują na kluczową rolę redukcji stresu w korzystnych efektach uważności.

Aplikacja mobilna do medytacji uważności poprawia depresję i lęk u dorosłych z zaburzeniami snu: analiza z randomizowanego badania kontrolowanego

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 38

Rok: 2021

Autorzy: J. Huberty, M. Puzia, Jeni Green, R. Vlisides-Henry, L. Larkey, Michaela Irwin, A. Vranceanu

Czasopismo: General hospital psychiatry (Q1)

Główne wnioski: Aplikacja medytacyjna może poprawiać depresję i lęk u dorosłych z zaburzeniami snu, głównie poprzez redukcję pobudzenia przed snem.

Dlaczego praktyka medytacji może wspierać zdrowie psychiczne i dobrostan u osób starszych?

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 70

Rok: 2018

Autorzy: G. Chételat, A. Lutz, E. Arenaza‐Urquijo, F. Collette, Olga M. Klimecki, N. Marchant

Czasopismo: Alzheimer's Research & Therapy (Q1)

Główne wnioski: Praktyka medytacji może pomagać w zachowaniu struktury i funkcji mózgu u osób starszych, zmniejszając ryzyko choroby Alzheimera i wspierając dobrostan.

Streszczenie: Stany psychiczne, takie jak stres, depresja, lęk i neurotyczność, mają wpływ na sen, funkcje poznawcze i dobrostan w starzeniu się oraz zwiększają ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Trening mentalny w postaci medytacji może redukować te niekorzystne czynniki. Dotychczasowe badania sugerują, że długotrwała praktyka medytacji może pozytywnie wpływać na strukturę i funkcjonowanie mózgu, szczególnie w obszarach czołowych i limbicznych. Potrzebne są dalsze badania z większymi próbami i grupami kontrolnymi.

Bądź obecny teraz, śpij dobrze później: uważność poprawia zdrowie snu poprzez regulację emocji

Typ dowodu: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 1

Rok: 2024

Autorzy: Claire E. Smith, C. Mu, Angelina Venetto, Arooj Khan, Soomi Lee, Brent Small

Czasopismo: Health psychology : official journal of the Division of Health Psychology, American Psychological Association (Q1)

Główne wnioski: Uważność wspiera zdrowie snu u pracowników poprzez ograniczenie ruminacji i negatywnego afektu; zarówno uważność cech, jak i stanów daje podobne korzyści.

Streszczenie: Celem badania była ocena, w jaki sposób uważność, poprzez mechanizmy regulacji emocji (ruminacje, negatywny i pozytywny afekt), wpływa na subiektywną i obiektywną jakość snu u pracowników ochrony zdrowia. Badania z użyciem oceny momentalnej i aktigrafii wykazały, że mniejsza ruminacja i negatywny afekt pośredniczą w pozytywnym związku między uważnością a zdrowiem snu. Korzyści były widoczne głównie w subiektywnych, a nie obiektywnych pomiarach snu.

Pozytywny afekt i sen: przegląd systematyczny

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 138

Rok: 2017

Autorzy: A. Ong, S. Kim, Sara B. Young, A. Steptoe

Czasopismo: Sleep medicine reviews (Q1)

Główne wnioski: Pozytywny afekt wiąże się z lepszym snem w populacjach zdrowych, ale potrzeba bardziej rygorystycznych badań w populacjach klinicznych.

Czy medytacja zwiększa funkcje poznawcze i plastyczność mózgu?

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 99

Rok: 2009

Autorzy: Glen Xiong, P. Doraiswamy

Czasopismo: Annals of the New York Academy of Sciences (1)

Główne wnioski: Medytacja może zachować funkcje poznawcze i plastyczność mózgu, potencjalnie zapobiegając demencji oraz redukując ryzyko chorób naczyń mózgowych i neurodegeneracji związanej z wiekiem.

Streszczenie: Praktyki medytacyjne mają różne korzyści zdrowotne, w tym możliwość zachowania funkcji poznawczych i zapobiegania demencji. Mechanizmy te pozostają przedmiotem badań, ale wykazano, że medytacja może wpływać na wiele szlaków istotnych w starzeniu się mózgu i kondycji psychicznej. Na przykład medytacja może zmniejszać wydzielanie kortyzolu wywołanego stresem, co może mieć działanie neuroprotekcyjne poprzez podwyższanie poziomu czynnika neurotroficznego pochodzenia mózgowego (BDNF). Medytacja może także potencjalnie korzystnie wpływać na profil lipidowy i obniżać stres oksydacyjny, co z kolei może redukować ryzyko chorób naczyń mózgowych i neurodegeneracji związanej z wiekiem. Ponadto medytacja może wzmacniać obwody neuronalne i zwiększać rezerwę poznawczą. Są to teoretyczne podstawy, w jaki sposób medytacja mogłaby sprzyjać długowieczności i optymalnemu zdrowiu. Dowody na efekt neuroprotekcyjny pochodzą z badań poznawczych, EEG oraz neuroobrazowania strukturalnego. W jednym badaniu przekrojowym wykazano, że praktykujący medytację mieli mniejszy spadek grubości określonych obszarów kory mózgowej wraz z wiekiem. Należy jednak podkreślić, że entuzjazm powinien być równoważony przez niekonsekwencję i wstępny charakter istniejących badań oraz fakt, że medytacja obejmuje heterogeniczną grupę praktyk. Najważniejsze wyzwania na przyszłość obejmują izolowanie potencjalnych wspólnych elementów różnych technik medytacji, powtarzalność uzyskanych wyników w większych badaniach randomizowanych, określenie właściwej 'dawki', sprawdzenie czy wyniki uzyskane u ekspertów są możliwe do przeniesienia na szerszą populację oraz lepszą kontrolę nad czynnikami genetycznymi, dietetycznymi i stylu życia.

Neurobiologia medytacji uważności

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 2120

Rok: 2015

Autorzy: Yi-Yuan Tang, Britta K. Hölzel, M. Posner

Czasopismo: Nature Reviews Neuroscience (1)

Główne wnioski: Medytacja uważności poprawia zdrowie fizyczne i psychiczne, ale leżące u podstaw mechanizmy neuronalne pozostają niejasne.

Dlaczego praktyka medytacji może wspierać zdrowie psychiczne i dobrostan u osób starszych?

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 70

Rok: 2018

Autorzy: G. Chételat, A. Lutz, E. Arenaza‐Urquijo, F. Collette, Olga M. Klimecki, N. Marchant

Czasopismo: Alzheimer's Research & Therapy (1)

Główne wnioski: Praktyka medytacji może pomagać w zachowaniu struktury i funkcji mózgu u osób starszych, potencjalnie zmniejszając ryzyko choroby Alzheimera oraz wspierając zdrowie psychiczne i dobrostan.

Streszczenie: Stany i cechy psychoafektywne, takie jak stres, depresja, lęk i neurotyczność, mają wpływ na sen, funkcje poznawcze oraz zdrowie psychiczne i dobrostan u osób starszych, a także zwiększają ryzyko choroby Alzheimera (AD). Trening mentalny nastawiony na redukcję stresu oraz regulację emocji i uwagi poprzez praktykę medytacji może pomagać redukować te czynniki. Dotychczas badania nad wpływem medytacji na mózg i funkcje poznawcze w starzeniu się są nieliczne i mają swoje ograniczenia, jednak uzyskane wyniki są obiecujące, pokazując pozytywny wpływ medytacji na funkcje poznawcze, szczególnie na uwagę i pamięć, a także na strukturę i funkcjonowanie mózgu, zwłaszcza w obszarach czołowych, limbicznych i wyspie. Zgodnie z tym wykazaliśmy w badaniu pilotażowym, że objętość istoty szarej i/lub metabolizm glukozy był wyższy u sześciu starszych dorosłych zaawansowanych medytujących w porównaniu z 67 osobami w tym samym wieku niepraktykującymi medytacji, szczególnie w korze przedczołowej, obręczy przedniej i tylnej, wyspie i skrzyżowaniu skroniowo-ciemieniowym. Wyniki te są istotne w kontekście rezerwy i zachowania mózgu, sugerując, że długoterminowa praktyka medytacji może pomagać chronić strukturę i funkcje mózgu przed postępującym, związanym z wiekiem, pogorszeniem. Potrzebne są dalsze badania na większych próbach, w tym randomizowane badania kontrolowane oraz analiza mechanizmów leżących u podstaw tych efektów. Europejski projekt Silver Santé Study podejmie się tych wyzwań, badając 316 starszych dorosłych, w tym 30 zaawansowanych medytujących i 286 osób niepraktykujących medytacji (zarówno z prawidłowymi funkcjami poznawczymi, jak i ze subiektywnym pogorszeniem). Przeprowadzone zostaną dwa randomizowane badania kontrolowane, aby ocenić efekty 2-miesięcznego i 18-miesięcznego treningu medytacyjnego, nauki języka angielskiego lub edukacji zdrowotnej (w porównaniu z pasywną kontrolą) na zachowanie, sen, wyniki badań krwi i neuroobrazowanie. Ta europejska inicjatywa badawcza ilustruje rosnącą świadomość korzyści płynących z takich niefarmakologicznych podejść w prewencji demencji oraz znaczenie uwzględniania aspektu psychoafektywnego w działaniach na rzecz poprawy zdrowia psychicznego i dobrostanu starszych dorosłych.

Odszyfrowywanie mechanizmów medytacji leżących u podstaw zachowania mózgu i zdrowia psychoafektywnego u starszych zaawansowanych medytujących i osób niepraktykujących

Typ dowodu: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Sacha Haudry, Anne‐Laure Turpin, B. Landeau, F. Mézenge, M. Delarue, Oriane Hébert, Natalie L. Marchant, Olga M. Klimecki, Fabienne Collette, J. Gonneaud, V. de la Sayette, Denis Vivien, Antoine Lutz, G. Chételat

Czasopismo: Scientific Reports (1)

Główne wnioski: Medytacja w starzeniu się prowadzi do zmian w mózgu, które zmniejszają negatywne czynniki psychoafektywne i zwiększają pozytywne, poprzez określone mechanizmy.

Wpływ medytacji na funkcje poznawcze w kontekście starzenia się i chorób neurodegeneracyjnych

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 110

Rok: 2014

Autorzy: Rafał Marciniak, K. Sheardová, P. Čermaková, D. Hudeček, R. Šumec, J. Hort

Czasopismo: Frontiers in Behavioral Neuroscience (1)

Główne wnioski: Techniki medytacyjne wykazują pozytywny wpływ na uwagę, pamięć, płynność słowną i elastyczność poznawczą u osób starszych oraz z chorobami neurodegeneracyjnymi.

Streszczenie: Wpływ różnych praktyk medytacyjnych na różne aspekty zdrowia psychicznego i fizycznego cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Niniejsza praca podsumowuje dowody dotyczące wpływu kilku praktyk medytacyjnych na funkcje poznawcze w kontekście starzenia się i chorób neurodegeneracyjnych. Obszar ten jest nadal słabo zbadany. W wyniku przeszukania baz danych wykryto siedem badań oceniających wpływ medytacji na uwagę, pamięć, funkcje wykonawcze oraz inne mierniki poznawcze u osób starszych i osób z chorobami neurodegeneracyjnymi. Ogólnie przeglądane badania sugerują pozytywny wpływ technik medytacyjnych, szczególnie w zakresie uwagi, pamięci, płynności słownej i elastyczności poznawczej. Wyniki te omawiane są w kontekście badań MRI sugerujących strukturalne korelaty efektów. Medytacja może być potencjalnie odpowiednią niefarmakologiczną interwencją ukierunkowaną na prewencję spadku funkcji poznawczych u osób starszych. Wnioski z tych badań są jednak ograniczone przez wady metodologiczne i różnice w rodzajach technik medytacyjnych. Dalsze badania w tym kierunku mogą pomóc zweryfikować wiarygodność tych obserwacji i wyjaśnić problemy metodologiczne.

Wpływ medytacji na utrzymywaną uwagę w populacji nieklinicznej: obszerna recenzja

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Abinash Roy, P. Subramanya

Czasopismo: Journal of Ayurveda and Integrative Medicine (2)

Główne wnioski: Medytacja, w tym koncentracja uwagi i otwarte monitorowanie, pozytywnie wpływa na utrzymywanie uwagi w populacji nieklinicznej, a regularna praktyka prowadzi do lepszych efektów poznawczych.

Potencjalny wpływ medytacji na spadek funkcji poznawczych związanych z wiekiem: przegląd systematyczny

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 332

Rok: 2014

Autorzy: T. Gard, Britta K. Hölzel, S. Lazar

Czasopismo: Annals of the New York Academy of Sciences (1)

Główne wnioski: Interwencje medytacyjne są wykonalne u osób starszych i mogą przeciwdziałać wiekowemu spadkowi funkcji poznawczych, choć potrzeba więcej badań.

Streszczenie: W obliczu starzejącego się społeczeństwa coraz ważniejsze staje się przeciwdziałanie naturalnemu pogarszaniu się funkcji poznawczych. Rośnie liczba dowodów, że programy treningu poznawczego mogą przeciwdziałać temu procesowi. Na podstawie badań wskazujących, że medytacja pozytywnie wpływa na funkcje poznawcze u młodszych i średniowiecznych dorosłych, można przypuszczać, że medytacja może również opóźniać spadek funkcji poznawczych związanych z wiekiem lub wręcz je poprawiać u osób starszych. W pracy dokonano przeglądu badań nad wpływem medytacji na spadek funkcji poznawczych związanych z wiekiem. Przeszukano bazy Web of Science, PsycINFO, MEDLINE i CABI, aby zidentyfikować oryginalne badania dotyczące wpływu medytacji na poznanie i spadek funkcji poznawczych w kontekście starzenia się. Do przeglądu włączono dwanaście badań, z których sześć było randomizowanymi badaniami kontrolowanymi. Badania obejmowały różne techniki medytacji i zgłaszały wstępnie pozytywne efekty w zakresie uwagi, pamięci, funkcji wykonawczych, szybkości przetwarzania i ogólnych funkcji poznawczych. Większość badań miała jednak wysokie ryzyko błędu systematycznego i małe próby. Odsetek rezygnacji był niski, a wskaźniki przestrzegania wysokie. Podsumowując, interwencje medytacyjne dla osób starszych są wykonalne, a wstępne dane sugerują, że medytacja może opóźniać spadek funkcji poznawczych związanych z wiekiem.

Zmiany w funkcjonowaniu mózgu i układu odpornościowego wywołane przez medytację uważności

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 2921

Rok: 2003

Autorzy: R. Davidson, J. Kabat‐Zinn, Jessica R. Schumacher, M. Rosenkranz, D. Muller, Saki F. Santorelli, Ferris Urbanowski, A. Harrington, Katherine A Bonus, J. Sheridan

Czasopismo: Psychosomatic Medicine (1)

Główne wnioski: Medytacja uważności, stosowana przez 8 tygodni, pozytywnie wpływa na funkcjonowanie mózgu i układu odpornościowego, co sugeruje potencjalne korzyści dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

Streszczenie: Cel: Dotychczas nie badano systematycznie zmian biologicznych związanych ze zgłaszanymi zmianami zdrowia psychicznego i fizycznego w odpowiedzi na medytację. Przeprowadziliśmy randomizowane, kontrolowane badanie wpływu znanego i szeroko stosowanego 8-tygodniowego programu treningu medytacji uważności na funkcjonowanie mózgu i układu odpornościowego u zdrowych pracowników. Metody: Aktywność elektryczną mózgu mierzono przed, bezpośrednio po oraz 4 miesiące po 8-tygodniowym programie treningu. W grupie medytującej badano 25 osób, a w grupie kontrolnej oczekującej – 16 osób. Po 8 tygodniach wszyscy otrzymali szczepionkę przeciw grypie. Wyniki: Po raz pierwszy wykazano znaczący wzrost aktywacji lewostronnej przedniej kory, wcześniej powiązanej z pozytywnym afektem, u medytujących w porównaniu z niepraktykującymi. Zaobserwowano również wyższe miana przeciwciał po szczepieniu przeciw grypie w grupie medytującej. Wielkość wzrostu aktywacji lewostronnej przewidywała wielkość wzrostu przeciwciał. Wnioski: Krótki program medytacji uważności powoduje mierzalne zmiany w funkcjonowaniu mózgu i układu odpornościowego, co wskazuje na potrzebę dalszych badań.

Mózg ponad umysłem, umysł ponad mózgiem: strategie kognitywne regulujące aktywność mózgu

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Ashok Kumar Dudi

Czasopismo: American Journal of Medical and Clinical Research & Reviews ()

Główne wnioski: Medytacja pozytywnie wpływa na strukturę mózgu, szybkość przetwarzania informacji, nastrój i funkcje odpornościowe, potencjalnie przynosząc korzyści w chorobach psychicznych, takich jak Alzheimer, epilepsja, Parkinson, migrena, przewlekły ból i lęk.

Streszczenie: Badania i wyniki: W pracy analizowano wpływ medytacji na mózg z wykorzystaniem fMRI, EEG-fMRI, uczenia maszynowego, sztucznej inteligencji, profilowania molekularnego, optogenetyki, modeli zwierzęcych i badań klinicznych. Analizowano, jak medytacja wpływa na oscylacje mózgowe, wzorce połączeń oraz mechanizmy neurofeedbacku i jej potencjał terapeutyczny w chorobie Alzheimera, epilepsji, Parkinsonie, migrenach, przewlekłym bólu i problemach psychicznych. Medytacja zwiększa strukturę mózgu, gęstość istoty szarej, grubość kory i szybkość przetwarzania informacji. Oddziałuje na neuroprzekaźniki, hormony i autonomiczny układ nerwowy, regulując nastrój, uwagę, funkcje odpornościowe i stany zapalne. Opisano również wpływ na regulację emocji, empatię, więzi społeczne, zmniejszenie stanu zapalnego, wzrost produktywności oraz łagodzenie chorób. Celem badania jest poinformowanie pacjentów z zaburzeniami psychicznymi i pracowników ochrony zdrowia o korzyściach płynących z medytacji jako terapii. Wyniki potwierdzają terapeutyczne i zdrowotne działanie medytacji. Wnioski: Badanie rozwija naukę o medytacji i stanowi podstawę do klinicznych badań nad zdrowiem psychicznym.

Badania biologicznych mechanizmów medytacji i jej zastosowanie w zaburzeniach psychicznych

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 23

Rok: 2020

Autorzy: Hui Shen, Meijuan Chen, D. Cui

Czasopismo: General Psychiatry (1)

Główne wnioski: Medytacja pozytywnie wpływa na strukturę i funkcje mózgu, a także wykazuje skuteczność w leczeniu depresji i zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych.

Streszczenie: W ostatnich latach badania nad medytacją jako ważną terapią alternatywną szybko się rozwinęły i znalazły szerokie zastosowanie w medycynie klinicznej. Badania mechanizmów medytacji postępują, wykazując, że wywiera ona istotny wpływ na strukturę i funkcjonowanie mózgu, regulację epigenetyczną oraz telomerów. Zgodnie z tym medytacja coraz częściej stosowana jest w leczeniu chorób psychicznych, najczęściej depresji i zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych. Praca koncentruje się na ilustracji biologicznych mechanizmów działania medytacji oraz jej zastosowaniu w zaburzeniach psychicznych.

Wpływ medytacji na strukturę mózgu: mapowanie grubości kory i obrazowanie tensorowe dyfuzji

Typ dowodu: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 213

Rok: 2013

Autorzy: D. Kang, H. Jo, W. Jung, S. H. Kim, Ye-Ha Jung, Chi-Hoon Choi, U. Lee, S. An, J. Jang, J. Kwon

Czasopismo: Social cognitive and affective neuroscience (1)

Główne wnioski: Długoterminowi medytujący wykazują różnice strukturalne zarówno w istocie szarej, jak i białej mózgu, z większą grubością w regionach czołowych i skroniowych oraz cieńszą w regionach tylnych.

Streszczenie: Zbieżne dowody neurobiologiczne sugerują, że medytacja zmienia funkcjonalną i strukturalną plastyczność rozproszonych procesów nerwowych leżących u podstaw uwagi i emocji. Celem badania było porównanie struktury mózgu między długoterminowymi medytującymi a kontrolami. Wykorzystano analizę grubości kory całego mózgu na podstawie rezonansu magnetycznego oraz obrazowanie tensorowe dyfuzji do oceny integralności istoty białej u 46 doświadczonych medytujących w porównaniu z 46 osobami niepraktykującymi. Medytujący wykazali znacząco większą grubość kory w przednich obszarach mózgu – czołowych i skroniowych, w tym w przyśrodkowej korze przedczołowej, korze czołowej górnej, biegunie skroniowym oraz środkowych i dolnych korach skroniowych. Cieńszą korę zaobserwowano w tylnych regionach, w tym w korze ciemieniowej i potylicznej. W regionie sąsiadującym z przyśrodkową korą przedczołową stwierdzono zarówno wyższe wartości anizotropii frakcyjnej, jak i większą grubość kory. Wyniki sugerują, że długoterminowi medytujący mają różnice strukturalne zarówno w istocie szarej, jak i białej mózgu.

Psychologiczne efekty medytacji: metaanaliza

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 826

Rok: 2012

Autorzy: P. Sedlmeier, Juliane Eberth, Marcus A. Schwarz, Doreen Zimmermann, F. Haarig, Sonia Jaeger, Sonja Kunze

Czasopismo: Psychological bulletin (1)

Główne wnioski: Medytacja wywiera średniej wielkości efekty na emocjonalność i relacje międzyludzkie oraz słabsze na uwagę i funkcje poznawcze.

Streszczenie: W metaanalizie przedstawiono kompleksowy przegląd efektów medytacji na zmienne psychologiczne możliwe do wyodrębnienia z badań empirycznych, koncentrując się na efektach w grupach nieklinicznych dorosłych medytujących. Ze względów metodologicznych wykluczono około ¾ początkowo zidentyfikowanych 595 badań. Większość przeprowadzono bez wystarczającego zaplecza teoretycznego. W sumie 163 badania pozwoliły obliczyć wielkości efektów, wykazując średnie efekty (r = 0,28 dla wszystkich badań i r = 0,27 dla 125 badań z recenzowanych czasopism), których nie można wyjaśnić samym relaksem czy restrukturyzacją poznawczą. Najsilniejsze efekty (średnie do dużych) dotyczyły zmian w emocjonalności i relacjach, słabsze (około średnie) – uwagi, a najsłabsze (małe do średnich) – funkcji poznawczych. Efekty różniły się w zależności od podejścia medytacyjnego. Zaskakująco, doświadczenie medytacyjne tylko częściowo korelowało z długoterminowym wpływem. Wnioski: aby zrozumieć, dlaczego i jak działa medytacja, należy skupić się na tworzeniu bardziej precyzyjnych teorii i narzędzi pomiarowych.

Zmiany EEG wywołane praktykami medytacyjnymi: efekty stanu i cechy u zdrowych osób oraz u pacjentów z padaczką

Typ dowodu: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 2

Rok: 2024

Autorzy: I. Merlet, M. Guillery, L. Weyl, M. Hammal, M. Maliia, S. Maliia, A. Biraben, C. Ricordeau, D. Drapier, A. Nica

Czasopismo: Revue neurologique (2)

Główne wnioski: Medytacja może zmieniać aktywność mózgu i potencjalnie poprawiać funkcjonowanie psychiczne oraz częstość napadów u pacjentów z padaczką.

Porównanie wpływu medytacji religijnej na mózg

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 0

Rok: 2021

Autorzy: Z. Saeid

Czasopismo: International Journal of Advanced Studies ()

Główne wnioski: Medytacja religijna redukuje objawy stresu, poprawia zdrowie fizyczne, wzmacnia odporność na choroby i zmniejsza fale beta w mózgu.

Streszczenie: W artykule porównano wpływ medytacji religijnej na mózg. Medytacja jest zalecana jako sposób na wzmocnienie zdrowia fizycznego i psychicznego. Przynosi liczne korzyści – od redukcji objawów stresu po łagodzenie dolegliwości fizycznych, takich jak bóle głowy, a nawet zwiększenie odporności na choroby. Podczas medytacji mózg przestaje przetwarzać szybkie i aktywne informacje, co prowadzi do spadku fal beta – wskaźników przetwarzania informacji w mózgu. Medytacja religijna ma szczególne miejsce w dziełach mistyków i sufich, gdzie postrzegana jest jako niezbędny element drogi duchowej na każdym etapie rozwoju.

Efekty medytacji Savoring na pozytywne emocje i funkcjonowanie mózgu związanego z bólem: mechanistyczne randomizowane badanie kontrolowane u osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów

Typ dowodu: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 4

Rok: 2024

Autorzy: P. Finan, C. Hunt, M. Keaser, Katie Smith, S. Lerman, Clifton Bingham, Frederick Barrett, Eric L. Garland, Fadel Zeidan, D. Seminowicz

Czasopismo: The journal of pain (1)

Główne wnioski: Medytacja Savoring, ukierunkowana na pozytywne emocje, zmniejsza nasilenie bólu i aktywuje zarówno cele neuronalne, jak i emocjonalne u pacjentów z przewlekłym bólem.

Psychologiczne efekty medytacji u zdrowych praktykujących: aktualizacja

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 70

Rok: 2018

Autorzy: P. Sedlmeier, Caroline Loße, Lisa Christin Quasten

Czasopismo: Mindfulness (1)

Główne wnioski: Medytacja wywiera umiarkowany pozytywny wpływ na relacje, inteligencję i samoocenę; silniejsze efekty obserwuje się u doświadczonych praktykujących i przy dłuższym czasie treningu.

Streszczenie: W ostatnich latach zainteresowanie efektami medytacji znacząco wzrosło, co mogło wpłynąć na uzyskane wyniki i stosowane metody. Niniejsza metaanaliza podsumowuje efekty medytacji u zdrowych praktykujących w latach 2011–2015, uzupełniając poprzednie podsumowanie dotyczące czterech dekad wcześniejszych. Ogólny rozmiar efektu dla badań z konwencjonalnymi kontrolami wyniósł r = 0,27 (n = 54), porównywalnie z wcześniejszą analizą, a przy porównaniu z aktywnymi kontrolami efekt był mniejszy (r = 0,17; n = 16). Najsilniejsze efekty dotyczyły relacji i inteligencji, umiarkowane – samooceny, a znacznie słabsze – negatywnych emocji i lęku. W przeciwieństwie do wcześniejszej analizy, długość praktyki i doświadczenie medytacyjne dodatnio korelowały z siłą efektów. Badania nadal są realizowane bez odpowiedniego zaplecza teoretycznego, a miary zależne są często wybierane ad hoc. Postęp w badaniach nad medytacją wymaga rozwoju precyzyjnych teorii i narzędzi pomiarowych.

Rozprzestrzenianie pozytywnych zmian: społeczne korzyści medytacji

Typ dowodu:

Liczba cytowań: 7

Rok: 2023

Autorzy: V. Engert, O. Klimecki, Philipp Kanske

Czasopismo: Frontiers in Psychiatry (1)

Główne wnioski: Zmiany wywołane medytacją mogą rozprzestrzeniać się w sieciach społecznych, pozytywnie wpływając na innych przez działania prospołeczne, poprawę funkcjonowania poznawczego i wzrost pozytywnego afektu.

Streszczenie: W ostatnich dekadach badania wykazały różnorodne korzystne efekty treningu medytacyjnego – od zdrowia i dobrostanu po funkcjonowanie poznawcze, emocjonalne i społeczne. Socjologowie wykazali, że cechy i wyniki na poziomie jednostki mogą się rozprzestrzeniać w społecznościach przez trzy lub więcej stopni oddziaływania. Proponujemy, że zmiany wywołane medytacją mogą również rozprzestrzeniać się w sieciach społecznych medytujących. Może się to odbywać przez pozytywne oddziaływanie na innych poprzez działania prospołeczne, poprawę funkcjonowania poznawczego i wzrost pozytywnego afektu. Stanom pozytywnym mogą towarzyszyć również fizjologiczne korelaty, które mogą być dosłownie dzielone. Sugerujemy, że to zjawisko może być podstawą kolektywnej odpowiedzi na wyzwania współczesności i warto je badać.

Indywidualne różnice w interwencjach medytacyjnych: metaanaliza

Typ dowodu: Metaanaliza

Liczba cytowań: 19

Rok: 2022

Autorzy: I. Burić, M. Farias, J. Driessen, I. Brazil

Czasopismo: British Journal of Health Psychology (1)

Główne wnioski: Interwencje medytacyjne wpływają na różne osoby w odmienny sposób; wyższy poziom psychopatologii lub depresji wiąże się z gorszymi wynikami, podczas gdy wysokie wartości w zakresie zmiennych interpersonalnych, motywacji i uważności sprzyjają pozytywnym efektom.

Streszczenie: Celem pracy była analiza, jak wyniki interwencji medytacyjnych różnią się między jednostkami. Przeprowadzono systematyczny przegląd 51 badań z udziałem 7782 uczestników. Stwierdzono, że wyższy poziom psychopatologii lub depresji wiązał się z pogorszeniem zdrowia psychicznego po interwencji medytacyjnej, natomiast wyższe wyniki w zakresie zmiennych interpersonalnych, motywacji, stanu zdrowia oraz uważności – z lepszymi efektami medytacji. Wysoki poziom dobrostanu i stresu był związany ze wzrostem zarówno pozytywnych, jak i negatywnych efektów medytacji. Demografia, cechy psychologiczne i długość praktyki nie miały istotnego wpływu na odpowiedź na interwencję. Wnioski: interwencje medytacyjne mają zróżnicowany wpływ zależny od cech uczestników.

Medytacja: mapa dowodów przeglądów systematycznych

Typ dowodu: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 14

Rok: 2021

Autorzy: Caio Fábio Schlechta Portella, Ricardo Ghelman, Veronica Abdala, M. C. Schveitzer, Rui F. Afonso

Czasopismo: Frontiers in Public Health (1)

Główne wnioski: Medytacja ma na ogół pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne, witalność i dobrostan, a najwięcej badań skupia się na zdrowiu psychicznym i jakości życia.

Streszczenie: Opracowanie przedstawia podsumowanie badań dotyczących efektów medytacji na różne stany kliniczne i zdrowotne. Medytacja to praktyka kontemplacyjna stosowana zarówno w promocji zdrowia, jak i leczeniu różnych schorzeń. W badaniu przeszukano cztery bazy danych w okresie 1994–listopad 2019 i włączono przeglądy systematyczne, metaanalizy, metasyntezy i przeglądy integracyjne. Najwięcej badań dotyczyło zdrowia psychicznego i jakości życia. Wnioski: medytacja znajduje zastosowanie w różnych obszarach, a opracowana mapa dowodów stanowi wygodne narzędzie do szybkiego dostępu do wiarygodnych informacji opartych na dowodach.

Samowspółczucie, sens życia i unikanie doświadczania wyjaśniają związek między medytacją a pozytywnymi wynikami zdrowia psychicznego

Typ dowodu: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 42

Rok: 2020

Autorzy: J. R. Yela, A. Crego, M. Gómez-Martínez, Laura Jiménez

Czasopismo: Journal of clinical psychology (1)

Główne wnioski: Medytacja pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne poprzez wzrost samowspółczucia, poczucia sensu życia i zmniejszenie unikania doświadczania.

Streszczenie: Celem badania było poznanie mechanizmów stojących za korzystnym wpływem medytacji na zdrowie psychiczne. Porównano poziom zdrowia psychicznego, samowspółczucia, sensu życia oraz unikania doświadczania u medytujących (n = 414) i niemedytujących (n = 414). Wykazano, że medytacja pozytywnie koreluje ze zdrowiem psychicznym, a regularność praktyki ma znaczenie. Wpływ medytacji na zdrowie psychiczne był pośredniczony przez wzrost samowspółczucia, poczucia sensu życia oraz redukcję unikania doświadczania. Modele SEM wyjaśniały 58% zmienności wyników w zakresie zdrowia psychicznego. Wnioski: te trzy czynniki mogą być aktywnymi komponentami skutecznych praktyk medytacyjnych.