Niewystarczająca konsumpcja białka

Częstość spożycia białka poniżej zaleceń u starszych osób mieszkających w środowisku: metaanaliza kohort z konsorcjum PROMISS

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 70

Rok: 2020

Autorzy: Linda M Hengeveld, J. Boer, P. Gaudreau, M. Heymans, C. Jagger, N. Mendonça, M. Ocké, N. Presse, S. Sette, E. Simonsick, H. Tapanainen, A. Turrini, S. Virtanen, H. Wijnhoven, M. Visser

Czasopismo: Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Niższe spożycie białka jest powszechne wśród starszych osób mieszkających w środowisku, przy różnych wartościach granicznych, co może prowadzić do utraty masy i siły mięśniowej.

Streszczenie: Niższe spożycie białka u osób starszych wiąże się z utratą masy mięśniowej i siły. Celem niniejszego badania było przedstawienie łącznej oceny ogólnej częstości spożycia białka poniżej zalecanych wartości (według różnych wartości granicznych) wśród starszych osób mieszkających w środowisku, zarówno w całej populacji osób starszych, jak i w określonych podgrupach.

Niskie spożycie białka, siła mięśniowa i sprawność fizyczna u osób w bardzo podeszłym wieku: badanie Newcastle 85+

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 80

Rok: 2017

Autorzy: A. Granic, N. Mendonça, A. Sayer, T. Hill, K. Davies, A. Adamson, M. Siervo, J. Mathers, C. Jagger

Czasopismo: Clinical Nutrition (Edinburgh, Scotland)

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Niskie spożycie białka może prowadzić do obniżenia siły mięśniowej i sprawności fizycznej u osób w bardzo podeszłym wieku (85+), zwiększając ryzyko niedożywienia i pogorszenia funkcjonalnego.

Korzyści i bezpieczeństwo spożycia białka w diecie dla zdrowia kości — stanowisko ekspertów poparte przez Europejskie Towarzystwo ds. Klinicznych i Ekonomicznych Aspektów Osteoporozy, Choroby Zwyrodnieniowej Stawów i Chorób Mięśniowo-Szkieletowych oraz Międzynarodową Fundację Osteoporozy

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 127

Rok: 2018

Autorzy: R. Rizzoli, E. Biver, J. Bonjour, V. Coxam, David Goltzman, J. Kanis, J. Lappe, L. Rejnmark, S. Sahni, C. Weaver, H. Weiler, J. Reginster

Czasopismo: Osteoporosis International

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wyższe spożycie białka (≥0,8 g/kg masy ciała/dzień) może zmniejszać utratę masy kostnej i ryzyko złamań szyjki kości udowej u starszych osób z osteoporozą, pod warunkiem odpowiedniego spożycia wapnia.

Streszczenie: Podsumowanie przeglądów systematycznych i metaanaliz dotyczących korzyści i ryzyka spożycia białka dla zdrowia kości u dorosłych sugeruje, że poziomy białka w diecie nawet powyżej obecnych zaleceń mogą być korzystne dla zmniejszenia utraty kości i ryzyka złamań, o ile spożycie wapnia jest odpowiednie. Wśród osób starszych z osteoporozą wyższe spożycie białka wiąże się z wyższą gęstością mineralną kości, wolniejszym tempem utraty masy kostnej i zmniejszonym ryzykiem złamania szyjki kości udowej. Interwencja polegająca na suplementacji białka zmniejsza wiekowy spadek BMD i obniża poziom markerów obrotu kostnego, a także zwiększa IGF-I i zmniejsza PTH. Nie ma dowodów na to, że obciążenie kwasowe diety pochodzące z białka szkodzi kościom. Zbyt niskie spożycie białka może być większym problemem niż jego nadmiar u osób starszych. Potrzebne są długoterminowe, dobrze kontrolowane badania randomizowane w celu dalszej oceny wpływu spożycia białka na ryzyko złamań.

Białko w diecie i zdrowie kości

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 213

Rok: 2003

Autorzy: Fiona Ginty

Czasopismo: Proceedings of the Nutrition Society

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wysokie spożycie białka zwiększa wydalanie wapnia z moczem, ale jego wpływ na zdrowie kości zależy od wieku, stanu zdrowia i diety; niskie spożycie białka hamuje tworzenie kości i syntezę komórek mięśniowych.

Streszczenie: Wpływ białka w diecie na zdrowie kości jest paradoksalny i powinien być rozpatrywany w kontekście wieku, stanu zdrowia i typowej diety populacji. Wiele badań wykazało, że wysokie spożycie białka zwiększa wydalanie wapnia z moczem, głównie z powodu metabolizmu aminokwasów siarkowych. Jednak badania te często były ograniczone przez niską liczebność prób, błędy metodologiczne i stosowanie wysokich dawek oczyszczonego białka. Z kolei badania populacyjne nie uwzględniały innych czynników wpływających na ryzyko złamań. Wpływ białka na kości może być dwufazowy i zależy także od spożycia produktów bogatych w wapń i alkalizujących, takich jak owoce i warzywa. Przy niskim spożyciu białka produkcja IGF jest obniżona, co negatywnie wpływa na metabolizm wapnia i fosforu, formowanie kości i syntezę komórek mięśniowych. U osób starszych w USA największe ubytki masy kostnej obserwowano przy spożyciu białka 16–50 g/dobę. Istnieje potrzeba określenia dolnego progu spożycia białka w Europie, poniżej którego wzrasta ryzyko utraty kości i osteoporozy.

Spożycie białka w diecie jest powiązane ze zdrowiem układu mięśniowo-szkieletowego niezależnie od wzorca żywienia: badanie Framingham Third Generation Study

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 84

Rok: 2017

Autorzy: Kelsey M. Mangano, S. Sahni, D. Kiel, K. Tucker, A. Dufour, M. Hannan

Czasopismo: The American Journal of Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie białka jest powiązane z masą mięśniową i siłą mięśni czworogłowych, ale nie z gęstością mineralną kości; wzorce żywieniowe oparte na źródłach białka nie wnoszą dodatkowych informacji dotyczących wpływu na mięśnie.

Streszczenie: Wyższe spożycie białka jako pojedynczego składnika poprawia zdrowie układu mięśniowo-szkieletowego. Badano związek pomiędzy spożyciem białka i wynikami zdrowotnymi mięśni i kości u prawie 3000 osób dorosłych. Spożycie białka pozytywnie korelowało z masą mięśniową i siłą, ale nie wykazano istotnych różnic w gęstości mineralnej kości. Wzorce żywieniowe oparte na różnych źródłach białka nie miały wpływu na wyniki mięśniowe.

Źródło białka i zdrowie mięśni u osób starszych: przegląd literatury

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 45

Rok: 2021

Autorzy: Christianto Putra, N. Konow, M. Gage, Catherine G York, Kelsey M. Mangano

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wyższe spożycie białka w diecie u osób starszych może korzystnie wpływać na zdrowie mięśni, jednak potrzebne są dalsze badania na temat białek roślinnych, takich jak białko grochu.

Streszczenie: Badania pokazują, że wyższe spożycie białka (do 1,2 g/kg m.c./dobę) może zapobiegać sarkopenii i wspierać zdrowie układu mięśniowo-szkieletowego u osób starszych. Uzyskanie takiego poziomu spożycia może być trudne, zwłaszcza u osób z obniżonym apetytem lub schorzeniami. Obecnie trwa debata, czy źródło białka (zwierzęce vs roślinne) różnicuje wpływ na mięśnie. Popularność białek roślinnych, np. grochu, wzrasta, ale brakuje badań nad ich długoterminowym wpływem na mięśnie starzejące się.

Niewystarczające spożycie białka wpływa na profile transkryptów w mięśniach szkieletowych starszych osób

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 80

Rok: 2007

Autorzy: A. Thalacker-Mercer, J. Fleet, B. Craig, Nadine S. Carnell, W. Campbell

Czasopismo: The American Journal of Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Niewystarczające spożycie białka u starszych osób prowadzi do zmian na poziomie transkryptów mięśni, co może predysponować do niekorzystnych zjawisk metabolicznych, funkcjonalnych i strukturalnych.

Streszczenie: Niewystarczające spożycie białka powoduje niekorzystne zmiany w morfologii i funkcji mięśni szkieletowych. Badanie wykazało, że już po krótkim czasie niskiego spożycia białka dochodzi do zmian ekspresji licznych genów w mięśniach, co może zapowiadać negatywne konsekwencje, takie jak zanik mięśni.

Wpływ spożycia białka na choroby kości, choroby nerek i sarkopenię: przegląd systematyczny

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Toyin Lamina, Sallee Brandt, H. Abdi, Hawking Yam, Ashenafi G. Hayi, Romil R. Parikh, Chelsey Kirkland, Amy M Claussen, Kendal M Burstad, Joanne L. Slavin, Levi Teigen, Lyn Steffen, Kathleen M. Hill Gallant, T. Harindhanavudhi, Anne Kouri, Sue Duval, Jamie Stang, Mary Butler

Czasopismo: Current Developments in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wpływ spożycia białka na ryzyko chorób kości, nerek i sarkopenii pozostaje niejasny i wymaga dalszych badań.

Spożycie białka i zdrowie mięśni w starszym wieku: od biologicznych podstaw do dowodów klinicznych

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 187

Rok: 2016

Autorzy: F. Landi, R. Calvani, M. Tosato, A. M. Martone, Elena Ortolani, G. Savera, E. D’Angelo, A. Sisto, E. Marzetti

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Osoby starsze potrzebują wyższego spożycia białka, zwłaszcza bogatego w leucynę, aby utrzymać zdrowie i funkcję mięśni ze względu na oporność anaboliczną.

Streszczenie: Dostarczanie odpowiedniej ilości białka jest kluczowe dla zdrowia mięśni, szczególnie u osób starszych. Obecne zalecenia (0,8 g/kg/dzień) mogą być niewystarczające do zachowania masy i funkcji mięśni. Wysoka jakość spożywanego białka, zwłaszcza białka bogatego w leucynę lub jej metabolit HMB, daje największe korzyści.

Zanik mięśni szkieletowych spowodowany unieruchomieniem i rehabilitacyjna rola białka w powrocie po urazie narządu ruchu

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 45

Rok: 2020

Autorzy: Emily E. Howard, S. Pasiakos, Maya A. Fussell, N. Rodriguez

Czasopismo: Advances in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie białka może chronić masę i funkcję mięśni podczas okresów bezruchu po urazach, szczególnie w połączeniu z wczesną rehabilitacją.

Streszczenie: Zanik mięśni i osłabienie występują po urazach narządu ruchu. Dowody sugerują, że manipulowanie spożyciem białka lub suplementacją aminokwasami może ograniczyć zanik mięśni i/lub zachować ich funkcję w modelach eksperymentalnych. Połączenie rehabilitacji z odpowiednim spożyciem białka może działać synergistycznie, chroniąc masę i funkcję mięśni.

Spożycie białka i funkcja fizyczna u osób starszych: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 45

Rok: 2022

Autorzy: H. Coelho-Júnior, R. Calvani, M. Tosato, F. Landi, A. Picca, E. Marzetti

Czasopismo: Ageing Research Reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wyższe spożycie białka u osób starszych wiąże się z lepszą sprawnością fizyczną i siłą mięśni, ale nie zapobiega spadkowi funkcji fizycznych w czasie.

Perspektywa: zapotrzebowanie na białko i optymalne spożycie u osób starszych – czy jesteśmy gotowi zalecać więcej niż zalecana dawka dzienna?

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 169

Rok: 2018

Autorzy: Daniel A. Traylor, S. Gorissen, Stuart M Phillips

Czasopismo: Advances in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Osoby starsze powinny spożywać co najmniej 1,2 g białka/kg masy ciała dziennie, ze szczególnym uwzględnieniem leucyny, by wspierać zdrowie i funkcję mięśni szkieletowych.

Streszczenie: Obecne rekomendacje (0,8 g/kg m.c./dobę) mogą być niewystarczające dla osób starszych. Dowody wskazują, że spożycie ≥1,2 g/kg m.c./dobę oraz podkreślenie roli leucyny, stymuluje anabolizm mięśniowy. Obawy o negatywny wpływ wyższego spożycia białka na zdrowie nerek lub kości nie znajdują potwierdzenia w badaniach.

Spożycie białka a zdrowie kości u osób starszych

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Helene Josefa Götz, Karin Amrein

Czasopismo: Osteologie

Ranking czasopisma: 4

Główne wnioski: Odpowiednie spożycie białka jest kluczowe dla optymalnego zdrowia kości u osób starszych, szczególnie w sarkopenii i osteoporozie, a można je osiągnąć poprzez prostą edukację żywieniową i suplementację.

Streszczenie: Białko odgrywa ważną rolę w metabolizmie mięśni i kości. Odpowiednia podaż białka jest warunkiem utrzymania zdrowia układu mięśniowo-szkieletowego i efektywnego treningu siłowego. Osoby starsze często spożywają zbyt mało białka. Nowe wytyczne zalecają ≥1,0 g białka/kg m.c. na dobę. Wskazano, że wystarczające spożycie można zwykle zapewnić prostą poradą żywieniową, choć czasem konieczna jest suplementacja.

Suplementacja białka poprawia beztłuszczową masę ciała u aktywnych fizycznie starszych dorosłych: randomizowane badanie kontrolowane z placebo

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 70

Rok: 2019

Autorzy: D. T. ten Haaf, T. Eijsvogels, C. Bongers, A. Horstman, S. Timmers, L. D. de Groot, M. Hopman

Czasopismo: Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: 12-tygodniowa suplementacja białka poprawia beztłuszczową masę ciała, siłę mięśni i sprawność fizyczną u aktywnych fizycznie starszych dorosłych z niskim spożyciem białka.

Streszczenie: Niewystarczające spożycie białka może ograniczać odpowiedź anaboliczną po aktywności fizycznej, obniżając korzyści dla masy mięśniowej. Badano wpływ 12-tygodniowej suplementacji białka na masę mięśniową, siłę i sprawność u starszych osób aktywnych z niskim spożyciem białka (<1,0 g/kg/dobę).

Wpływ spożycia białka na zmiany składu ciała po odchudzaniu u osób starszych: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 181

Rok: 2016

Autorzy: Jung Eun Kim, L. O’Connor, L. Sands, Mary B Slebodnik, W. Campbell

Czasopismo: Nutrition Reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wyższe spożycie białka wspomaga utrzymanie masy mięśniowej i większą utratę masy tłuszczowej podczas odchudzania u osób starszych.

Streszczenie: Systematyczny przegląd i metaanaliza wykazały, że osoby starsze spożywające więcej białka podczas odchudzania zachowują większą ilość masy mięśniowej i tracą więcej tkanki tłuszczowej.

Wpływ spożycia białka mlecznego na masę mięśniową, siłę mięśni i sprawność fizyczną u osób w wieku średnim i starszych z sarkopenią lub bez: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 130

Rok: 2019

Autorzy: Nivine I Hanach, F. McCullough, A. Avery

Czasopismo: Advances in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Suplementacja białka mlecznego może poprawiać masę mięśniową u osób w wieku średnim i starszych, ale jej wpływ na siłę mięśni i sprawność fizyczną jest niejednoznaczny.

Streszczenie: W przeglądzie oceniono wpływ białka mlecznego na masę mięśniową, siłę mięśni i sprawność u osób dorosłych. Suplementacja białka mlecznego znacząco zwiększała masę mięśniową, ale nie miała istotnego wpływu na siłę mięśni ani sprawność fizyczną.

Wpływ spożycia białka w diecie na zmiany składu ciała u osób ćwiczących

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 18

Rok: 2020

Autorzy: J. Antonio, D. Candow, Scott C. Forbes, M. Ormsbee, Patrick G. Saracino, Justin D Roberts

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Dieta wysokobiałkowa połączona z ćwiczeniami prowadzi do wzrostu masy mięśniowej, utraty tłuszczu i korzystnych efektów dla kości bez negatywnych skutków dla mięśni, tłuszczu czy kości.

Streszczenie: Białko jest ważnym składnikiem zdrowej diety i wydaje się kluczowe dla poprawy adaptacji treningowych u osób ćwiczących. Wysokie spożycie białka sprzyja zwiększeniu masy mięśniowej i utracie tłuszczu oraz może korzystnie wpływać na kości przy połączeniu z aktywnością fizyczną. Brak dowodów na negatywne skutki wysokiego spożycia białka dla zdrowia mięśni, tłuszczu czy kości.

Wpływ spożycia białka na zmiany masy mięśniowej szkieletowej po przeszczepie nerki

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 9

Rok: 2022

Autorzy: A. Kosoku, T. Iwai, Takuma Ishihara, K. Kabei, S. Nishide, K. Maeda, Yoshiko Hanayama, E. Ishimura, J. Uchida

Czasopismo: Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Niewystarczające spożycie białka negatywnie wpływa na regenerację masy mięśniowej po przeszczepie nerki; zaleca się spożycie co najmniej 0,72 g/kg idealnej masy ciała/dobę.

Spożycie białka a masa ciała, masa tłuszczowa i obwód talii: umbrella review przeglądów systematycznych na potrzeby wytycznych Niemieckiego Towarzystwa Żywieniowego

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 5

Rok: 2023

Autorzy: S. Ellinger, A. M. Amini, Julia Haardt, Andreas Lehmann, Annemarie Schmidt, Heike A. Bischoff-Ferrari, A. Buyken, A. Kroke, Tilman Kühn, Sandrine Louis, Stefan Lorkowski, Katharina Nimptsch, Matthias B. Schulze, Lukas Schwingshackl, Roswitha Siener, Gabriele I. Stangl, D. Volkert, Armin Zittermann, Bernhard Watzl, S. Egert

Czasopismo: European Journal of Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Dieta wysokobiałkowa nie wpływa na masę ciała, masę tłuszczową ani obwód talii u dorosłych przy spożyciu izokalorycznym; wpływ rodzaju białka na te parametry jest „niewystarczający”.

Streszczenie: Umbrella review miała na celu ocenę czy ilość i jakość białka w diecie wpływa na masę ciała, masę tłuszczową i obwód talii. W przypadku diet bez restrykcji kalorycznych wyższe spożycie białka nie miało wpływu na te parametry; przy diecie redukcyjnej dowody są niewystarczające. Brak silnych dowodów na wpływ rodzaju białka.

Uwaga: zbyt wysokie spożycie białka

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 73

Rok: 2019

Autorzy: B. Mittendorfer, S. Klein, L. Fontana

Czasopismo: Nature Reviews Endocrinology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Nadmierne spożycie białka, pomimo kluczowej roli w zdrowiu człowieka, może mieć niekorzystne konsekwencje zdrowotne dla populacji.

Wpływ suplementacji białka na skład ciała po operacjach bariatrycznych: przegląd systematyczny i metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Sakineh Shab-Bidar, Mahsa Ranjbar, K. Djafarian, Hamed Mohammadi, Maryam Fallah, Gholamreza Mohammadi Farsani

Czasopismo: Obesity

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Suplementacja białka może poprawiać masę ciała i niektóre parametry składu ciała po operacjach bariatrycznych, ale nie ma istotnego wpływu na całkowity BMI i beztłuszczową masę ciała.

Streszczenie: Celem pracy było zbadanie wpływu suplementacji białka na miary antropometryczne i skład ciała u pacjentów po operacjach bariatrycznych. Metaanaliza obejmowała 10 randomizowanych badań kontrolowanych. Wyniki wykazały statystycznie większą zmianę masy ciała, masy mięśniowej, beztłuszczowej masy ciała oraz masy tłuszczowej w grupie otrzymującej białko w porównaniu do grupy kontrolnej. Jednak suplementacja białka nie wpływała istotnie na BMI i beztłuszczową masę ciała. Wnioski: suplementacja białka może korzystnie wpływać na masę ciała i wybrane parametry składu ciała, ale nie wpływa na BMI i beztłuszczową masę ciała. Potrzebne są dalsze badania nad suplementacją białka po operacjach bariatrycznych.

Spożycie białka w diecie jest powiązane ze zmianami beztłuszczowej masy ciała u starszych osób żyjących samodzielnie: badanie Health, Aging, and Body Composition (Health ABC)

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 1102

Rok: 2008

Autorzy: D. Houston, B. Nicklas, Jingzhong Ding, T. Harris, F. Tylavsky, A. Newman, J. S. Lee, N. Sahyoun, M. Visser, S. Kritchevsky

Czasopismo: The American Journal of Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wyższe spożycie białka może ograniczać utratę beztłuszczowej masy ciała związaną z wiekiem u starszych osób.

Streszczenie: Spożycie niewystarczającej ilości białka przez wielu starszych ludzi może przyczyniać się do utraty masy mięśniowej. W badaniu z udziałem ponad 2000 osób w wieku 70–79 lat wykazano, że osoby z najwyższym spożyciem białka traciły o około 40% mniej beztłuszczowej masy ciała w ciągu 3 lat niż osoby z najniższym spożyciem. Wyniki sugerują, że białko w diecie może być modyfikowalnym czynnikiem ryzyka sarkopenii.

Korelacja pomiędzy zmiennymi fizjologicznymi i biochemicznymi podczas krótkoterminowego wystarczającego spożycia białka w połączeniu z treningiem oporowym u dorosłych prowadzących siedzący tryb życia

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Kyung-Wan Baek, Jong-Hwa Won, Chae-Been Kim, Jung-Jun Park

Czasopismo: Scientific Reports

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wystarczające spożycie białka (1,5 g/kg m.c./dobę) oraz trening oporowy synergistycznie zwiększają metabolizm tłuszczów, masę i siłę mięśni u dorosłych prowadzących siedzący tryb życia.

Wpływ spożycia białka wyższego niż zalecane na zmiany składu ciała po operacjach bariatrycznych: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 4

Rok: 2024

Autorzy: M. Golzarand, Karamollah Toolabi, P. Mirmiran

Czasopismo: Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wyższe spożycie białka po operacjach bariatrycznych może prowadzić do większej utraty masy ciała i tłuszczu, ale nie wspiera zachowania beztłuszczowej masy ciała (z wyjątkiem pacjentów po laparoskopowej resekcji rękawowej żołądka).

Wpływ ilości i rozkładu białka w diecie na skład ciała

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 5

Rok: 2024

Autorzy: D. Layman

Czasopismo: Frontiers in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Rozkład spożycia białka w posiłkach wpływa na masę mięśni i skład ciała; osoby starsze potrzebują większej ilości leucyny w posiłkach, by stymulować syntezę białek mięśniowych, ale długoterminowy wpływ pozostaje niejasny.

Streszczenie: Koncepcja rozkładu białka w posiłkach do optymalizacji masy mięśni i składu ciała opiera się m.in. na roli leucyny jako sygnału metabolicznego inicjującego anaboliczną odpowiedź mięśni po posiłku. U osób starszych potrzeba około 2,8 g leucyny (~30 g białka) w posiłku, by pobudzić syntezę białek mięśniowych. Chociaż krótkoterminowe korzyści są potwierdzone, długofalowy wpływ takiej strategii pozostaje niepewny.

Wpływ ilości białka w diecie i składu makroskładników na skład ciała: przegląd systematyczny, analiza porównawcza i sieciowa

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Jung Eun Kim, Yueying Yao, Shiqi Lin, Ziqi He

Czasopismo: Current Developments in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Diety wysokobiałkowe korzystnie wpływają na skład ciała, ale dla optymalnych efektów ważne jest również dostosowanie pozostałych makroskładników.

Rola spożycia białka i czasu jego przyjmowania w składzie ciała i funkcji mięśni u zdrowych dorosłych: przegląd systematyczny i metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 51

Rok: 2020

Autorzy: Janine Wirth, Elaine Hillesheim, L. Brennan

Czasopismo: The Journal of Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Suplementacja białka pozytywnie wpływa na beztłuszczową masę ciała u dorosłych i osób starszych niezależnie od pory spożycia, ale wpływ na siłę mięśni i syntezę białek wymaga dalszych badań.

Streszczenie: Suplementacja białka może poprawiać masę mięśniową u dorosłych i osób starszych, niezależnie od tego, kiedy białko jest spożywane. Nie wykazano natomiast istotnych korzyści dla siły mięśni ani syntezy białek – te efekty wymagają dalszych badań.

Zmniejszenie spożycia mięsa i/lub nabiału u dorosłych: przegląd systematyczny i metaanaliza wpływu na spożycie białka, parametry antropometryczne i skład ciała

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 5

Rok: 2023

Autorzy: Théogène Habumugisha, I. Engebretsen, I. Måren, Carl Walter Matthias Kaiser, J. Dierkes

Czasopismo: Nutrition Reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zmniejszenie spożycia mięsa i/lub nabiału prowadzi do obniżenia spożycia białka, ale nie wpływa istotnie na masę ciała, wskaźniki antropometryczne ani skład ciała u dorosłych.

Streszczenie: Meta-analiza 19 randomizowanych badań kontrolowanych wykazała, że diety z ograniczonym spożyciem mięsa i/lub nabiału skutkują niższym spożyciem białka, ale nie mają istotnego wpływu na masę ciała, BMI, obwód talii, ilość tkanki tłuszczowej ani beztłuszczową masę ciała.

Dieta wysokobiałkowa (3,4 g/kg/dobę) połączona z intensywnym treningiem oporowym poprawia skład ciała u zdrowych, wytrenowanych mężczyzn i kobiet – badanie obserwacyjne z dalszą obserwacją

Typ badania: Badanie eksperymentalne (Non-RCT)

Liczba cytowań: 115

Rok: 2015

Autorzy: J. Antonio, Anya Ellerbroek, T. Silver, S. Orris, M. Scheiner, Adriana Gonzalez, C. Peacock

Czasopismo: Journal of the International Society of Sports Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Dieta wysokobiałkowa (3,4 g/kg/dobę) w połączeniu z intensywnym treningiem oporowym może poprawiać skład ciała i wydolność bez niekorzystnych skutków zdrowotnych.

Streszczenie: W badaniu zdrowych, wytrenowanych osób dieta wysokobiałkowa w połączeniu z treningiem oporowym prowadziła do większej utraty tłuszczu i korzystnych zmian składu ciała bez wpływu na zdrowie (m.in. brak negatywnego wpływu na nerki i wyniki badań biochemicznych).

Wpływ białka z różnych źródeł na skład ciała

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 190

Rok: 2011

Autorzy: Jo-Anne Gilbert, N. T. Bendsen, A. Tremblay, A. Astrup

Czasopismo: Nutrition, Metabolism, and Cardiovascular Diseases

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Diety wysokobiałkowe zwiększają wydatkowanie energii, sytość i utratę tłuszczu, ale wpływ źródła białka na skład ciała pozostaje niejednoznaczny.

Wpływ diety wysokobiałkowej na wskaźniki zdrowia i składu ciała – badanie crossover u trenujących siłowo mężczyzn

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 58

Rok: 2016

Autorzy: J. Antonio, Anya Ellerbroek, T. Silver, Leonel Vargas, C. Peacock

Czasopismo: Journal of the International Society of Sports Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Dieta wysokobiałkowa (2,6–3,3 g/kg/dobę) u trenujących siłowo młodych mężczyzn nie wpływa na lipidy, funkcje nerek, wydolność ani skład ciała, nie powoduje także szkodliwych efektów zdrowotnych.

Streszczenie: W randomizowanym badaniu crossover dieta wysokobiałkowa nie wpływała negatywnie na zdrowie (markery metaboliczne, nerki, lipidy) ani nie powodowała zmian w składzie ciała czy wydolności u młodych, wytrenowanych mężczyzn.

Wpływ zmienności spożycia białka i węglowodanów na masę i skład ciała podczas restrykcji energetycznej: meta-regresja

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 475

Rok: 2006

Autorzy: J. Krieger, H. Sitren, M. Daniels, B. Langkamp-Henken

Czasopismo: The American Journal of Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Diety niskowęglowodanowe, wysokobiałkowe pozytywnie wpływają na masę i skład ciała niezależnie od restrykcji kalorycznych, wspierając koncepcję tzw. przewagi metabolicznej.

Streszczenie: Metaanaliza wykazała, że diety z niską zawartością węglowodanów i wysoką białka skutkowały większą utratą masy ciała, tkanki tłuszczowej i zachowaniem większej ilości beztłuszczowej masy ciała w porównaniu do diet wysokowęglowodanowych, niezależnie od ilości spożytej energii.

Spożycie białka a regulacja masy ciała

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 66

Rok: 2005

Autorzy: M. Westerterp-Plantenga, M. Lejeune

Czasopismo: Appetite

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Podwyższone spożycie białka odgrywa kluczową rolę w kontroli masy ciała poprzez zwiększenie sytości, termogenezę, korzystny wpływ na skład ciała i zmniejszenie efektywności energetycznej, co prowadzi do większej utraty masy i łatwiejszego utrzymania wagi.

Związek spożycia białka, wapnia i witaminy D ze składem ciała i złamaniami u najstarszych, samodzielnych osób

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 5

Rok: 2023

Autorzy: Flávia Kurebayashi Fonte, Evelyn Dearo Spinoza, Vanessa Amarante Carvalho, Regiane Aparecida dos Santos Albuquerque, Clarice Cavalero Nebuloni, Fânia Cristina dos Santos, M. Cendoroglo

Czasopismo: Clinical Nutrition ESPEN

Ranking czasopisma: 2

Główne wnioski: U 80-letnich samodzielnych osób jedynie spożycie białka jest powiązane ze składem ciała i gęstością kości, ale nie ze złamaniami; osoby ze złamaniami częściej są otyłe i mają niską masę mięśniową.

Wpływ spożycia białka w diecie na długowieczność i zdrowie metaboliczne

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 126

Rok: 2019

Autorzy: Munehiro Kitada, Y. Ogura, I. Monno, D. Koya

Czasopismo: EBioMedicine

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Dieta niskobiałkowa/wysokowęglowodanowa, szczególnie uboga w czerwone mięso, może sprzyjać długowieczności i zdrowiu metabolicznemu, podczas gdy nadmierne spożycie białka może sprzyjać chorobom związanym z wiekiem.

Czy spożycie białka wpływa na czynniki ryzyka metabolicznego u starszych dorosłych w Korei?

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 10

Rok: 2017

Autorzy: Chorong Oh, Jaekyung No

Czasopismo: Journal of Obesity & Metabolic Syndrome

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Niższe spożycie białka (0,8 g białka/kg masy ciała/dzień) wiąże się z wyższym ryzykiem zaburzeń metabolicznych u koreańskich seniorów, zwłaszcza u kobiet.

Streszczenie: Tło: Spożycie węglowodanów może wpływać na czynniki ryzyka metabolicznego, jednak badania dotyczące spożycia białka u osób starszych są rzadkie. Celem było oszacowanie spożycia białka i zbadanie, jak różne poziomy spożycia białka wpływają na czynniki ryzyka metabolicznego u koreańskich seniorów. Metody: Dane pochodziły od mężczyzn w wieku 51–70 lat (n=1735), mężczyzn ≥71 lat (n=700), kobiet w wieku 51–70 lat (n=2305) oraz kobiet ≥71 lat (n=957). Dane zdrowotne i żywieniowe zebrano z Koreańskiego Narodowego Badania Zdrowia i Żywienia 2010–2011. Wyniki: W porównaniu do zalecanego spożycia białka według koreańskich norm żywieniowych, niedobór był częstszy u kobiet oraz w najstarszych grupach wiekowych. Kobiety miały większe ryzyko występowania czynników ryzyka metabolicznego. Po uwzględnieniu wieku i płci, w porównaniu z osobami w najwyższym kwartylu spożycia białka (>1,2 g białka/kg masy ciała/dzień), uczestnicy w najniższym kwartylu (<0,8 g białka/kg masy ciała/dzień) mieli wyższe ilorazy szans (OR) na otyłość brzuszną (mężczyźni: OR 2,67; 95% CI: 2,00–3,56; kobiety: OR 3,42; 95% CI: 2,64–4,43), hipertriglicerydemię (mężczyźni: OR 1,44; 95% CI: 1,08–1,93; kobiety: OR 1,82; 95% CI: 1,45–2,29) oraz wysokie stężenie glukozy na czczo (mężczyźni: OR 1,41; 95% CI: 1,07–1,87; kobiety: OR 2,03; 95% CI: 1,48–2,79). Wniosek: Spożycie białka poniżej zalecanych norm (<0,8 g/kg mc/d) wiąże się z większym ryzykiem zaburzeń metabolicznych u starszych Koreańczyków, szczególnie u kobiet.

Ograniczenie białka w zdrowiu metabolicznym: wnioski z badań na gryzoniach

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 3

Rok: 2024

Autorzy: Khuhee Na, Yoon Jung Park

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Diety z ograniczeniem białka mogą prowadzić do utraty masy ciała i poprawy zdrowia metabolicznego, zwłaszcza u osób z nadwagą lub otyłością, poprzez szlak sygnalizacyjny FGF21.

Streszczenie: Spożycie diet bogatych w białko i suplementy białkowe jest coraz bardziej zalecane osobom chcącym zoptymalizować zdrowie metaboliczne i spowolnić procesy starzenia. Zakłada się, że spożycie białka wspiera utrzymanie masy mięśniowej i wydłuża życie, podkreślając jego korzyści w regulacji procesów metabolicznych związanych z wiekiem. Jednak najnowsze dane pokazują paradoks – umiarkowane spożycie białka sprzyja zdrowiu, ale nadmierne wiąże się ze wzrostem ryzyka chorób przewlekłych, w tym otyłości i cukrzycy. Ponadto ostatnie badania sugerują, że redukcja stosunku białka do innych makroskładników poprawia parametry metaboliczne i wydłuża życie. Celem pracy jest przegląd aktualnych dowodów dotyczących metabolicznych efektów diet z ograniczeniem białka i ich potencjalnych mechanizmów. W badaniach na gryzoniach wykazano, że diety z ograniczeniem białka wywierają istotny wpływ na pobór pokarmu i zużycie energii, prowadząc do spadku masy ciała, zależnie od stopnia restrykcji. Te zmiany są głównie regulowane przez szlak FGF21, aktywowany przez ATF4 i zegar dobowy. Wnioski sugerują, że diety z ograniczeniem białka mogą być alternatywą dla restrykcji kalorycznej, zwłaszcza u osób z nadwagą lub otyłością. Potrzebne są jednak dalsze badania nad optymalnym poziomem, czasem trwania i długoterminowymi efektami takich interwencji.

Zmniejszone spożycie aminokwasów rozgałęzionych poprawia zdrowie metaboliczne

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 378

Rok: 2016

Autorzy: L. Fontana, Nicole E. Cummings, S. A. Arriola Apelo, J. Neuman, Ildikó Kasza, B. Schmidt, E. Cava, F. Spelta, V. Tosti, Faizan A. Syed, Emma L. Baar, N. Veronese, Sara E Cottrell, Rachel J Fenske, Beatrice Bertozzi, H. Brar, T. Pietka, A. Bullock, R. Figenshau, G. Andriole, M. Merrins, C. Alexander, M. Kimple, Dudley Lamming

Czasopismo: Cell reports

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Umiarkowanie ograniczona dieta białkowa poprawia zdrowie metaboliczne u ludzi, a aminokwasy rozgałęzione odgrywają kluczową rolę w tolerancji glukozy i składzie ciała.

Kontrowersje dotyczące wysokobiałkowej diety: efekt sytości oraz zdrowie nerek i kości

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 102

Rok: 2015

Autorzy: M. Cuenca-Sánchez, Diana Navas-Carrillo, E. Orenes-Piñero

Czasopismo: Advances in nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Diety wysokobiałkowe mogą pomagać w utracie i utrzymaniu masy ciała, ale długotrwałe spożycie może prowadzić do problemów z nerkami i kośćmi.

Streszczenie: Długotrwałe spożycie diety wysokobiałkowej może być powiązane z problemami metabolicznymi i klinicznymi, takimi jak utrata masy kostnej i zaburzenia czynności nerek. Jednak, choć powszechnie uznaje się, że dieta wysokobiałkowa może być szkodliwa u osób z istniejącą dysfunkcją nerek, jest niewiele dowodów na to, że wysokie spożycie białka jest niebezpieczne dla osób zdrowych. Uważa się, że posiłki wysokobiałkowe i produkty bogate w białko mają większy efekt sytości niż posiłki bogate w węglowodany lub tłuszcz. Efekt sytości wysokobiałkowej diety jest wynikiem złożonych mechanizmów metabolicznych, w tym wydzielania hormonów jelitowych i powstawania aminokwasów oraz ich metabolitów we krwi. Spożycie białka stymuluje również hormony metaboliczne przekazujące informacje o statusie energetycznym do mózgu. Długotrwałe przyjmowanie dużych ilości białka wydaje się zmniejszać spożycie pokarmu, masę ciała i ilość tkanki tłuszczowej – co potwierdzają liczne badania. Celem tego artykułu jest przedstawienie szerokiego przeglądu skuteczności wysokobiałkowego żywienia w redukcji i utrzymaniu masy ciała oraz potencjalnych konsekwencji zdrowotnych długotrwałego spożycia.

Wpływ rodzaju węglowodanów i interakcji białka z węglowodanami na zdrowie metaboliczne

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 57

Rok: 2021

Autorzy: J. A. Wali, Annabelle J Milner, Alison W. S. Luk, T. Pulpitel, Tim Dodgson, Harrison J W Facey, Devin Wahl, M. Kebede, A. Senior, Mitchell A. Sullivan, A. Brandon, B. Yau, Glen P. Lockwood, Y. Koay, R. Ribeiro, Samantha M. Solon-Biet, K. Bell‐Anderson, J. O’Sullivan, L. Macia, J. Forbes, G. Cooney, V. Cogger, A. Holmes, D. Raubenheimer, D. L. Le Couteur, S. Simpson

Czasopismo: Nature Metabolism

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Jakość węglowodanów w diecie ma istotny wpływ na zdrowie metaboliczne – skrobia oporna jest najkorzystniejsza w dietach niskobiałkowych i wysokowęglowodanowych, natomiast fruktoza i glukoza są niekorzystne.

Wpływ ilości i źródła białka pokarmowego podczas odchudzania na apetyt, wydatek energetyczny i parametry kardiometaboliczne

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 48

Rok: 2016

Autorzy: Jia Li, Cheryl L. H. Armstrong, W. Campbell

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Źródło i ilość białka mają minimalny wpływ na kontrolę apetytu, wydatek energetyczny i czynniki ryzyka kardiometabolicznego podczas utraty masy ciała u osób z nadwagą i otyłością.

Streszczenie: Wyższa zawartość białka w posiłkach zwiększa sytość i termogenezę poposiłkową w krótkim okresie, ale nie jest jasne, czy efekty te utrzymują się po adaptacji do ograniczenia energii lub danego poziomu spożycia białka. Badanie miało na celu ocenę wpływu głównego źródła białka (dieta wszystkożerna – wołowina/wieprzowina vs dieta laktoowowegetariańska – soja/rośliny strączkowe) i ilości (10%, 20% lub 30% energii z białka) na apetyt, wydatek energetyczny i parametry kardiometaboliczne podczas redukcji masy ciała u osób z nadwagą i otyłością. Uczestnicy byli losowo przydzielani do jednego źródła białka, a następnie spożywali diety z różnymi ilościami białka (każda przez 4 tygodnie) w randomizowanej kolejności. Oceniano odczucia apetytu (w warunkach domowych i laboratoryjnych), termogenezę poposiłkową i parametry kardiometaboliczne na czczo na końcu każdego okresu 4-tygodniowego. Źródło i ilość białka nie wpływały istotnie na termogenezę, głód ani ochotę na jedzenie, z wyjątkiem nieco większego poczucia sytości przy diecie z 30% białka w porównaniu do 10% (p = 0,03). Diety z 20% i 30% białka obniżały cholesterol, trójglicerydy i APO-B w porównaniu do diety z 10% białka (p < 0,05). Źródło białka nie wpływało na parametry kardiometaboliczne. Podsumowując, zróżnicowanie ilości i źródła białka ma minimalny wpływ na kontrolę apetytu, wydatek energetyczny i czynniki ryzyka kardiometabolicznego podczas odchudzania.

Stresowo-endokrynny mechanizm wątroby wspiera integralność metaboliczną podczas rozcieńczenia białka w diecie

Typ badania: Badanie eksperymentalne (Non-RCT)

Liczba cytowań: 139

Rok: 2016

Autorzy: A. Maida, Annika Zota, K. Sjøberg, J. Schumacher, T. Sijmonsma, A. Pfenninger, M. M. Christensen, Thomas Gantert, Jessica Fuhrmeister, Ulrike Rothermel, D. Schmoll, M. Heikenwälder, J. Iovanna, K. Stemmer, B. Kiens, S. Herzig, A. Rose

Czasopismo: The Journal of clinical investigation

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Rozcieńczanie białka w diecie poprawia homeostazę glukozy u otyłych myszy i ludzi poprzez oś NUPR1/FGF21 zależną od niedoboru niezbędnych aminokwasów, co potencjalnie zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2.

Streszczenie: Spożycie białka pokarmowego jest powiązane ze zwiększoną częstością występowania cukrzycy typu 2. Chociaż rozcieńczenie białka w diecie (DPD) może spowolnić progresję niektórych zaburzeń związanych ze starzeniem, nie wiadomo, czy taka strategia wpływa na rozwój i ryzyko chorób metabolicznych związanych z otyłością, takich jak cukrzyca typu 2. W badaniu wykazano, że DPD u myszy i ludzi zwiększa markery zdrowia metabolicznego. U szczupłych myszy DPD powodowało wzrost utleniania węglowodanów i tłuszczów. W modelach otyłości u myszy, DPD zapobiegało i ograniczało rozwój zaburzeń gospodarki glukozowej niezależnie od otyłości i spożycia pokarmu. Korzyści metaboliczne wymagały ekspresji FGF21 pochodzącego z wątroby oraz aktywacji NUPR1. Niedobór wybranych niezbędnych aminokwasów był konieczny i wystarczający do aktywacji tej osi. Wyniki sugerują, że DPD poprawia homeostazę glukozy poprzez mechanizm zależny od NUPR1/FGF21 indukowany niedoborem aminokwasów.

Ostrzeżenie przed nadmiernym spożyciem białka

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 73

Rok: 2019

Autorzy: B. Mittendorfer, S. Klein, L. Fontana

Czasopismo: Nature Reviews Endocrinology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Nadmierne spożycie białka, mimo kluczowej roli dla zdrowia, może mieć negatywne konsekwencje zdrowotne na poziomie populacyjnym.

Systematyczny przegląd wpływu białka roślinnego i zwierzęcego na cechy zespołu metabolicznego

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 100

Rok: 2017

Autorzy: T. Chalvon-Demersay, D. Azzout-Marniche, Judith Arfsten, L. Egli, C. Gaudichon, L. Karagounis, D. Tomé

Czasopismo: The Journal of nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Białko sojowe z izoflawonami może zapobiegać powstawaniu czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, takich jak hipercholesterolemia i nadciśnienie, ale potrzebne są dalsze badania nad wpływem na gospodarkę glukozową i skład ciała.

Streszczenie: Białko pokarmowe może odgrywać ważną rolę w zapobieganiu zaburzeniom metabolicznym, jednak nie ustalono jednoznacznie, jak źródło białka wpływa na te zaburzenia. Celem niniejszego przeglądu było porównanie wpływu białka roślinnego i zwierzęcego na wybrane cechy zespołu metabolicznego u ludzi. Przeanalizowano badania interwencyjne i obserwacyjne, w których porównywano wpływ białka roślinnego i zwierzęcego na cholesterol, ciśnienie, gospodarkę glukozową i skład ciała. Zaobserwowano, że spożycie białka sojowego z izoflawonami, ale nie samego białka sojowego czy innych roślinnych, powoduje większy spadek cholesterolu całkowitego i LDL w porównaniu do białka zwierzęcego, zwłaszcza u osób z wysokim cholesterolem. W niektórych badaniach obserwacyjnych wykazano odwrotną zależność pomiędzy spożyciem białka roślinnego a ciśnieniem krwi, choć nie potwierdziły tego badania interwencyjne. Spożycie białka roślinnego powodowało niższą poposiłkową odpowiedź insulinową w porównaniu do serwatki. Wnioski: spożycie białka sojowego z izoflawonami może zapobiegać rozwojowi czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, jednak nie można wyciągnąć dalszych wniosków dotyczących wpływu białka roślinnego na gospodarkę glukozową i skład ciała.

Wpływ zróżnicowanej ilości i rodzaju białka na termogenezę dietozależną: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Liana L. Guarneiri, Caryn G. Adams, Bibiana Garcia-Jackson, Katie J Koecher, Meredith L. Wilcox, Kevin C. Maki

Czasopismo: Advances in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Posiłki/diety o wyższej zawartości białka zwiększają wydatki energetyczne, ale różne rodzaje białka nie wpływają istotnie na metabolizm energetyczny.

Metabolity pochodzące z wysokiego spożycia białka i ich potencjalna rola w zdrowiu metabolicznym

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 1

Rok: 2024

Autorzy: Sarah Gilsenan, Dara Leong, Paul D Cotter, Lorraine Brennan, K. Nilaweera

Czasopismo: Nutrition research reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wysokie spożycie białka pochodzącego z nabiału, mięsa lub roślin może wpływać na masę ciała i zdrowie metaboliczne, wywołując różne efekty w jelitach i ogólnoustrojowo.

Streszczenie: Spożycie dużych ilości białka z nabiału, mięsa lub roślin może wpływać na masę ciała i zdrowie metaboliczne. Przeglądano dane dotyczące dostępności składników odżywczych i metabolitów w kale, krążeniu i moczu. Wszystkie źródła białka (≥20% energii) zwiększały poziom krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i amoniaku w kale oraz obniżały poziom maślanu. Zaobserwowano metabolity specyficzne dla nabiału i mięsa (aminokwasy rozgałęzione), jak również nabiału i roślin (p-krezol), które zwiększały się w kale. Spożycie białka mlecznego zwiększało poziom octanu, indolu i fenolu w kale, podczas gdy spożycie białka roślinnego zwiększało poziom kynureniny i tyraminę. Spożycie mięsa zwiększało poziom metioniny, cysteiny i alaniny, a obniżało propionian i octan. Profil metabolitów po spożyciu nabiału odzwierciedlał ich obecność w krążeniu i moczu. Wyniki wskazują na odmienne efekty różnych źródeł białka na poziomie jelitowym i ogólnoustrojowym, sugerując potrzebę dalszych badań nad mechanizmami działania.

Wołowina, kazeina i białka sojowe różnicują metabolizm lipidów, akumulację trójglicerydów i mikrobiotę jelitową u myszy na diecie wysokotłuszczowej

Typ badania: Badanie eksperymentalne (Non-RCT)

Liczba cytowań: 98

Rok: 2018

Autorzy: M. Ijaz, Muhammad Ijaz Ahmed, Xiaoyou Zou, Muzahir Hussain, Min Zhang, Fan Zhao, Xinglian Xu, G. Zhou, Chunbao Li

Czasopismo: Frontiers in Microbiology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Dieta wysokotłuszczowa nasila zespół metaboliczny i stan zapalny jelit, a spożycie wołowiny, kazeiny i soi wywiera różny wpływ na metabolizm lipidów i mikrobiotę jelitową.

Streszczenie: Spożycie zalecanych ilości białka może być strategią poprawy sytości i kontroli masy ciała, ale nie jest jasne, jak różne źródła białka wpływają na rozwój otyłości, metabolizm lipidów i mikrobiotę jelitową. Badanie porównywało wpływ diety z wołowiną, kazeiną i soją na metabolizm lipidów, akumulację trójglicerydów i skład mikrobioty u myszy, które otrzymywały dietę niskotłuszczową (12% energii) lub wysokotłuszczową (60% energii) przez 12 tygodni. Masa ciała i wątroby rosły znacząco u myszy na diecie wysokotłuszczowej z wołowiną, natomiast myszy na diecie z soją spożywały mniej energii. Myszy karmione wołowiną wykazywały zaburzenia metabolizmu glukozy i insulinooporność oraz wyższe stężenie trójglicerydów, LDL, cholesterolu całkowitego, IL-1β, TNF-α, IL-6 i leptyny w surowicy. Wołowina nasilała odkładanie lipidów w wątrobie, aktywując geny lipogenezy i metabolizmu cholesterolu. Sekwencjonowanie 16S rRNA wykazało, że dieta wysokotłuszczowa, niezależnie od źródła białka, zwiększała stosunek Firmicutes do Bacteroidetes w mikrobiocie jelit. Jednak dieta z wołowiną obniżała liczebność bakterii Akkermansia i bakterii produkujących maślan w porównaniu do soi i kazeiny. Podsumowując, spożycie wołowiny zwiększa ryzyko zaburzeń metabolicznych i stanu zapalnego, wpływając negatywnie na mikrobiotę jelit.

Długoterminowy związek różnych źródeł białka pokarmowego z zespołem metabolicznym

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 15

Rok: 2021

Autorzy: Parisa Hajihashemi, R. Hassannejad, F. Haghighatdoost, N. Mohammadifard, Masoumeh Sadeghi, H. Roohafza, F. Sajjadi, N. Sarrafzadegan

Czasopismo: Scientific Reports

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Większe spożycie białka ogółem, białka zwierzęcego i roślinnego wiąże się z niższym ryzykiem zespołu metabolicznego, podczas gdy mięso przetworzone i rośliny strączkowe/soja nie wykazują istotnych powiązań.

Źródło białka a ryzyko zespołu metabolicznego u dorosłych z niskim i odpowiednim spożyciem białka: prospektywne badanie kohortowe wśród osób w średnim i starszym wieku

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 2

Rok: 2024

Autorzy: Jieun Lyu, Joong-Yeon Lim, Yerim Han, Khuhee Na, Seungyoun Jung, Yoon Jung Park

Czasopismo: The journal of nutrition, health & aging

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Wyższe spożycie białka zwierzęcego znacząco obniża ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego, szczególnie u osób spożywających mniej niż zalecana ilość białka.

Spożycie białka i masa ciała, masa tłuszczowa i obwód talii: umbrella review przeglądów systematycznych dla wytycznych Niemieckiego Towarzystwa Żywieniowego

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 5

Rok: 2023

Autorzy: S. Ellinger, A. M. Amini, Julia Haardt, Andreas Lehmann, Annemarie Schmidt, Heike A. Bischoff-Ferrari, A. Buyken, A. Kroke, Tilman Kühn, Sandrine Louis, Stefan Lorkowski, Katharina Nimptsch, Matthias B. Schulze, Lukas Schwingshackl, Roswitha Siener, Gabriele I. Stangl, D. Volkert, Armin Zittermann, Bernhard Watzl, S. Egert

Czasopismo: European Journal of Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Dieta wysokobiałkowa nie wpływa na masę ciała, masę tłuszczową ani obwód talii u dorosłych w warunkach izokalorycznych; wpływ rodzaju białka jest „niewystarczający”.

Streszczenie: Cel: Umbrella review miało na celu ocenę, czy ilościowe (więcej vs mniej białka) i jakościowe aspekty (ogółem, białko roślinne lub zwierzęce) spożycia białka wpływają na masę ciała (BW), masę tłuszczową (FM) i obwód talii (WC). Włączono 33 przeglądy systematyczne (głównie RCT). W warunkach bez restrykcji energetycznej dieta wysokobiałkowa nie zmieniała BW, FM ani WC („możliwe” dowody). U osób starszych dowody są „niewystarczające” dla wszystkich parametrów. W warunkach diety odchudzającej wysokobiałkowa dieta zazwyczaj obniżała BW i FM, jednak jakość dowodów była „niewystarczająca”. Nie wykazano istotnego wpływu rodzaju białka na BW, FM i WC. Wniosek: „Możliwe” dowody na brak wpływu ilości białka na BW, FM i WC w warunkach izokalorycznych; wpływ typu białka nie jest jasny.

Białko mleczne w poprawie zdrowia metabolicznego: przegląd dowodów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 197

Rok: 2013

Autorzy: R. McGregor, S. Poppitt

Czasopismo: Nutrition & Metabolism

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Białko mleczne może wspierać zdrowie metaboliczne poprzez zwiększenie masy mięśniowej, sytość i wzrost mięśni szkieletowych dzięki anabolicznemu działaniu aminokwasów rozgałęzionych.

Streszczenie: Dowody epidemiologiczne wskazują, że spożycie produktów mlecznych wiąże się z niższą częstością występowania zaburzeń metabolicznych, natomiast badania eksperymentalne sugerują, że białko mleczne może zapobiegać cukrzycy typu 2. Pogorszenie zdrowia metabolicznego charakteryzuje się spadkiem wrażliwości na insulinę, zaburzeniami gospodarki glukozowo-lipidowej, stanem zapalnym i nadciśnieniem. Zmiany takie jak wzrost tkanki tłuszczowej trzewnej, stłuszczenie narządów i sarkopenia leżą u podstaw tego profilu. Białko mleczne może pośrednio poprawiać zdrowie metaboliczne, wspierając redukcję masy ciała i tkanki tłuszczowej dzięki zwiększonej sytości, a także promować wzrost mięśni szkieletowych poprzez działanie aminokwasów rozgałęzionych. Skład i przetwarzanie białka mlecznego wpływają na trawienie, wchłanianie i funkcję BCAA, co sugeruje, że odpowiednia kompozycja białka mlecznego może zmaksymalizować korzyści dla zdrowia metabolicznego.

Niewystarczające spożycie białka wpływa na profil transkryptów mięśni szkieletowych u osób starszych

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 80

Rok: 2007

Autorzy: A. Thalacker-Mercer, J. Fleet, B. Craig, Nadine S. Carnell, W. Campbell

Czasopismo: The American journal of clinical nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Niewystarczające spożycie białka u osób starszych prowadzi do zmian w ekspresji genów w mięśniach, co może predysponować do zaburzeń metabolicznych, funkcjonalnych i strukturalnych.

Streszczenie: Niewystarczające spożycie białka prowadzi do niekorzystnych zmian w morfologii i funkcji mięśni szkieletowych, które mogą być widoczne we wczesnych zmianach poziomu mRNA. Badanie oceniało, czy niewystarczające spożycie białka różnicuje ekspresję transkryptów mięśniowych u osób starszych. Dwadzieścia jeden osób (55-80 lat) przez 1 tydzień spożywało dietę zapewniającą 1,2 g białka/kg m.c., a następnie losowo przydzielono do grupy z niedoborem (0,5 g/kg/d, n=11) lub wystarczającym spożyciem (1,2 g/kg/d, n=10) przez drugi tydzień. Zanalizowano próbki biopsji mięśni. Zaobserwowano 529 różnic w ekspresji genów po diecie z niedoborem białka, z czego 85 przetrwało korektę na wielokrotne porównania. Zmiany dotyczyły genów odpowiedzialnych za reakcje immunologiczne, zapalne i stresowe (przewaga wzrostu ekspresji), skurcz, rozwój i ruch (wzrost), metabolizm energetyczny, syntezę białka i proliferację (spadek ekspresji). Wyniki sugerują, że krótkotrwały niedobór białka może poprzedzać niekorzystne zdarzenia metaboliczne, funkcjonalne i strukturalne, w tym zanik mięśni.

Spoczynkowa przemiana materii i wykorzystanie substratów przy dostępności energii i białka u sportowców

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Mahmoud M. A. Abulmeaty, A. Almajwal, M. Elsayed, H. Hassan, T. Alsager, Z. Aldossari

Czasopismo: Metabolites

Ranking czasopisma: 2

Główne wnioski: Niska dostępność energii i białka u sportowców prowadzi do mniejszego zużycia tłuszczu i niższej spoczynkowej przemiany materii, natomiast wystarczające spożycie białka skutkuje nadmiernym jego wykorzystaniem i nadmiernym spożyciem kalorii.

Streszczenie: Aktywni sportowcy często doświadczają niskiej dostępności energii (LEA) i białka (LPA), co prowadzi do zmian w metabolizmie, zwłaszcza w spoczynkowej przemianie materii (RMR) i wykorzystaniu substratów. Badanie oceniało związek spożycia energii i białka z RMR i wykorzystaniem substratów u 60 sportowców (35% kobiet, średnia wieku 26,8±7,1 lat). U sportowców z LEA, zarówno spożycie energii, jak i białka korelowały dodatnio z RMR. U mężczyzn i w grupie z wystarczającą podażą białka, spożycie białka korelowało dodatnio z RMR i ujemnie z wykorzystaniem białka jako substratu. Wnioski: LEA była powszechna w próbie, szczególnie u mężczyzn. Sportowcy z LEA mieli niższe wykorzystanie tłuszczu i niższy RMR, podczas gdy ci z odpowiednią podażą białka wykazywali większe wykorzystanie białka przy nadmiernym jego spożyciu. Wyniki te mogą wyjaśniać reakcje metaboliczne w sytuacji LEA i LPA.

Różnorodne skutki spożycia białka w okresie niemowlęctwa, dzieciństwa i dojrzewania: powiązania z rozwojem, składem ciała i tempem dojrzewania płciowego

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 1

Rok: 2024

Autorzy: Nada Soliman, Ashraf Soliman, Fawzia Alyafei, Sohair Elsiddig, Nada Alaaraj, Noor Hamed, Shayma Ahmed, Maya Itani

Czasopismo: World Journal of Advanced Research and Reviews

Ranking czasopisma:

Główne wnioski: Optymalne spożycie białka w dzieciństwie jest kluczowe dla wspierania wzrostu, składu ciała i zdrowia metabolicznego, a zrównoważone spożycie promuje prawidłowy rozwój i zapobiega otyłości.

Streszczenie: Białko odgrywa kluczową rolę we wzroście i rozwoju dzieci, wpływając na liczne funkcje fizjologiczne i długoterminowe efekty zdrowotne. Zrozumienie optymalnego spożycia białka na różnych etapach dzieciństwa jest istotne z powodu jego wpływu na szlaki metaboliczne i hormonalne oraz związek z otyłością i niedożywieniem. Przegląd literatury obejmował badania dotyczące zależności między spożyciem białka a wzrostem, rozwojem i wynikami zdrowotnymi u dzieci. Analiza wskazuje, że spożycie białka ma kluczowy wpływ na wzorce wzrostu, skład ciała i zdrowie metaboliczne dzieci. Zarówno nadmiar, jak i niedobór białka może mieć negatywne konsekwencje, podkreślając wagę zrównoważonego spożycia. Przegląd podkreśla również wpływ jakości diety matki na wzrost dziecka oraz znaczenie źródła i ilości białka w żywieniu uzupełniającym dla dalszych wyników zdrowotnych. Wnioski: optymalne spożycie białka jest niezbędne dla wsparcia wzrostu i zdrowia dzieci, wymagając indywidualnego podejścia dietetycznego dostosowanego do etapu rozwoju.