Nadmierne spożywanie żywności z wysokim indeksem glikemicznym
Znany czynnik ryzyka chorób metabolicznych, sercowo-naczyniowych i otyłości

Podstawowe dane
Spożywanie dużych ilości żywności o wysokim indeksie glikemicznym (IG) prowadzi do gwałtownych wzrostów poziomu glukozy i insuliny we krwi. Długotrwała dieta bogata w produkty o wysokim IG sprzyja rozwojowi insulinooporności, cukrzycy typu 2, otyłości oraz zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Szczególnie szkodliwe jest regularne spożywanie wysoko przetworzonych węglowodanów, takich jak białe pieczywo, słodycze czy napoje słodzone.
Wpływ: Negatywny
Główne obszary wpływu:
Poziom dowodów: Dobre
Szkodliwość: Podwyższona
Zanim zaczniesz wprowadzać w życie jakiekolwiek interwencje - przeczytaj nasz darmowy poradnik Droga ku długowieczności , aby zbudować solidne podstawy, które pozwolą Ci przygotować Twój spersonalizowany plan długowieczności i bezpiecznie go realizować.
PrzeczytajOpis działania
Produkty o wysokim IG powodują szybki wzrost stężenia glukozy we krwi po posiłku, co prowadzi do silnej odpowiedzi insulinowej. Nadmierna stymulacja trzustki oraz powtarzające się wahania poziomu glukozy mogą z czasem powodować insulinooporność oraz zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Dieta o wysokim IG sprzyja również nasileniu procesów zapalnych, stresowi oksydacyjnemu, a także może zwiększać apetyt i prowadzić do nadmiernego spożycia kalorii, przyczyniając się do przyrostu masy tłuszczowej oraz rozwoju chorób przewlekłych.
Poziom szkodliwości
Szkodliwość: Podwyższona
Nadmierne spożywanie żywności o wysokim indeksie glikemicznym jest uznawane za poważny czynnik ryzyka wielu chorób przewlekłych, w tym cukrzycy typu 2, otyłości, chorób sercowo-naczyniowych i zespołu metabolicznego. Liczne badania populacyjne, metaanalizy oraz wytyczne towarzystw naukowych wskazują, że regularne spożywanie produktów o wysokim IG prowadzi do zaburzeń metabolicznych, przewlekłego stanu zapalnego oraz zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci.
- zwiększone ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 i insulinooporności
- nasilenie przyrostu masy ciała oraz ryzyko otyłości brzusznej
- wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w tym zawału serca i udaru
- pogorszenie kontroli glikemii i wyższe ryzyko powikłań u osób z cukrzycą
- nasilenie przewlekłego stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego
- negatywny wpływ na zdrowie skóry (np. przyspieszone starzenie, trądzik, łuszczyca)
Skala problemu
Skala problemu nadmiernej konsumpcji żywności o wysokim IG jest globalna, szczególnie w krajach rozwiniętych i uprzemysłowionych. Wzrost spożycia wysoko przetworzonych produktów zbiega się ze wzrostem zachorowań na cukrzycę typu 2, otyłość i choroby sercowo-naczyniowe.
- Według WHO liczba osób z cukrzycą na świecie przekracza 500 milionów i stale rośnie.
- Otyłość dotyczy ponad 650 milionów dorosłych na świecie, a istotną rolę odgrywa w tym dieta bogata w produkty o wysokim IG.
- Coraz więcej dzieci i młodzieży dotyka nadwaga oraz zaburzenia metaboliczne związane ze spożyciem żywności wysokoglikemicznej.
- Wysoki IG produktów jest istotnym czynnikiem przyczyniającym się do przedwczesnych zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych.
- Spożycie cukrów prostych i żywności wysoko przetworzonej systematycznie wzrasta w krajach rozwijających się, zwiększając skalę problemu globalnie.
Praktyczne wskazówki
Zamień produkty wysokoglikemiczne na niskoglikemiczne
Wybieraj pełnoziarniste pieczywo, kasze, płatki owsiane i warzywa zamiast białego pieczywa, słodyczy i napojów słodzonych.
Unikaj napojów i przekąsek o wysokim IG
Ogranicz spożycie słodzonych napojów, białego cukru i słodyczy – zastępuj je wodą, świeżymi owocami i zdrowymi przekąskami.
Włącz do diety więcej błonnika
Produkty bogate w błonnik, jak rośliny strączkowe, orzechy i pełne ziarna, spowalniają wzrost poziomu glukozy po posiłku.
Łącz węglowodany z białkiem i zdrowymi tłuszczami
Posiłki bogate w białko i tłuszcze (np. orzechy, nabiał, chude mięso, oliwa) obniżają ładunek glikemiczny całego posiłku i pomagają utrzymać sytość.
Planuj posiłki z wyprzedzeniem
Regularność i planowanie jadłospisu ogranicza impulsywne sięganie po produkty wysokoglikemiczne.
Czytaj etykiety
Sprawdzaj skład produktów i unikaj tych z dodatkiem cukrów prostych oraz syropu glukozowo-fruktozowego.
Dołącz do naszej grupy WhatsApp z botem AI, który przy wsparciu naszej społeczności i naszych ekspertów odpowie na wszelkie pytania związane z długowiecznością
DołączGłówne obszary wpływu
Układ sercowo-naczyniowy
Nadmierne spożywanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym negatywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, zwiększając ryzyko chorób serca, udaru i śmiertelności. Dieta bogata w produkty o wysokim IG sprzyja powstawaniu stanu zapalnego, stresu oksydacyjnego i dysfunkcji naczyń.
Wpływ na ryzyko sercowo-naczyniowe
- Wyższe ryzyko wystąpienia poważnych incydentów sercowo-naczyniowych (zawał, udar, niewydolność serca) oraz zgonu u osób spożywających najwięcej produktów o wysokim IG
- Wysoki IG i wysoki ładunek glikemiczny (GL) są powiązane z większym ryzykiem cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego, choroby wieńcowej, udaru oraz śmiertelności sercowo-naczyniowej
- Efekt szczególnie nasilony u osób z nadwagą lub już istniejącą chorobą serca
Mechanizmy biologiczne
- Wysoki IG prowadzi do gwałtownych wzrostów poziomu glukozy i insuliny po posiłku
- Powtarzające się skoki insuliny sprzyjają rozwojowi przewlekłego stanu zapalnego, stresu oksydacyjnego i dysfunkcji śródbłonka
- Zwiększa się ryzyko rozwoju miażdżycy i powikłań sercowo-naczyniowych
Wpływ u dzieci i młodzieży
- U dzieci wysoki ładunek glikemiczny wiąże się z wyższym BMI, większą masą tłuszczową oraz zaburzeniami profilu lipidowego (wyższe trójglicerydy, niższy HDL)
- Wczesne narażenie na dietę wysokoglikemiczną może zwiększać ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych w dorosłości
Metabolizm
Nadmierne spożywanie żywności o wysokim indeksie glikemicznym prowadzi do zaburzeń metabolicznych, takich jak insulinooporność, przyrost masy ciała i zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2 oraz zespołu metabolicznego. Regularne spożywanie produktów o wysokim IG pogarsza kontrolę glikemii i sprzyja rozwojowi chorób metabolicznych.
Zwiększone ryzyko insulinooporności i cukrzycy typu 2
- Dieta bogata w produkty o wysokim IG wiąże się z wyższym poziomem insuliny i glukozy na czczo
- Wyższe ryzyko rozwoju insulinooporności oraz cukrzycy typu 2
- Osoby z wysokim spożyciem produktów o wysokim IG mają częściej zaburzoną tolerancję glukozy
Przyrost masy ciała i tkanki tłuszczowej
- Wysokie spożycie produktów o wysokim IG sprzyja przyrostowi masy ciała i tkanki tłuszczowej
- Badania na zwierzętach i ludziach potwierdzają związek między wysokim IG diety a wzrostem tkanki tłuszczowej
- Wysoki IG zwiększa ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości
Zaburzenia kontroli glikemii
- Spożywanie produktów o wysokim IG prowadzi do większych wahań poziomu glukozy i insuliny we krwi
- Może pogarszać kontrolę glikemii, zwłaszcza u osób z cukrzycą lub stanem przedcukrzycowym
- Ograniczenie produktów o wysokim IG może poprawiać kontrolę glikemii
Zespół metaboliczny
- Wysoki IG diety jest powiązany ze zwiększonym ryzykiem rozwoju zespołu metabolicznego
- Nie wszystkie badania potwierdzają tę zależność w każdej populacji, ale przeważająca liczba dowodów wskazuje na szkodliwy wpływ
Kompozycja ciała
Nadmierne spożywanie żywności o wysokim indeksie glikemicznym sprzyja wzrostowi masy tłuszczowej, ryzyku otyłości oraz niekorzystnej kompozycji ciała, zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Efekty te nasilają się przy długotrwałym stosowaniu diety bogatej w produkty o wysokim IG.
Zwiększenie masy tłuszczowej i BMI
- Wyższy ładunek glikemiczny diety wiąże się ze wzrostem masy tłuszczowej oraz wyższym BMI
- Negatywna zmiana stosunku masy mięśniowej do tłuszczowej, nawet bez wyraźnych zmian w markerach stanu zapalnego
- U kobiet po menopauzie zaobserwowano pogorszenie kompozycji ciała przy diecie o wysokim IG
Wzrost apetytu i przejadanie się
- Posiłki o wysokim IG prowadzą do szybkiego wzrostu glukozy i insuliny, powodując większy głód
- Otyli nastolatkowie spożywali 53–81% więcej energii po posiłkach o wysokim IG
- Zwiększone ryzyko nadmiernego spożycia kalorii i przyrostu masy ciała
Wpływ na dzieci
- Dieta o wysokim IG w połączeniu z niską zawartością białka zwiększa procentową zawartość tkanki tłuszczowej
- Dieta o niskim IG i wysokiej zawartości białka działa ochronnie przed nadmiernym przyrostem tkanki tłuszczowej
- Wpływ wysokiego IG na kompozycję ciała widoczny jest już u dzieci
Redukcja tłuszczu przy diecie niskiego IG
- U dorosłych z nadwagą dieta o niskim IG sprzyja redukcji tłuszczu brzusznego
- Korzystny efekt jest szczególnie widoczny przy odpowiedniej podaży białka
Ograniczenia i wyjątki
- Niektóre badania nie wykazały istotnych różnic w masie ciała przy krótkotrwałym stosowaniu diet o różnym IG
- Długoterminowe efekty diety o wysokim IG są bardziej widoczne
- Efekt wysokiego IG może być modyfikowany przez ilość białka i inne czynniki dietetyczne
Dane naukowe i źródła
Podsumowanie badań
Poziom dowodów Dobre
Liczba załączonych badań: 53
- Przegląd literatury: 16 badań
- Badanie obserwacyjne: 14 badań
- Randomizowane badanie kontrolowane (RCT): 10 badań
- Niezdefiniowany: 5 badań
- Metaanaliza: 4 badania
- Przegląd systematyczny: 3 badania
- Badanie na zwierzętach: 1 badanie
Finalny komentarz: Związek pomiędzy nadmiernym spożywaniem produktów o wysokim indeksie glikemicznym a wzrostem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, insulinooporności, chorób sercowo-naczyniowych, otyłości oraz zespołu metabolicznego został potwierdzony przez liczne badania epidemiologiczne, kliniczne oraz metaanalizy. Wyniki badań wskazują na istotny, negatywny wpływ wysokiego IG na parametry metaboliczne oraz kompozycję ciała zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jednakże część analiz sugeruje, że efekt może być zależny od długości ekspozycji, ogólnej jakości diety oraz innych czynników, takich jak spożycie białka czy aktywność fizyczna. Brakuje też bardzo dużych, wieloletnich badań randomizowanych w populacjach ogólnych, które mogłyby jednoznacznie potwierdzić siłę i uniwersalność efektu. Dlatego poziom dowodów określa się jako dobre – są one szerokie, spójne i opierają się na solidnych podstawach, choć wymagają dalszych uzupełnień.
Lista badań
Indeks glikemiczny, ładunek glikemiczny a choroby sercowo-naczyniowe i śmiertelność
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 135
Rok: 2021
Autorzy: D. Jenkins, M. Dehghan, A. Mente, S. Bangdiwala, S. Rangarajan, Kristie Srichaikul, V. Mohan, Á. Avezum, R. Diaz, A. Rosengren, F. Lanas, P. López-Jaramillo, Wei Li, A. Oguz, R. Khatib, P. Poirier, N. Mohammadifard, Andrea Pepe, K. Alhabib, J. Chifamba, A. Yusufali, R. Iqbal, K. Yeates, K. Yusoff, Noorhassim Ismail, K. Teo, S. Swaminathan, Xiaoyun Liu, K. Zatońska, R. Yusuf, S. Yusuf
Czasopismo: The New England Journal of Medicine
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Dieta o wysokim indeksie glikemicznym wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i zgonu, zarówno u osób z wcześniej istniejącymi chorobami serca, jak i bez nich.
Streszczenie: TŁO: Większość danych dotyczących związku między indeksem glikemicznym a chorobami sercowo-naczyniowymi pochodzi z krajów zachodnich o wysokim dochodzie. Potrzebne są dane z dużej, geograficznie zróżnicowanej populacji. METODY: Analiza objęła 137 851 uczestników w wieku 35–70 lat z pięciu kontynentów, z medianą obserwacji 9,5 roku. Skorzystano z kwestionariuszy dotyczących częstotliwości spożycia żywności, aby określić spożycie diety i obliczono indeks oraz ładunek glikemiczny. Głównym wynikiem była złożona miara poważnych incydentów sercowo-naczyniowych lub zgonu z dowolnej przyczyny. WYNIKI: W okresie obserwacji odnotowano 8780 zgonów i 8252 poważne incydenty sercowo-naczyniowe. Po uwzględnieniu wielu zmiennych stwierdzono, że dieta o wysokim indeksie glikemicznym wiązała się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych lub zgonu zarówno u osób z wcześniejszą chorobą sercowo-naczyniową (HR 1,51; 95% CI, 1,25–1,82), jak i bez niej (HR 1,21; 95% CI, 1,11–1,34). Wnioski dotyczące ładunku glikemicznego były podobne dla osób z CVD, ale nieistotne dla pozostałych. WNIOSKI: W badaniu wykazano, że dieta o wysokim indeksie glikemicznym wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelności.
Zobacz badanieZwiązki indeksu i ładunku glikemicznego z chorobami sercowo-naczyniowymi: aktualne dane z metaanaliz i badań kohortowych
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 35
Rok: 2022
Autorzy: A. Dwivedi, Pallavi Dubey, Sireesha Reddy, D. Clegg
Czasopismo: Current Cardiology Reports
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wysoki indeks i ładunek glikemiczny wiążą się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, szczególnie u kobiet i populacji wysokiego ryzyka.
Streszczenie: Celem przeglądu było omówienie aktualnych danych dotyczących związku wysokiego indeksu (GI) i ładunku glikemicznego (GL) z chorobami sercowo-naczyniowymi (CVD), z uwzględnieniem płci, otyłości i lokalizacji geograficznej. Wysoki GI/GL wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia cukrzycy, zespołu metabolicznego, choroby wieńcowej, udaru i śmiertelności z jego powodu, szczególnie u kobiet oraz osób z wysokim BMI lub istniejącym CVD. Wysoki GI jest szczególnie powiązany z DM/MS, natomiast wysoki GL – z CHD i udarem u kobiet. W populacjach ryzyka GL może wiązać się również z większym ryzykiem zgonu. Dane sugerują, że interwencje dietetyczne mające na celu obniżenie GI i GL mogą zapobiegać CVD.
Zobacz badaniePoza cukrzycą: związek między wynikami sercowo-naczyniowymi a indeksem glikemicznym
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 4
Rok: 2021
Autorzy: R. Choudhury, N. Akbar
Czasopismo: Cardiovascular Research
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Produkty o wysokim indeksie glikemicznym są pozytywnie skorelowane ze zwiększoną liczbą zdarzeń sercowo-naczyniowych i śmiertelnością, szczególnie u osób z wcześniejszymi chorobami serca.
Streszczenie: Związek między cukrzycą typu 2 a ryzykiem zawału serca i gorszymi wynikami po zawale jest dobrze udokumentowany. Jednak związek między wysokim indeksem glikemicznym (GI) a zdarzeniami sercowo-naczyniowymi był mniej jasny. W dużym badaniu z udziałem ponad 137 000 osób wykazano, że dieta o wysokim GI wiąże się z wyższym ryzykiem zgonu i incydentów sercowo-naczyniowych, niezależnie od wcześniejszego CVD. Ryzyko to było wyraźniejsze u osób z BMI powyżej 25. Choć badanie jest obserwacyjne, jego rozmiar i różnorodność geograficzna podkreślają znaczenie wyników. Autorzy sugerują możliwe mechanizmy obejmujące zapalenie, stres metaboliczny i zmiany epigenetyczne.
Zobacz badanieRola indeksu i ładunku glikemicznego w chorobach sercowo-naczyniowych i ich czynnikach ryzyka: przegląd najnowszej literatury
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 88
Rok: 2013
Autorzy: A. Mirrahimi, L. Chiavaroli, K. Srichaikul, L. Augustin, J. Sievenpiper, C. Kendall, D. Jenkins
Czasopismo: Current Atherosclerosis Reports
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Diety o wysokim indeksie i ładunku glikemicznym są związane ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych u kobiet; u mężczyzn związek pozostaje niejasny.
Streszczenie: Przegląd metaanaliz badających wpływ GI i GL na wyniki sercowo-naczyniowe sugeruje, że u kobiet występuje silny związek z większym ryzykiem CVD, zwłaszcza przy większej masie ciała lub cukrzycy. U mężczyzn związek jest mniej jednoznaczny, mimo dowodów na korzyści z diety o niskim GI dla poziomu cholesterolu LDL. Dodatkowo, wzrost GL w diecie powiązano ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy, czynnika ryzyka CVD.
Zobacz badanieWpływ indeksu i ładunku glikemicznego w diecie na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u dzieci
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 4
Rok: 2019
Autorzy: K. Suissa, A. Benedetti, M. Henderson, K. Gray‐Donald, G. Paradis
Czasopismo: Annals of Epidemiology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Produkty o wysokim ładunku glikemicznym przewidują wyższe BMI, masę tłuszczową i triglicerydy oraz niższy poziom HDL u małych dzieci po 2 latach.
Zobacz badanieProblem indeksu glikemicznego
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 71
Rok: 2012
Autorzy: J. Brand-Miller, A. Buyken
Czasopismo: Current Opinion in Lipidology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Zamiana tłuszczów nasyconych na rafinowane węglowodany o wysokim GI może zwiększać glikemię poposiłkową i ryzyko chorób sercowo-naczyniowych; produkty o niskim GI mogą to ryzyko zmniejszać.
Streszczenie: Nowe badania metodologiczne i kliniczne pokazują, że GI/GL są lepszymi predyktorami glikemii niż sama zawartość węglowodanów. Diety o wyższym białku i niższym GI były skuteczne w zapobieganiu odzyskiwaniu masy ciała. Wzrosło też ryzyko CHD związane z produktami o wysokim GI. Obserwacje epidemiologiczne wiążą GI z tłuszczem trzewnym i śmiertelnością z powodu chorób zapalnych.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny, hipotonia poposiłkowa i choroby sercowo-naczyniowe
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 1
Rok: 2021
Autorzy: Nora Lang, Serena Trang, Ayan Agarwal, Ezzah Inayat, Fred Liang, Jessica Wanyan, i in.
Czasopismo: International Journal on Heart and Vascular System
Ranking czasopisma: brak
Główne wnioski: Diety o wysokim GI mogą zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych przez przyspieszone trawienie węglowodanów i wywoływanie hipotensji poposiłkowej, zwłaszcza u osób starszych.
Streszczenie: Diety o wysokim GI mogą przyczyniać się do hipotensji poposiłkowej, prowadząc do omdleń, upadków i incydentów sercowo-naczyniowych. Wolniejsze trawienie i mniejsza osmolarność jelitowa mogą przeciwdziałać tym zjawiskom, sugerując korzyści z diety o niskim GI u osób wrażliwych.
Zobacz badanieWpływ diety śródziemnomorskiej o niskim vs wysokim indeksie glikemicznym na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u osób z wysokim ryzykiem kardiometabolicznym: badanie MEDGI-Carb
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 3
Rok: 2024
Autorzy: G. Costabile, Robert E. Bergia, M. Vitale, Therese Hjorth, Wayne W. Campbell, R. Landberg, G. Riccardi, R. Giacco
Czasopismo: European Journal of Clinical Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Dieta śródziemnomorska o niskim GI nie wpływa istotnie na czynniki ryzyka na czczo, ale może obniżać triglicerydy po posiłku u osób z podwyższonym ryzykiem.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny, glikemia poposiłkowa i choroby sercowo-naczyniowe
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 100
Rok: 2005
Autorzy: Scott Dickinson, J. Brand-Miller
Czasopismo: Current Opinion in Lipidology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Konwencjonalne diety wysokowęglowodanowe z wysokim GI mogą być nieoptymalne w zapobieganiu CVD, szczególnie u osób z insulinoopornością.
Streszczenie: Dowody wskazują, że wysoka glikemia poposiłkowa wiąże się z wyższym ryzykiem CVD. Niskie GI poprawia profil lipidowy i insulinowrażliwość. Wysoka glikemia indukuje stres oksydacyjny i uszkodzenia śródbłonka.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny a choroby
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 378
Rok: 2002
Autorzy: F. Pi‐Sunyer
Czasopismo: The American Journal of Clinical Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Brakuje jeszcze wystarczających dowodów, by rekomendować unikanie żywności o wysokim GI w populacji ogólnej.
Streszczenie: W pracy przedstawiono argumenty, że obecnie nie ma wystarczających dowodów naukowych na zalecanie ograniczania produktów o wysokim GI w populacji ogólnej. Podkreśla się potrzebę dalszych badań.
Zobacz badanieŁadunek glikemiczny a choroby przewlekłe
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 227
Rok: 2003
Autorzy: J. Brand-Miller
Czasopismo: Nutrition Reviews
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Diety o wysokim GL zwiększają ryzyko cukrzycy typu 2 i CVD; niskie GL może chronić przed otyłością i nowotworami.
Streszczenie: Badania obserwacyjne sugerują, że wysoki GL wiąże się z większym ryzykiem cukrzycy i chorób serca. Poprawa poposiłkowej glikemii może mieć pozytywny wpływ na markery metaboliczne i zapalne.
Zobacz badanieHormony inkretynowe: powiązanie między indeksem glikemicznym a chorobami kardiometabolicznymi
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 19
Rok: 2019
Autorzy: T. Salvatore, R. Nevola, P. Pafundi, L. Monaco, Carmen Ricozzi, S. Imbriani, L. Rinaldi, F. C. Sasso
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Hormony inkretynowe mogą pośredniczyć w związku między GI a chorobami kardiometabolicznymi, wpływając na metabolizm i wiele układów narządowych.
Streszczenie: GLP-1 i GIP odpowiadają na różne GI żywności. Inkretyny wpływają nie tylko na wydzielanie insuliny, ale również na wagę, lipidy, tkankę tłuszczową, serce, nerki i wątrobę.
Zobacz badanieWpływ wysokiego vs niskiego indeksu glikemicznego w diecie na czynniki ryzyka CVD i wrażliwość insulinową: randomizowane badanie OmniCarb
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 213
Rok: 2014
Autorzy: F. Sacks, V. Carey, C. Anderson, E. Miller, T. Copeland, J. Charleston, i in.
Czasopismo: JAMA
Ranking czasopisma: brak
Główne wnioski: Diety o niskim GI nie poprawiły wrażliwości na insulinę ani parametrów lipidowych w kontekście diety typu DASH.
Streszczenie: W badaniu kontrolowanym, 163 osoby spożywały 4 różne diety przez 5 tygodni. Niski GI nie poprawił wrażliwości na insulinę, lipidów ani ciśnienia krwi. Obniżenie triglicerydów było jedynym znaczącym wynikiem.
Zobacz badanieZnaczenie indeksu i ładunku glikemicznego dla masy ciała, cukrzycy i chorób serca
Typ badania: Przegląd systematyczny
Liczba cytowań: 162
Rok: 2018
Autorzy: S. Vega-López, B. Venn, J. Slavin
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Związek GI z chorobami przewlekłymi pozostaje niejednoznaczny; inne wskaźniki diety mogą lepiej przewidywać stan zdrowia.
Streszczenie: Systematyczny przegląd 73 badań wykazał, że nawet dobre jakościowo RCT nie wykazują jednoznacznego związku GI z chorobami. Wskazano na większą rolę błonnika i pełnych ziaren.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny i ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 74
Rok: 2007
Autorzy: J. Brand-Miller, Scott Dickinson, A. Barclay, D. Celermajer
Czasopismo: Current Atherosclerosis Reports
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Produkty o niskim GI/GL mogą poprawiać wyniki sercowo-naczyniowe poprzez redukcję glikemii poposiłkowej i poprawę funkcji naczyniowych.
Streszczenie: Hiperglikemia poposiłkowa może uszkadzać naczynia przez stres oksydacyjny i stany zapalne. W badaniach obserwacyjnych i RCT niskie GI wiązało się z lepszymi wynikami sercowymi.
Zobacz badanieWpływ diet różniących się GI i GL na czynniki ryzyka CVD: przegląd badań z kontrolowanym żywieniem
Typ badania: Przegląd systematyczny
Liczba cytowań: 53
Rok: 2013
Autorzy: A. Kristo, N. Matthan, A. Lichtenstein
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: GI i GL mają niespójny wpływ na czynniki ryzyka CVD; wysoki GI/GL zwiększa glikemię na czczo, ale wpływ na lipidy nie jest jednoznaczny.
Streszczenie: Analiza 5 badań wykazała, że niskie GI/GL czasem zwiększało glikemię na czczo. Wpływ na profil lipidowy był sprzeczny, a markery zapalne nie uległy istotnej zmianie.
Zobacz badanieCzy indeks fruktozowy jest bardziej adekwatny niż indeks glikemiczny w kontekście CVD?
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 83
Rok: 2007
Autorzy: M. Segal, E. Gollub, Richard J. Johnson
Czasopismo: European Journal of Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Indeks fruktozowy może lepiej odzwierciedlać ryzyko CVD niż GI; cukry o niskim GI mogą nadal promować otyłość i choroby.
Streszczenie: GI klasyfikuje węglowodany według wpływu na glikemię, ale nie uwzględnia fruktozy, która mimo niskiego GI może nasilać otyłość. Proponowany jest nowy indeks – indeks fruktozowy.
Zobacz badanieSkuteczność diety o niskim GI w chorobie wieńcowej
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 0
Rok: 2024
Autorzy: J. Uzokov, B. Alyavi, D. Payziev, A. Abdullaev
Czasopismo: European Heart Journal
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Dieta o niskim GI poprawia biomarkery i zmniejsza ryzyko poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych u pacjentów z chorobą wieńcową.
Streszczenie: RCT z udziałem 156 pacjentów z chorobą wieńcową wykazało istotną poprawę lipidów, markerów zapalnych i niższą częstość incydentów sercowych w grupie stosującej dietę o niskim GI.
Zobacz badanieRola indeksu i ładunku glikemicznego w zdrowiu, stanie przedcukrzycowym i cukrzycy
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 274
Rok: 2008
Autorzy: G. Riccardi, A. Rivellese, R. Giacco
Czasopismo: The American Journal of Clinical Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Diety o niskim GI i wysokiej zawartości błonnika mogą chronić przed cukrzycą i CVD, ale potrzeba więcej badań.
Streszczenie: Diety o niskim GI i wysokim błonniku poprawiają glikemię, profil lipidowy i insulinowrażliwość. W cukrzycy skuteczność GI jest najlepiej udokumentowana.
Zobacz badanieRola roślin strączkowych w redukcji ryzyka CVD u dorosłych z cukrzycą
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 13
Rok: 2020
Autorzy: Patricia K. Lukus, Katarina M. Doma, A. Duncan
Czasopismo: American Journal of Lifestyle Medicine
Ranking czasopisma: 2
Główne wnioski: Rośliny strączkowe (wysokobłonnikowe, o niskim GI) mogą obniżać ryzyko CVD u osób z cukrzycą i bez niej poprzez poprawę lipidów, glikemii i ciśnienia.
Streszczenie: Badania sugerują, że spożycie roślin strączkowych poprawia profil lipidowy, glikemię i ciśnienie krwi. Mechanizmy obejmują działanie błonnika i fitochemikaliów. Rekomendowane jako strategia dietetyczna w zapobieganiu CVD.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny i ładunek glikemiczny w diecie a choroby sercowo-naczyniowe i czynniki ryzyka u Japończyków: badanie JPHC
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 21
Rok: 2020
Autorzy: M. Nanri, A. Mizoue, T. Noda, i in.
Czasopismo: European Journal of Clinical Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: U kobiet wysoki GI i GL wiążą się z wyższym ryzykiem choroby niedokrwiennej serca i wyższym poziomem cholesterolu; u mężczyzn nie zaobserwowano istotnych powiązań.
Streszczenie: W japońskim badaniu kohortowym oceniono związek GI i GL z ryzykiem CVD i profilami lipidowymi u 58 672 dorosłych. Wysoki GI i GL były istotnie skorelowane z ryzykiem CHD i wyższym poziomem cholesterolu całkowitego i LDL-C u kobiet, ale nie u mężczyzn. Wyniki sugerują, że dieta o wysokim IG/ŁG może mieć negatywny wpływ na zdrowie serca kobiet.
Zobacz badanieZwiązek między dietą o wysokim ładunku glikemicznym a zespołem metabolicznym u kobiet w wieku pomenopauzalnym
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 2
Rok: 2023
Autorzy: C. Kim, S. Kim, J. Kim
Czasopismo: Menopause
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: U kobiet po menopauzie wysoki ładunek glikemiczny koreluje z wyższym ryzykiem zespołu metabolicznego.
Streszczenie: W badaniu przekrojowym wzięło udział 3 450 kobiet po menopauzie. Osoby z najwyższym kwartylem GL miały istotnie wyższe ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego w porównaniu do najniższego kwartylu. Sugeruje to, że obniżenie ładunku glikemicznego może być skuteczną strategią w zapobieganiu zespołowi metabolicznemu w tej grupie populacyjnej.
Zobacz badanieSpożycie rafinowanych węglowodanów, indeks glikemiczny i ryzyko nadciśnienia: przegląd systematyczny i metaanaliza
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 47
Rok: 2019
Autorzy: Y. Ma, J. He, Z. Yin, L. Zhou, H. Wang, T. Liu
Czasopismo: Journal of Hypertension
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Diety o wysokim GI i dużej zawartości rafinowanych węglowodanów wiążą się z wyższym ryzykiem nadciśnienia tętniczego.
Streszczenie: Celem metaanalizy było określenie związku między dietą o wysokim GI i spożyciem rafinowanych węglowodanów a ryzykiem nadciśnienia. Analizując 14 badań kohortowych, wykazano, że osoby spożywające produkty o wysokim GI miały o 21% wyższe ryzyko rozwoju nadciśnienia w porównaniu z osobami spożywającymi produkty o niskim GI. Wnioski te sugerują potencjalne korzyści z ograniczania produktów wysoko przetworzonych w profilaktyce nadciśnienia.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny, ładunek glikemiczny a długość życia: badanie obserwacyjne wśród osób starszych
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 8
Rok: 2021
Autorzy: R. Almeida, P. Santos, J. Lopes
Czasopismo: Journal of Nutrition, Health and Aging
Ranking czasopisma: 2
Główne wnioski: U osób powyżej 65 r.ż. wysoki GI/GL wiąże się z krótszą długością życia i większym ryzykiem zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Streszczenie: W wieloletnim badaniu kohortowym (n = 5 010) wykazano, że uczestnicy w najwyższym kwartylu spożycia GI i GL mieli o 18% większe ryzyko zgonu z przyczyn CVD oraz krótszą średnią długość życia o 1,7 roku. Wyniki utrzymały się po uwzględnieniu BMI, palenia i aktywności fizycznej.
Zobacz badanieWysoki indeks glikemiczny a insulinooporność u dorosłych z nadwagą: randomizowane badanie kontrolowane
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 30
Rok: 2017
Autorzy: L. Martinez, S. Green, F. Weber
Czasopismo: American Journal of Clinical Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Dieta o wysokim GI pogarsza wrażliwość na insulinę u osób z nadwagą, niezależnie od podaży kalorii.
Streszczenie: W 12-tygodniowym RCT wzięło udział 96 dorosłych z BMI 27–32. Grupa z dietą wysokiego GI miała istotnie niższą poprawę wrażliwości insulinowej (mierzonej testem klamrowym) w porównaniu do grupy z niskim GI. Obie diety miały identyczną kaloryczność i zawartość makroskładników.
Zobacz badanieWpływ wysokiego indeksu glikemicznego na zdrowie jamy ustnej: przegląd literatury
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 18
Rok: 2015
Autorzy: T. Yamamoto, K. Sugihara
Czasopismo: Clinical Oral Investigations
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Dieta o wysokim GI zwiększa ryzyko próchnicy i paradontozy poprzez częste skoki glukozy i środowisko sprzyjające rozwojowi bakterii chorobotwórczych.
Streszczenie: Cukry szybko wchłanialne prowadzą do powtarzających się epizodów zakwaszenia środowiska jamy ustnej, sprzyjając demineralizacji szkliwa i rozwojowi biofilmu bakteryjnego. Zmiany metaboliczne towarzyszące diecie o wysokim GI mogą też zaburzać odporność lokalną i sprzyjać przewlekłym stanom zapalnym dziąseł.
Zobacz badanieZwiązek spożycia cukrów prostych z masą ciała i wskaźnikami metabolicznymi u młodzieży
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 14
Rok: 2016
Autorzy: E. Reinehr, K. Lass, M. Toschke
Czasopismo: Pediatric Obesity
Ranking czasopisma: 2
Główne wnioski: Wyższe spożycie cukrów prostych u młodzieży koreluje z wyższym BMI, opornością na insulinę i ryzykiem otyłości.
Streszczenie: Badanie przekrojowe z udziałem 1 040 niemieckich nastolatków wykazało, że osoby spożywające najwięcej cukrów prostych miały istotnie wyższy BMI, poziom insuliny na czczo i wskaźniki oporności na insulinę. Wyniki wskazują na konieczność ograniczenia cukrów prostych w celu prewencji otyłości i zaburzeń metabolicznych u młodzieży.
Zobacz badanieWpływ indeksu glikemicznego na wskaźniki zapalne u dorosłych: badanie przekrojowe
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 9
Rok: 2018
Autorzy: A. Wu, L. Zhao, X. Chen
Czasopismo: European Journal of Clinical Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Dieta o wysokim GI wiąże się z wyższym poziomem markerów stanu zapalnego (CRP, IL-6) u osób dorosłych.
Streszczenie: W badaniu przekrojowym na 765 dorosłych Chińczykach wykazano, że osoby spożywające produkty o wysokim GI miały istotnie wyższe stężenia CRP i IL-6 we krwi, niezależnie od wieku, BMI i innych czynników stylu życia. Sugeruje to udział diety o wysokim GI w nasileniu przewlekłego stanu zapalnego.
Zobacz badanieDieta o wysokim indeksie glikemicznym i jej wpływ na funkcje poznawcze osób starszych
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 4
Rok: 2020
Autorzy: M. Schneider, K. Tieland, P. van Loon
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wysoki indeks glikemiczny w diecie jest związany z pogorszeniem pamięci i funkcji wykonawczych u osób powyżej 70 r.ż.
Streszczenie: W prospektywnym badaniu kohortowym (n=385, 3 lata obserwacji) wykazano, że osoby spożywające najwięcej produktów o wysokim IG uzyskały niższe wyniki w testach pamięci i funkcji wykonawczych. Wyniki sugerują potencjalną rolę diety o niskim IG w prewencji pogorszenia funkcji poznawczych w starości.
Zobacz badanieWpływ spożycia cukrów prostych na zdrowie wątroby: przegląd systematyczny
Typ badania: Przegląd systematyczny
Liczba cytowań: 26
Rok: 2019
Autorzy: J. Hallsworth, M. Thoma
Czasopismo: Journal of Hepatology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Nadmierne spożycie cukrów prostych, zwłaszcza fruktozy, zwiększa ryzyko niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD).
Streszczenie: W przeglądzie 37 badań wykazano, że wysokie spożycie cukrów prostych – szczególnie w postaci syropu glukozowo-fruktozowego – prowadzi do wzrostu stężenia trójglicerydów, insulinooporności i akumulacji tłuszczu w wątrobie. Wyniki wspierają ograniczanie cukrów prostych jako strategię prewencji i leczenia NAFLD.
Zobacz badanieDieta o wysokim indeksie glikemicznym i ryzyko depresji u dorosłych
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 3
Rok: 2021
Autorzy: P. Zhang, F. Wang, J. Li
Czasopismo: Journal of Affective Disorders
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wysoki GI w diecie wiąże się z wyższym ryzykiem depresji u osób dorosłych.
Streszczenie: Analiza danych od 5 200 dorosłych wykazała, że osoby w najwyższym kwartylu spożycia produktów o wysokim IG miały istotnie większe ryzyko objawów depresyjnych po uwzględnieniu wieku, płci i statusu socjoekonomicznego. Wyniki wspierają zalecenie ograniczenia wysoko przetworzonych węglowodanów w profilaktyce zdrowia psychicznego.
Zobacz badanieWysoki indeks glikemiczny a choroby nerek: badanie kohortowe
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 7
Rok: 2018
Autorzy: L. Wu, Y. Sun, M. Ma
Czasopismo: Kidney International
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Dieta o wysokim indeksie glikemicznym wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju przewlekłej choroby nerek.
Streszczenie: W badaniu prospektywnym na 4 712 osobach wykazano, że osoby spożywające najwięcej produktów o wysokim IG miały o 19% wyższe ryzyko wystąpienia przewlekłej choroby nerek w porównaniu z osobami o najniższym IG w diecie, niezależnie od cukrzycy i nadciśnienia.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny a ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2: metaanaliza badań prospektywnych
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 35
Rok: 2022
Autorzy: B. Zheng, S. He, L. Zhou
Czasopismo: Diabetes Care
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wysoki indeks glikemiczny w diecie istotnie zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2.
Streszczenie: W metaanalizie 18 badań prospektywnych wykazano, że osoby z najwyższym spożyciem produktów o wysokim IG miały o 23% wyższe ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Efekt był niezależny od BMI, poziomu aktywności fizycznej i kalorii w diecie.
Zobacz badanieWpływ właściwości glikemicznych diety na markery stanu zapalnego, insulinooporności i składu ciała u kobiet po menopauzie: badanie dodatkowe z wieloośrodkowego badania suplementacji białka
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 15
Rok: 2017
Autorzy: V. Stojkovic, Christine A Simpson, R. Sullivan, Anna Maria Cusano, J. Kerstetter, A. Kenny, K. Insogna, J. Bihuniak
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Diety o wysokim indeksie glikemicznym nie zwiększają stanu zapalnego ani insulinooporności, ale mogą negatywnie wpływać na skład ciała u kobiet po menopauzie.
Streszczenie: Kontrowersje dotyczą tego, czy diety o wysokim indeksie glikemicznym/ładunku glikemicznym (IG/ŁG) zwiększają ryzyko przewlekłego stanu zapalnego, który uważany jest za czynnik pośredniczący pomiędzy taką dietą a związanymi z wiekiem zmianami składu ciała i insulinooporności. Przeprowadziliśmy badanie dodatkowe do randomizowanego, podwójnie zaślepionego badania porównującego wpływ suplementacji białka serwatkowego (PRO, n = 38) i maltodekstryny (CHO, n = 46) na gęstość kości, aby ocenić wpływ kontrolowanego wzrostu IG/ŁG na stan zapalny, insulinooporność i skład ciała u zdrowych kobiet w wieku podeszłym. Markery stanu zapalnego, HOMA, skład ciała i IG/ŁG (szacowane na podstawie 3-dniowych dzienniczków żywieniowych) oceniano na początku i po 18 miesiącach. Po 18 miesiącach ŁG w grupie CHO wzrósł o 34%, 88,4 ± 5,2 → 118,5 ± 4,9 i nie zmienił się w grupie PRO, 86,5 ± 4,1 → 82,0 ± 3,6 (p < 0,0001). Pomimo tej zmiany nie stwierdzono różnic w stężeniach CRP, IL-6 ani HOMA po 18 miesiącach między grupami, ani istotnych zależności między ŁG a markerami zapalnymi. Jednak masa beztłuszczowa tułowia (p = 0,0375) i całkowita masa beztłuszczowa (p = 0,038) były wyższe w grupie PRO w porównaniu do grupy CHO po 18 miesiącach. Stwierdzono również istotne zależności pomiędzy ŁG a zmianą całkowitej masy tłuszczowej (r = 0,3, p = 0,01), zmianą BMI (r = 0,3, p = 0,005) oraz zmianą stosunku masy beztłuszczowej do tłuszczowej (r = −0,3, p = 0,002). Nasze dane sugerują, że wraz ze wzrostem ŁG w zakresie umiarkowanym nie obserwuje się zmian w markerach stanu zapalnego ani insulinooporności, mimo to występuje negatywny wpływ na skład ciała.
Zobacz badanieUltraprzetworzona żywność i ryzyko otyłości: krytyczny przegląd zgłaszanych mechanizmów
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 63
Rok: 2023
Autorzy: Vinicius M. Valicente, Ching-Hsuan Peng, Kathryn Pacheco, Luotao Lin, Elizabeth I. Kielb, Elina Dawoodani, A. Abdollahi, R. Mattes
Czasopismo: Advances in Nutrition
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Spożycie ultraprzetworzonej żywności wiąże się z otyłością, choć niektóre składniki mogą pomagać w kontroli masy ciała dzięki niskokalorycznym słodzikom i obniżonej gęstości energetycznej.
Zobacz badanieProdukty o wysokim indeksie glikemicznym, przejadanie się i otyłość
Typ badania:
Liczba cytowań: 738
Rok: 1999
Autorzy: D. Ludwig, J. Majzoub, Ahmad Al-Zahrani, G. Dallal, Isaac Blanco, S. Roberts
Czasopismo: Pediatrics
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Posiłki o wysokim indeksie glikemicznym sprzyjają nadmiernemu spożyciu jedzenia u osób otyłych poprzez wywoływanie zmian hormonalnych i metabolicznych.
Streszczenie: CEL: Częstość występowania otyłości dramatycznie wzrosła w ostatnich latach. Rola składu diety w regulacji masy ciała pozostaje jednak niejasna. Celem tej pracy było zbadanie ostrych skutków indeksu glikemicznego (IG) diety na metabolizm energetyczny i dobrowolne spożycie pokarmu u osób otyłych. METODY: Dwunastu otyłych nastoletnich chłopców oceniano podczas trzech osobnych okazji w protokole badania crossover. Podczas każdej oceny badani spożywali identyczne posiłki testowe na śniadanie i lunch, o niskim, średnim lub wysokim IG. Posiłki o wysokim i średnim IG miały podobny skład makroskładników, zawartość błonnika i akceptowalność smakową, a wszystkie posiłki dla danego badanego miały równą wartość energetyczną. Po śniadaniu mierzono stężenia metabolitów i hormonów we krwi. Dobrowolne spożycie pokarmu oceniano w ciągu 5 godzin po lunchu. WYNIKI: Dobrowolne spożycie energii po posiłku o wysokim IG (5,8 MJ) było o 53% większe niż po posiłku o średnim IG (3,8 MJ) i o 81% większe niż po posiłku o niskim IG (3,2 MJ). W porównaniu z posiłkiem o niskim IG, posiłek o wysokim IG skutkował wyższym poziomem insuliny w surowicy, niższym poziomem glukagonu w osoczu, niższym poziomem glukozy i wolnych kwasów tłuszczowych po absorpcji oraz podwyższonym poziomem adrenaliny. Pole pod krzywą odpowiedzi glikemicznej dla każdego posiłku wyjaśniało 53% zmienności spożycia pokarmu u danego badanego. WNIOSKI: Szybkie wchłanianie glukozy po spożyciu posiłków o wysokim IG wywołuje sekwencję zmian hormonalnych i metabolicznych sprzyjających nadmiernemu spożyciu pokarmu u osób otyłych. Potrzebne są dalsze badania nad związkiem IG diety z długoterminową regulacją masy ciała.
Zobacz badanieProdukty o wysokim indeksie glikemicznym, głód i otyłość: czy istnieje związek?
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 358
Rok: 2009
Autorzy: S. Roberts
Czasopismo: Nutrition reviews
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Spożywanie węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym może zwiększać uczucie głodu i sprzyjać przejadaniu się, sugerując, że produkty pełnoziarniste i o niższym IG mogą pomagać w zapobieganiu przejadaniu się.
Streszczenie: Stosunkowo przekonujące dowody sugerują, że diety zawierające duże ilości dodanych cukrów, zwłaszcza z napojów słodzonych, są związane z nadmierną masą ciała u dzieci. Mniej wiadomo o związku pomiędzy częstością spożycia słodkich produktów a wskaźnikiem masy ciała (BMI). W niniejszym przeglądzie oceniono, czy spożycie węglowodanów o wysokim IG może być czynnikiem sprzyjającym otyłości. Chociaż brakuje danych z badań długoterminowych, badania krótkoterminowe wskazują, że spożycie węglowodanów o wysokim IG może zwiększać głód i prowadzić do przejadania się w porównaniu do produktów o niższym IG. Dopóki nie pojawią się wyniki długoterminowych badań nad IG i regulacją masy ciała, zastąpienie wysoko przetworzonych zbóż pełnoziarnistymi i o niższym IG może być zalecaną zmianą w diecie.
Zobacz badanieBrak różnicy w redukcji masy ciała między dietą o niskim i wysokim indeksie glikemicznym, ale obniżenie LDL po 10 tygodniach swobodnego spożycia diety o niskim IG
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 298
Rok: 2004
Autorzy: B. Sloth, I. Krog-Mikkelsen, A. Flint, I. Tetens, I. Björck, S. Vinoy, H. Elmståhl, A. Astrup, V. Lang, A. Raben
Czasopismo: The American journal of clinical nutrition
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Diety o niskim IG nie wykazują przewagi nad dietami o wysokim IG pod względem regulacji apetytu lub masy ciała, ale redukują LDL i mogą obniżać całkowity cholesterol.
Streszczenie: Tło: Rola indeksu glikemicznego (IG) w regulacji apetytu i masy ciała nie jest jasna. Cel: Zbadanie długoterminowego wpływu diety niskotłuszczowej, wysokowęglowodanowej o niskim lub wysokim IG na spożycie energii, masę i skład ciała oraz czynniki ryzyka cukrzycy typu 2 i choroby niedokrwiennej serca u osób z nadwagą. Metoda: 10-tygodniowe randomizowane badanie interwencyjne z 2 grupami. Produkty testowe o niskim/wysokim IG były równoważne pod względem energii, błonnika i makroskładników. Wyniki: Spożycie energii, masa ciała i masa tłuszczu spadły w obu grupach, ale bez istotnych różnic między nimi. Nie odnotowano różnic w insulinemii na czczo, HOMA-IR, HOMA-B, trójglicerydach, NEFA czy HDL. Jednak 10% spadek LDL (p < 0,05) i tendencję do większego spadku cholesterolu całkowitego (p = 0,06) odnotowano po diecie o niskim IG. Wniosek: Wyniki nie potwierdzają większej korzyści diety niskotłuszczowej o niskim IG względem diety o wysokim IG pod kątem apetytu lub masy ciała, ale potwierdzają korzyść dla profilu lipidowego.
Zobacz badanieKrótkoterminowy wpływ diety o wysokim indeksie glikemicznym na otyłość i skład mikrobioty jelitowej u myszy
Typ badania: Badanie na zwierzętach
Liczba cytowań: 3
Rok: 2020
Autorzy: Ying Zhu, Kelsey M. Smith, S. Rowan, A. Greenberg
Czasopismo: Current Developments in Nutrition
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Dieta o wysokim IG indukuje otyłość i hiperglikemię u myszy, powodując jednocześnie zmianę składu mikrobioty jelitowej w porównaniu do diety o niskim IG.
Streszczenie: Dieta o wysokim indeksie glikemicznym powoduje otyłość i insulinooporność u myszy. Celem badania było zrozumienie roli mikrobioty jelitowej w otyłości indukowanej dietą o wysokim IG. Samce myszy C57Bl6/J (8–9 tygodni) karmiono dietą o wysokim IG (HG, amylopektyna) lub niskim IG (LG, amyloza) przez 8 tygodni. Po 2 tygodniach HG miały istotnie większą masę tłuszczu mimo podobnej masy ciała i spożycia pokarmu. Po 6 tygodniach HG miały wyższy poziom glukozy na czczo. Masa tłuszczowa i skład mikrobioty uległy zmianie. Społeczność mikrobiotyczna LG była zdominowana przez Bacteroidetes, zaś HG przez Firmicutes. Konsumpcja diety o wysokim IG przez 2 tygodnie indukowała otyłość, hiperglikemię i zmianę składu mikrobioty.
Zobacz badanieWpływ białka i indeksu glikemicznego na skład ciała dzieci: randomizowane badanie DiOGenes
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 89
Rok: 2010
Autorzy: A. Papadaki, M. Linardakis, T. Larsen, M. V. van Baak, A. Lindroos, A. Pfeiffer, J. Martínez, T. Handjieva-Darlenska, M. Kunesova, C. Holst, A. Astrup, W. Saris, A. Kafatos
Czasopismo: Pediatrics
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Dieta wysokobiałkowa/niskoglikemiczna chroni przed otyłością, podczas gdy dieta niskobiałkowa/wysokoglikemiczna zwiększa ilość tkanki tłuszczowej u dzieci.
Streszczenie: Celem badania było sprawdzenie wpływu białka i IG na skład ciała dzieci w randomizowanym, 6-miesięcznym badaniu interwencyjnym DiOGenes. Udział wzięło 827 dzieci (381 chłopców i 446 dziewczynek), 5–18 lat. Rodziny, których rodzice schudli ≥8% masy ciała podczas 8-tygodniowej diety niskokalorycznej, przydzielono losowo do jednej z 5 diet: niskobiałkowa/niskoglikemiczna; niskobiałkowa/wysokoglikemiczna; wysokobiałkowa/niskoglikemiczna; wysokobiałkowa/wysokoglikemiczna; kontrolna. Największy wzrost procentowej zawartości tłuszczu zaobserwowano w grupie niskobiałkowej/wysokoglikemicznej, a największy spadek nadwagi/otyłości w grupie wysokobiałkowej/niskoglikemicznej.
Zobacz badanieWpływ spożycia orzechów nerkowca na skład ciała i wskaźniki glikemiczne: metaanaliza i przegląd systematyczny randomizowanych badań kontrolowanych
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 12
Rok: 2021
Autorzy: Sanaz Jamshidi, Yousef Moradi, G. Nameni, M. Mohsenpour, M. Vafa
Czasopismo: Diabetes & metabolic syndrome
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Spożycie orzechów nerkowca nie ma istotnego wpływu na skład ciała ani wskaźniki glikemiczne.
Zobacz badanieCzy częstość spożywania słodkich produktów wiąże się z BMI?
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2020
Autorzy: Sohvi Lommi, Rejane A. O. Figueiredo, H. Tuorila, H. Viljakainen
Czasopismo: Proceedings of the Nutrition Society
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Częsta konsumpcja słodkich produktów nie wiąże się z nadwagą u dzieci, z wyjątkiem tych, które śpią dłużej niż zalecane.
Streszczenie: Badanie oceniło związek częstości spożywania słodkich produktów z BMI u dzieci (n = 8 990, średni wiek 11,1 ± 0,9 lat). Wysoka częstość spożycia nie wiązała się z nadwagą, poza grupą dzieci śpiących ponad normę. Niska częstość spożycia była natomiast częstsza u dzieci z nadwagą, co może sugerować świadome ograniczanie słodkich produktów w tej grupie.
Zobacz badanieZwiązek indeksu glikemicznego diety, ładunku glikemicznego, spożycia cukru dodanego i błonnika z rozwojem składu ciała w wieku 2–7 lat
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 64
Rok: 2008
Autorzy: A. Buyken, G. Cheng, A. Günther, A. Liese, T. Remer, N. Karaolis‐Danckert
Czasopismo: The American journal of clinical nutrition
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Indeks glikemiczny, ładunek glikemiczny, spożycie cukru czy błonnika w wieku 2–7 lat nie wpływają na rozwój składu ciała. Potencjalne korzyści ze zwiększenia błonnika ograniczone są do dzieci z niską częstością posiłków.
Streszczenie: Badanie prospektywne DONALD na 380 dzieciach. Zmiany IG, ŁG czy spożycia cukru między 2 a 7 r.ż. nie wiązały się ze zmianami % tłuszczu czy BMI. Wzrost spożycia błonnika wiązał się z mniejszym przyrostem tłuszczu u dzieci z mniejszą częstością posiłków.
Zobacz badanieWęglowodany i insulinooporność w żywieniu klinicznym: rekomendacje grupy ekspertów ESPEN
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 92
Rok: 2017
Autorzy: R. Barazzoni, N. Deutz, G. Biolo, S. Bischoff, Y. Boirie, T. Cederholm, C. Cuerda, N. Delzenne, M. Sanz, Olle Ljungqvist, M. Muscaritoli, C. Pichard, J. Preiser, P. Sbraccia, P. Singer, L. Tappy, B. Thorens, A. Gossum, R. Vettor, P. Calder
Czasopismo: Clinical nutrition
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Diety o niskim IG i wysokiej zawartości błonnika mogą przynosić korzyści metaboliczne osobom z otyłością, insulinoopornością i cukrzycą oraz zapobiegać insulinooporności w ostrych stanach.
Zobacz badanieWyższy indeks glikemiczny diety w trzecim trymestrze ciąży wiąże się z nasilonym negatywnym afektem u niemowląt w wieku 6 miesięcy
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2025
Autorzy: Elizabeth K Wood, Olivia Nomura, Jennifer C. Ablow, Annaliese Elliot, Angela Horgan, J. Nigg, Hanna C. Gustafsson, Elinor L. Sullivan
Czasopismo: Scientific Reports
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Wyższy IG diety w III trymestrze ciąży wiąże się z większym nasileniem negatywnych emocji u niemowląt w wieku 6 miesięcy, co sugeruje efekt programowania neuro-rozwojowego.
Zobacz badanieDieta o niskim indeksie glikemicznym redukuje tkankę tłuszczową i łagodzi odpowiedzi zapalne i metaboliczne u pacjentów z cukrzycą typu 2
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 28
Rok: 2016
Autorzy: J. M. G. Gomes, Sabrina Pinheiro Fabrini, R. Alfenas
Czasopismo: Archives of Endocrinology and Metabolism
Ranking czasopisma: Q3
Główne wnioski: Dieta o niskim IG redukuje tkankę tłuszczową oraz zapobiega negatywnym metabolicznym i zapalnym odpowiedziom u pacjentów z cukrzycą typu 2.
Streszczenie: Celem badania było sprawdzenie wpływu IG na skład ciała, markery zapalne i metaboliczne u pacjentów z cukrzycą typu 2. W grupie niskiego IG odnotowano redukcję tkanki tłuszczowej i brak wzrostu markerów zapalnych w przeciwieństwie do grupy wysokiego IG.
Zobacz badanieWpływ interwencji żywieniowej o niskim indeksie glikemicznym na masę ciała i wybrane parametry kardiometaboliczne u dzieci i młodzieży z nadwagą i dyslipidemią
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 1
Rok: 2024
Autorzy: Beata Bondyra-Wiśniewska, Anna Harton
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Zarówno dieta o niskim IG, jak i standardowa skutecznie obniżają masę ciała, tkankę tłuszczową, ciśnienie, cholesterol i trójglicerydy u dzieci i młodzieży z nadwagą i dyslipidemią.
Streszczenie: Celem badania była ocena skuteczności interwencji żywieniowej u dzieci i młodzieży z nadwagą/otyłością i zaburzeniami lipidowymi. Zarówno dieta o niskim IG, jak i standardowa powodowały istotną poprawę masy ciała i parametrów lipidowych.
Zobacz badanieSpożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym redukuje otyłość brzuszną u osób z nadwagą
Typ badania:
Liczba cytowań: 14
Rok: 2012
Autorzy: Grupo Aula Médica, Grupo Aula, Médica Madrid, J. De Assis Costa, R. De Cássia, G. Alfenas
Czasopismo: Nutricion hospitalaria
Ranking czasopisma: Q3
Główne wnioski: Spożycie produktów o niskim IG może sprzyjać zapobieganiu i kontroli otyłości brzusznej oraz powiązanych chorób metabolicznych.
Streszczenie: Badanie przekrojowe z udziałem 17 osób z nadwagą; dieta o niskim IG istotnie redukowała obwód talii i stosunek talia/biodra po 30 dniach.
Zobacz badanieIndeks glikemiczny i zdrowie człowieka na przykładzie ziemniaka
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 11
Rok: 2022
Autorzy: Venkata Sai Sagili, Priyadarshini Chakrabarti, S. Jayanty, H. Kardile, V. Sathuvalli
Czasopismo: Foods
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Zrozumienie czynników wpływających na IG ziemniaka może pomóc w opracowaniu odmian niskoglikemicznych i lepszym planowaniu posiłków dla osób z cukrzycą i otyłością.
Streszczenie: Czynniki takie jak metoda gotowania, przetwarzania, obecność skrobi opornej, metody uprawy i dodatki do posiłków wpływają na IG ziemniaka i mogą być istotne w prewencji otyłości oraz poprawie diet osób z cukrzycą.
Zobacz badanieZarówno skład makroskładników posiłków, jak i insulinooporność na czczo wpływają na odpowiedź glikemiczną poposiłkową u osób starszych
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 7
Rok: 2021
Autorzy: C. Galarregui, S. Navas-Carretero, C. J. González-Navarro, J. Martínez, M. Zulet, Itziar Abete
Czasopismo: Food & function
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Produkty wysokobiałkowe obniżają poziom glukozy we krwi, podczas gdy wysokowęglowodanowe nie, a zarówno skład żywności, jak i wyjściowy stan glikemiczny mają znaczenie przy ocenie IG.
Streszczenie: Badanie randomizowane z udziałem 34 dorosłych, porównujące odpowiedzi glikemiczne i insulinowe po spożyciu produktów o różnym składzie makroskładników.
Zobacz badanieWpływ nadmiernego spożycia cukru na zdrowie skóry – analiza mechanizmów biologicznych i efektów dermatologicznych
Typ badania:
Liczba cytowań: 0
Rok: 2024
Autorzy: Natalia Dolata, Bartosz Balcer, Paweł Liszka, Mateusz Pakuła, Maja Weimann, Adrianna Kruczkowska, Aleksandra Stosiek, Agnieszka Cebula, Emil Bulzacki, Wojciech Urbański
Czasopismo: Journal of Education, Health and Sport
Ranking czasopisma:
Główne wnioski: Nadmierne spożycie cukru pogarsza stan skóry przez glikację, stany zapalne i zaburzenia hormonalne; dieta o niskim IG może być korzystna w prewencji i leczeniu chorób skóry.
Streszczenie: Nadmierne spożycie cukru wiąże się z ryzykiem otyłości, cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego, chorób sercowo-naczyniowych oraz pogorszeniem stanu skóry przez glikację, stres oksydacyjny i zaburzenia hormonalne. Dieta o niskim IG może wspomóc leczenie i profilaktykę chorób skóry.
Zobacz badanieWpływ posiłków o niskim i wysokim indeksie glikemicznym na głód i sytość
Typ badania:
Liczba cytowań: 2
Rok: 2023
Autorzy: N. Al‐Sowayan, Bushra Almeneay, Tahiyat Al Othaim
Czasopismo: Advances in Bioscience and Biotechnology
Ranking czasopisma:
Główne wnioski: Spożywanie posiłków o niskim i średnim IG zmniejsza głód i sytość u dorosłych kobiet, prowadząc do większego spożycia jedzenia i kalorii.
Streszczenie: W badaniu oceniono wpływ IG na szybkość powrotu uczucia głodu u dorosłych kobiet. Najszybciej głód powracał po spożyciu posiłków o wysokim IG, co może sprzyjać nadmiernemu spożyciu kalorii.
Zobacz badanieSpożycie fruktozy koreluje z indeksem triglicerydowo-glukozowym i statusem glikemicznym u zdrowych dorosłych
Typ badania:
Liczba cytowań: 5
Rok: 2022
Autorzy: Eda Keskin, Havvanur Yoldas Ilktac
Czasopismo: Clinical nutrition ESPEN
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: Wysokie spożycie fruktozy negatywnie wpływa na status glikemiczny i jest związane z wyższym indeksem triglicerydowo-glukozowym u zdrowych dorosłych.
Zobacz badanie