Słodzone napoje

Zwiększone ryzyko chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych

Słodzone napoje

Spis treści

Podstawowe dane

Słodzone napoje, szczególnie te słodzone cukrem, są jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju wielu chorób przewlekłych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, zespół metaboliczny oraz choroby sercowo-naczyniowe. Regularne spożywanie tych napojów ma wyraźnie udokumentowany negatywny wpływ na zdrowie, przyczyniając się do zwiększonego ryzyka zgonów związanych z tymi schorzeniami.

Wpływ: Negatywny

Główne obszary wpływu:

Układ sercowo-naczyniowy Kompozycja ciała Metabolizm

Poziom dowodów: Silne

Szkodliwość: Wysoka

Opis działania

Słodzone napoje dostarczają dużych ilości cukrów prostych, które szybko podnoszą poziom glukozy we krwi. Efektem jest zwiększenie ryzyka insulinooporności i rozwoju cukrzycy typu 2. Dodatkowo, spożycie tych napojów przyczynia się do nadwagi i otyłości, a także do zaburzeń metabolizmu tłuszczów, co prowadzi do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Przewlekłe spożywanie tych napojów może również prowadzić do stanu zapalnego, który sprzyja dalszemu pogarszaniu się zdrowia metabolicznego.

Poziom szkodliwości

Szkodliwość: Wysoka

Szkodliwość regularnego spożywania słodzonych napojów jest dobrze udokumentowana i potwierdzona licznymi badaniami epidemiologicznymi oraz metaanalizami. Konsumpcja tych napojów przyczynia się do rozwoju otyłości, insulinooporności, cukrzycy typu 2 oraz chorób sercowo-naczyniowych. Nawet umiarkowane spożycie słodzonych napojów wiąże się z podwyższonym ryzykiem chorób przewlekłych oraz wcześniejszego zgonu.

  • Zwiększenie ryzyka chorób serca, w tym zawałów serca i udarów
  • Rozwój insulinooporności i cukrzycy typu 2
  • Zwiększenie ryzyka zespołu metabolicznego (MetS)
  • Zwiększenie ryzyka otyłości, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży
  • Zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz śmiertelności z ich powodu

Skala problemu

Słodzone napoje są powszechnie spożywane na całym świecie, a ich konsumpcja stanowi istotny problem zdrowia publicznego. Wzrost spożycia tych napojów jest szczególnie niepokojący w kontekście wzrostu liczby osób otyłych, z cukrzycą typu 2 i chorobami sercowo-naczyniowymi. Istnieje silna korelacja między częstym spożywaniem słodzonych napojów a wzrostem zachorowań na te choroby, zwłaszcza w krajach rozwiniętych.

  • Palenie tytoniu oraz nadmierne spożycie słodzonych napojów odpowiadają za setki tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie.
  • Spożycie słodzonych napojów w krajach rozwiniętych wzrosło o około 30% w ciągu ostatnich 50 lat.
  • Wzrost ryzyka otyłości i cukrzycy typu 2 związanego z codziennym spożyciem słodzonych napojów dotyczy również dzieci i młodzieży.
  • Szacuje się, że codzienne spożycie jednej porcji słodzonego napoju może podnieść ryzyko chorób serca o 8–21%.

Praktyczne wskazówki

Zastąp słodzone napoje wodą

Woda to najzdrowsza opcja, która nie tylko nie zawiera kalorii, ale również wspomaga procesy trawienne i oczyszczające organizm. Jeśli trudno ci zrezygnować ze słodzonych napojów, zacznij stopniowo zastępować je wodą.

Wybieraj napoje bezkaloryczne

Napoje z niskokalorycznymi słodzikami mogą stanowić lepszą alternatywę dla napojów słodzonych cukrem. Pamiętaj, że choć są one mniej kaloryczne, to i tak ich spożycie należy ograniczać.

Zwiększ spożycie owoców i warzyw

Jeśli masz ochotę na coś słodkiego, spróbuj zamiast napojów sięgnąć po owoce. Owoce zawierają naturalne cukry, które są bardziej korzystne dla zdrowia, a do tego dostarczają witamin i błonnika.

Ogranicz porcje napojów słodzonych

Zamiast pić duże ilości słodzonych napojów, spróbuj ograniczyć ich ilość do jednej porcji dziennie. Zmniejszenie spożycia może znacząco wpłynąć na zdrowie metaboliczne.

Zastanów się nad efektem długotrwałym

Zastanów się nad długoterminowymi konsekwencjami spożywania słodzonych napojów, zwłaszcza w kontekście chorób przewlekłych takich jak otyłość, cukrzyca czy choroby sercowo-naczyniowe. Małe zmiany w diecie mogą prowadzić do dużych korzyści zdrowotnych w przyszłości.

Główne obszary wpływu

Układ sercowo-naczyniowy

Słodzone napoje, zarówno cukrem, jak i sztucznymi słodzikami, są silnie powiązane ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Regularne ich spożywanie negatywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, zwiększając ryzyko zawału, udaru, nadciśnienia i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Rodzaje napojów
  • Słodzone cukrem (SSB): Wyraźnie zwiększają ryzyko chorób serca, udaru, nadciśnienia i śmiertelności sercowo-naczyniowej.
  • Sztucznie słodzone (ASB): Powiązane ze wzrostem ryzyka CVD i śmiertelności, choć nieco słabiej niż SSB.
  • Soki owocowe: Brak wyraźnego związku z CVD, ale nie są jednoznacznie zdrowszą alternatywą.
Mechanizmy
  • Ryzyko rośnie wraz z ilością spożywanych napojów – już 1 porcja dziennie zwiększa ryzyko CVD o 8–21%.
  • Efekt dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn, niezależnie od poziomu aktywności fizycznej.
  • Sztucznie słodzone napoje także zwiększają ryzyko chorób serca i śmiertelności, zwłaszcza przy wysokim spożyciu.
  • Słodzone napoje mogą prowadzić do nadwagi, cukrzycy typu 2, nadciśnienia i zaburzeń lipidowych, co pośrednio i bezpośrednio szkodzi sercu.
Podsumowanie
  • Regularne spożywanie słodzonych napojów, zarówno cukrem, jak i sztucznymi słodzikami, zwiększa ryzyko chorób serca i zgonów sercowo-naczyniowych.
  • Ograniczenie ich spożycia to ważny krok w profilaktyce chorób serca.

Kompozycja ciała

Słodzone napoje, zwłaszcza napoje słodzone cukrem (SSB), są szeroko badane pod kątem ich wpływu na kompozycję ciała. Regularne spożywanie słodzonych napojów sprzyja przyrostowi masy ciała, wzrostowi tkanki tłuszczowej oraz zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości zarówno u dzieci, jak i dorosłych.

Wpływ na masę ciała i tkankę tłuszczową
  • Każda dodatkowa porcja słodzonego napoju dziennie wiąże się z wyższym BMI i większym przyrostem masy ciała u dzieci i dorosłych.
  • Zwiększone spożycie SSB prowadzi do wzrostu procentowej zawartości tkanki tłuszczowej oraz obwodu talii, nawet jeśli nie zawsze przekłada się to na wyższy BMI.
  • Długoterminowe badania interwencyjne pokazują, że zamiana SSB na wodę lub napoje bezkaloryczne sprzyja utracie masy ciała i zmniejszeniu tkanki tłuszczowej.
Mechanizmy i skutki metaboliczne
  • SSB powodują dodatni bilans energetyczny, ponieważ kalorie płynne nie są w pełni kompensowane przez mniejsze spożycie innych pokarmów.
  • Spożycie SSB zwiększa odkładanie tłuszczu w wątrobie, mięśniach i tkance trzewnej, co sprzyja rozwojowi insulinooporności i chorób metabolicznych.
  • Nawet umiarkowane ilości SSB mogą pogarszać profil lipidowy i nasilać stany zapalne.
Podsumowanie badań (wybrane wyniki)
  • Wzrost BMI i masy ciała – dzieci, dorośli: Tak, liniowa zależność.
  • Wzrost tkanki tłuszczowej – dzieci, dorośli: Tak, także tłuszcz trzewny.
  • Wzrost ryzyka otyłości/metabolizmu – dzieci, dorośli: Tak, wyższe ryzyko T2D i MetS.
  • Zamiana SSB na wodę/napoje 0 kcal – dorośli: Spadek masy ciała i tkanki tłuszczowej.
Wnioski
  • Regularne spożywanie słodzonych napojów negatywnie wpływa na kompozycję ciała, sprzyjając przyrostowi masy ciała i tkanki tłuszczowej.
  • Ograniczenie spożycia SSB i zastąpienie ich wodą lub napojami bezkalorycznymi jest korzystne dla zdrowia i sylwetki.

Metabolizm

Słodzone napoje, zwłaszcza napoje słodzone cukrem (SSB), mają wyraźnie negatywny wpływ na metabolizm. Regularne spożywanie słodzonych napojów zwiększa ryzyko otyłości, insulinooporności, cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego oraz innych zaburzeń metabolicznych.

Wpływ słodzonych napojów na metabolizm
  • Osoby spożywające najwięcej SSB mają o 18–35% wyższe ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego i cukrzycy typu 2 w porównaniu do osób spożywających ich najmniej.
  • SSB prowadzą do dodatniego bilansu energetycznego, ponieważ płynne kalorie nie są w pełni kompensowane przez mniejsze spożycie innych pokarmów, co sprzyja przybieraniu na wadze.
  • Nawet umiarkowane ilości SSB mogą w krótkim czasie pogorszyć profil lipidowy (np. wzrost LDL, trójglicerydów) oraz podnieść poziom glukozy i markerów stanu zapalnego.
  • Długotrwałe spożycie SSB zwiększa ilość tłuszczu w wątrobie, mięśniach i tkance trzewnej, co sprzyja rozwojowi insulinooporności i niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby.
Tabela: Wpływ słodzonych napojów na wybrane parametry metaboliczne
  • Ryzyko zespołu metabolicznego: Wzrost o 18–35%.
  • Ryzyko cukrzycy typu 2: Wzrost o 26%.
  • Przyrost masy ciała/otyłość: Wyraźny wzrost.
  • Tłuszcz w wątrobie/mięśniach: Znaczny wzrost.
  • Zaburzenia lipidowe/glukozowe: Pogorszenie profilu.
Słodziki bezkaloryczne
  • Napoje z niskokalorycznymi słodzikami nie wykazują negatywnego wpływu na metabolizm w badaniach długoterminowych.
  • Zamiana SSB na napoje z niskokalorycznymi słodzikami może przynosić korzyści metaboliczne.
Podsumowanie
  • Słodzone napoje negatywnie wpływają na metabolizm i zwiększają ryzyko chorób metabolicznych.
  • Ograniczenie spożycia słodzonych napojów jest kluczowe dla zdrowia metabolicznego.

Dane naukowe i źródła

Podsumowanie badań

Poziom dowodów Silne

Liczba załączonych badań: 31

  • Metaanaliza: 10 badań
  • Badanie obserwacyjne: 8 badań
  • Randomizowane badanie kontrolowane (RCT): 5 badań
  • Przegląd systematyczny: 4 badania
  • Przegląd literatury: 3 badania
  • Badanie eksperymentalne: 1 badanie

Finalny komentarz: Spożycie słodzonych napojów, szczególnie tych słodzonych cukrem, jest silnie powiązane z wieloma negatywnymi skutkami zdrowotnymi, w tym otyłością, cukrzycą typu 2, zespołem metabolicznym oraz chorobami sercowo-naczyniowymi. Liczne badania epidemiologiczne, metaanalizy oraz randomizowane badania kontrolowane (RCT) dostarczają mocnych dowodów na to, że regularne spożywanie słodzonych napojów znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia tych chorób. Badania pokazują, że wpływ ten jest istotny zarówno w przypadku napojów słodzonych cukrem, jak i napojów słodzonych sztucznymi słodzikami. Z tego względu poziom dowodów na działanie tej interwencji można uznać za silny.

Lista badań

Spożycie napojów słodzonych cukrem zmienia kontrolę układu sercowo-naczyniowego u zdrowych dorosłych

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2021

Autorzy: Christopher L. Chapman, E. Reed, M. Worley, Leonard D. Pietrafesa, P. Kueck, Adam C. Bloomfield, Z. Schlader, Blair D. Johnson

Czasopismo: The FASEB Journal

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych cukrem w krótkim okresie zmienia kontrolę układu sercowo-naczyniowego u zdrowych dorosłych, co może zwiększać ryzyko chorób sercowo-metabolicznych.

Streszczenie: Długoterminowe spożycie napojów słodzonych cukrem jest związane z wyższą prevalencją chorób sercowo-metabolicznych. Wcześniejsze raporty wykazują, że spożywanie napoju słodzonego fruktozą zwiększa zmienność ciśnienia krwi (BPV) i obniża spontaniczną czułość barorefleksu kardio-wagalnego (cBRS) oraz zmienność rytmu serca (HRV). Niezrozumiałe jest, czy napoje kofeinowe z wysokim poziomem fruktozy powodują podobne reakcje.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem, napojów sztucznie słodzonych i choroby sercowo-naczyniowe w kohorcie NutriNet-Santé

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 3

Rok: 2020

Autorzy: E. Chazelas, C. Debras, L. Fezeu, C. Julia, S. Hercberg, M. Deschasaux, M. Touvier

Czasopismo: European Journal of Public Health

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Wyższe spożycie napojów słodzonych cukrem i napojów sztucznie słodzonych jest związane z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, co sugeruje, że napoje sztucznie słodzone mogą nie być zdrowym substytutem napojów słodzonych cukrem.

Streszczenie: Spożycie napojów słodzonych cukrem wzrosło na całym świecie w ostatnich latach, a dowody wskazujące na ich negatywny wpływ na zdrowie sercowo-metaboliczne rosną. Napoje sztucznie słodzone (ASB) są reklamowane jako zdrowsza alternatywa, ale ich wpływ na zdrowie sercowo-metaboliczne jest przedmiotem debaty w społeczności naukowej. Badanie miało na celu zbadanie zależności między spożyciem napojów ASB, napojów słodzonych cukrem a ryzykiem pierwszych przypadków chorób sercowo-naczyniowych w dużej prospektywnej kohorcie.

Zobacz badanie

Wysokie spożycie napojów sztucznie słodzonych i ryzyko chorób sercowo-naczyniowych: Przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 1

Rok: 2024

Autorzy: Ivo Queiroz, M. Defante, A. Tavares, V. Antunes, Cynthia Florêncio de Mesquita, Lucas M Barbosa, B. X. Mendes, Angela S. Koh

Czasopismo: Current problems in cardiology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Wysokie spożycie napojów sztucznie słodzonych jest istotnie związane ze zwiększonym ryzykiem śmiertelności, chorób sercowo-naczyniowych i udaru.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem i sztucznie słodzonych a ryzyko zdrowia sercowo-naczyniowego

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 6

Rok: 2022

Autorzy: Chayakrit Krittanawong, Y. Qadeer, Zhen Wang, Karl Z Nadolsky, S. Virani, C. Lavie

Czasopismo: The American journal of medicine

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zwiększone spożycie napojów słodzonych cukrem i sztucznie słodzonych napojów może zwiększać ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych i śmiertelności.

Zobacz badanie

Napoje słodzone cukrem i zdrowie sercowo-metaboliczne: Aktualizacja dowodów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 288

Rok: 2019

Autorzy: Vasanti S. Malik, F. Hu

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Napoje słodzone cukrem są silnie związane z przyrostem masy ciała, cukrzycą typu 2 i ryzykiem chorób wieńcowych, co podkreśla konieczność ich ograniczenia w diecie.

Streszczenie: Napoje słodzone cukrem (SSB) mają niewielką wartość odżywczą, a silne dowody łączą ich spożycie z przyrostem masy ciała i ryzykiem cukrzycy typu 2 (T2D), chorób sercowo-naczyniowych (CVD) i niektórych rodzajów raka. Zespół metaboliczny (MetSyn) jest zbiorem czynników ryzyka, które poprzedzają rozwój T2D i CVD; jednak dowody łączące SSB z MetSyn nie są jednoznaczne. W tym przeglądzie podano aktualizację dowodów łączących SSB z wynikami sercowo-metabolicznymi, w tym z MetSyn. Wyniki z badań prospektywnych wskazują na silne powiązanie między SSB a przyrostem masy ciała oraz ryzykiem T2D i chorób wieńcowych, niezależnie od otyłości. Zależności te są mniej konsekwentne w przypadku MetSyn, a także istnieje różnica płci w przypadku udaru mózgu, gdzie ryzyko jest wyższe u kobiet.

Zobacz badanie

Zależności między spożyciem napojów słodzonych, chorobą zwyrodnieniową zastawek serca i powiązanymi zdarzeniami: prospektywne badanie z UK Biobank

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Cheng Wei, Wen Gong, Binyi Xu, Bilian Yu, Shenghua Zhou, Zhaowei Zhu

Czasopismo: European journal of preventive cardiology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Niższe spożycie napojów słodzonych cukrem i sztucznie słodzonych napojów może zmniejszyć ryzyko choroby zwyrodnieniowej zastawek serca i związanych z nią zdarzeń.

Streszczenie: Nie ma skutecznych leków zapobiegających rozwojowi choroby zwyrodnieniowej zastawek serca (VHD). Spożycie napojów słodzonych może przyczyniać się do rozwoju VHD poprzez wpływ na zaburzenia metaboliczne, stan zapalny i procesy zwapnienia. To badanie miało na celu ocenę prospektywną związku między spożyciem napojów słodzonych a ryzykiem VHD. Badanie obejmowało 167 801 uczestników z UK Biobank, którzy wypełnili przynajmniej jedno kwestionariusz dotyczący diety. Podczas średnio 14,53-letniego okresu obserwacji zarejestrowano 1 464 przypadki zwężenia zastawki aortalnej (AS), 584 przypadki niedomykalności zastawki aortalnej (AR) i 1 744 przypadki niedomykalności zastawki mitralnej (MR). W porównaniu z osobami, które nie spożywały napojów, osoby spożywające więcej niż jeden napój dziennie z napojów sztucznie słodzonych miały wyższe ryzyko AS, AR i MR. Spożycie napojów słodzonych cukrem także wiązało się z wyższym ryzykiem MR. Wnioski: Niższe spożycie napojów słodzonych cukrem lub sztucznie słodzonych może zmniejszyć ryzyko VHD i zdarzeń z nią związanych.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem, napojów sztucznie słodzonych i soków owocowych a ryzyko cukrzycy typu 2, nadciśnienia, chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelności: Metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 25

Rok: 2023

Autorzy: Baoyu Li, Ni Yan, Hong Jiang, Meng Cui, Min Wu, Lina Wang, B. Mi, Zhaofang Li, Jiamiao Shi, Yahui Fan, Mougni Mohamed Azalati, C. Li, Fangyao Chen, M. Ma, Duolao Wang, Le Ma

Czasopismo: Frontiers in Nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Wyższe spożycie napojów słodzonych cukrem i sztucznie słodzonych napojów zwiększa ryzyko chorób sercowo-metabolicznych oraz śmiertelności, podczas gdy spożycie soków owocowych jest związane z wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2.

Streszczenie: Spożycie napojów słodzonych cukrem (SSB) wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-metabolicznych. Dowody dotyczące związku napojów sztucznie słodzonych (ASB) i soków owocowych z chorobami sercowo-metabolicznymi są mieszane. W tym badaniu zbadano związek spożycia SSB, ASB i soków owocowych z wystąpieniem chorób sercowo-metabolicznych i śmiertelności. Wyniki tej metaanalizy wskazują na istotne pozytywne zależności między spożyciem każdego z napojów a ryzykiem cukrzycy typu 2 (T2D), nadciśnienia, udaru i śmiertelności ogólnej. Wyniki sugerują, że napoje sztucznie słodzone i napoje słodzone cukrem są związane z wyższym ryzykiem CVD i śmiertelności, a spożycie soków owocowych z ryzykiem T2D.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych i sztucznie słodzonych napojów związane z ryzykiem cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelności ogólnej: Systematyczny przegląd i metaanaliza zależności dawka-odpowiedź

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 86

Rok: 2021

Autorzy: Yantong Meng, Siqi Li, Jabir Khan, Z. Dai, Chang Li, Xiaosong Hu, Q. Shen, Yong Xue

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zwiększone spożycie napojów słodzonych cukrem i sztucznie słodzonych napojów wiąże się z wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelności ogólnej.

Streszczenie: Chociaż badania badały związek spożycia napojów słodzonych cukrem (SSB) i napojów sztucznie słodzonych (ASB) z wynikami zdrowotnymi, wyniki są niejednoznaczne. W tej metaanalizie przeanalizowano dane z badań prospektywnych w celu podsumowania zależności między spożyciem SSB i ASB a ryzykiem cukrzycy typu 2 (T2D), chorób sercowo-naczyniowych (CVD) i śmiertelności ogólnej. Każde dodatkowe spożycie SSB i ASB dziennie wiązało się ze zwiększeniem ryzyka T2D, CVD i śmiertelności ogólnej. Zależności te były liniowe dla SSB w przypadku T2D i CVD, a nieliniowe w przypadku ASB.

Zobacz badanie

Napoje sztucznie słodzone i wyniki zdrowotne: Przegląd parasolowy

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 23

Rok: 2023

Autorzy: Cristina Diaz, L. Rezende, Angelo Sabag, D. H. Lee, G. Ferrari, E. Giovannucci, J. Rey-López

Czasopismo: Advances in Nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Napoje sztucznie słodzone są związane z wyższym ryzykiem otyłości, cukrzycy typu 2, śmiertelności ogólnej, nadciśnienia i chorób sercowo-naczyniowych.

Zobacz badanie

Dodany cukier, napoje słodzone cukrem i napoje sztucznie słodzone a ryzyko chorób sercowo-naczyniowych: Wyniki z Women’s Health Initiative i sieciowa metaanaliza badań prospektywnych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 25

Rok: 2022

Autorzy: Bo Yang, Andrea J. Glenn, Qing Liu, Tracy E. Madsen, M. Allison, J. Shikany, J. Manson, K. Chan, Wen-Chih Wu, Jie Li, Simin Liu, K. Lo

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Dieta z dodatkiem cukru ≥15% i spożywanie ≥1 porcji napojów słodzonych cukrem lub sztucznie słodzonych może być związane z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.

Streszczenie: Dieta z dodatkiem cukru ≥15% oraz spożycie ≥1 porcji napoju słodzonego cukrem dziennie może być związane z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Wyniki z Women’s Health Initiative i sieciowej metaanalizy wskazują na zależności między dodatkowymi cukrami w diecie, napojami słodzonymi cukrem i ryzykiem CVD. Zależności te utrzymywały się po uwzględnieniu innych zmiennych. Napoje sztucznie słodzone były związane z wyższym ryzykiem CVD, zwłaszcza w najwyższych kategoriach spożycia.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem i otyłość, ryzyko cukrzycy typu 2 i chorób sercowo-naczyniowych w Azji: przegląd systematyczny

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 37

Rok: 2021

Autorzy: N. Neelakantan, S. H. Park, Guo-Chong Chen, R. V. van Dam

Czasopismo: Nutrition reviews

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych cukrem w Azji jest związane z przyrostem masy ciała, zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2 i możliwymi chorobami sercowo-naczyniowymi.

Streszczenie: Spożycie napojów słodzonych cukrem (SSB) jest istotnie związane z otyłością i wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2 oraz niektórymi chorobami sercowo-naczyniowymi w krajach Azji. W badaniu uwzględniono 17 prac, które wskazują, że wysokie spożycie SSB wiąże się z większym przyrostem masy ciała oraz wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2 (T2DM) przed i po uwzględnieniu wskaźnika masy ciała (BMI). Spożycie napojów słodzonych było także związane z ryzykiem wybranych chorób sercowo-naczyniowych.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych i ryzyko choroby wieńcowej u kobiet

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 595

Rok: 2009

Autorzy: T. Fung, Vasanti S. Malik, K. Rexrode, J. Manson, W. Willett, F. Hu

Czasopismo: The American journal of clinical nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Regularne spożycie napojów słodzonych cukrem wiąże się z wyższym ryzykiem choroby wieńcowej u kobiet, nawet po uwzględnieniu innych czynników ryzyka.

Streszczenie: W tym prospektywnym badaniu analizowano związek między spożyciem napojów słodzonych cukrem (SSB) a ryzykiem choroby wieńcowej (CHD) u kobiet. Spożycie SSB było oceniane na podstawie 7 powtarzających się kwestionariuszy częstotliwości spożycia żywności. Wyniki wskazują, że kobiety, które spożywały ≥1 porcję dziennie, miały wyższe ryzyko CHD (HR: 1,23) i śmiertelności z powodu CHD (HR: 1,35) w porównaniu z kobietami, które spożywały mniej niż 1 porcję miesięcznie.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem i sztucznie słodzonych napojów, aktywność fizyczna i ryzyko chorób sercowo-naczyniowych u dorosłych: prospektywne badanie kohortowe

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 13

Rok: 2024

Autorzy: L. S. Pacheco, Deirdre K. Tobias, Yanping Li, S. Bhupathiraju, W. Willett, David S. Ludwig, C. Ebbeling, D. Haslam, Jean-Philippe Drouin-Chartier, Frank B. Hu, M. Guasch-Ferré

Czasopismo: The American journal of clinical nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Wyższe spożycie napojów słodzonych cukrem wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, niezależnie od poziomu aktywności fizycznej.

Zobacz badanie

Fruktoza i ryzyko chorób sercowo-metabolicznych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 88

Rok: 2012

Autorzy: G. Bray

Czasopismo: Current Atherosclerosis Reports

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych fruktozą wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, otyłości oraz zespołu metabolicznego.

Streszczenie: Fruktoza i glukoza w napojach gazowanych i napojach owocowych stanowią prawie 50% dodanych cukrów. Spożycie napojów gazowanych wzrosło pięciokrotnie od 1950 roku, co spowodowało wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, otyłości oraz zespołu metabolicznego. Badania wskazują, że kalorie z napojów słodzonych cukrem nie prowadzą do odpowiedniej redukcji spożycia innych pokarmów, co skutkuje zwiększoną kalorycznością diety. Spożycie napojów gazowanych podnosi poziom triglicerydów, a wzrost ten jest związany głównie z fruktozą, a nie glukozą.

Zobacz badanie

Napoje słodzone cukrem i negatywne skutki zdrowotne: Przegląd parasolowy metaanaliz badań obserwacyjnych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 8

Rok: 2024

Autorzy: M. M. Lane, N. Travica, E. Gamage, Skye Marshall, G. Trakman, Claire Young, S. Teasdale, Thusharika Dissanayaka, S. Dawson, R. Orr, F. Jacka, Adrienne O’Neil, M. Lawrence, Phillip Baker, C. Rebholz, Shutong Du, Wolfgang Marx

Czasopismo: Annual review of nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Większe spożycie napojów słodzonych cukrem jest związane ze zwiększonym ryzykiem depresji, chorób sercowo-naczyniowych, kamicy nerkowej, cukrzycy typu 2 oraz wyższymi poziomami kwasu moczowego.

Streszczenie: Nasz cel to przeprowadzenie przeglądu parasolowego dowodów z metaanaliz badań obserwacyjnych badających związek między spożyciem napojów słodzonych cukrem a wynikami zdrowotnymi. Zgodnie z oceną dowodów z 47 metaanaliz obejmujących 22 055 269 osób, 79% z tych analiz wskazuje na bezpośrednie powiązania między większym spożyciem napojów słodzonych cukrem a wyższym ryzykiem negatywnych skutków zdrowotnych. Przekonujące dowody (klasa I) potwierdzają związki z ryzykiem depresji, chorób sercowo-naczyniowych, kamicy nerkowej, cukrzycy typu 2 i wyższymi poziomami kwasu moczowego.

Zobacz badanie

Długoterminowe spożycie napojów słodzonych cukrem i sztucznie słodzonych napojów a ryzyko śmiertelności u dorosłych w USA

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 285

Rok: 2019

Autorzy: Vasanti S. Malik, Yanping Li, A. Pan, L. de Koning, E. Schernhammer, W. Willett, F. Hu

Czasopismo: Circulation

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Długoterminowe spożycie napojów słodzonych cukrem jest związane z wyższym ryzykiem śmiertelności ogólnej, głównie z powodu chorób sercowo-naczyniowych, podczas gdy wysokie spożycie napojów sztucznie słodzonych wiąże się z wyższą śmiertelnością ogólną i z powodu chorób sercowo-naczyniowych u kobiet.

Streszczenie: Badanie to analizowało związek między spożyciem napojów słodzonych cukrem (SSB) i napojów sztucznie słodzonych (ASB) a ryzykiem śmiertelności ogólnej i z powodu chorób sercowo-naczyniowych w dwóch dużych kohortach: Health Professional’s Follow-up Study i Nurses’ Health Study. Spożycie SSB było związane z wyższym ryzykiem śmiertelności ogólnej, a szczególnie śmiertelności z powodu CVD. Wysokie spożycie napojów sztucznie słodzonych wiązało się z wyższą śmiertelnością ogólną i CVD u kobiet, ale nie wśród mężczyzn.

Zobacz badanie

Akceptowany rękopis OUP

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 62

Rok: 2022

Autorzy:

Czasopismo: Advances in Nutrition: An International Review Journal

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych cukrem oraz niezdrowych produktów w dzieciństwie może zwiększać BMI, tłuszcz ciała lub ryzyko otyłości, podczas gdy sztucznie słodzone napoje i 100% sok owocowy nie mają większego wpływu.

Streszczenie: Recenzja zlecona przez WHO do aktualizacji zaleceń dotyczących karmienia uzupełniającego, badająca wpływ spożywania napojów słodzonych cukrem i niezdrowych pokarmów w dzieciństwie na ryzyko otyłości i nadwagi.

Zobacz badanie

Trzymiesięczne codzienne spożycie napojów słodzonych cukrem wpływa na wątrobę, tkankę tłuszczową i metabolizm glukozy

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 19

Rok: 2020

Autorzy: Ghayoung Lee, J. H. Han, Hyo Jin Maeng, Soo Lim

Czasopismo: Journal of Obesity & Metabolic Syndrome

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Codzienne spożycie napojów słodzonych cukrem przez 3 miesiące prowadzi do zaburzeń metabolicznych, przyrostu masy ciała i może przyczynić się do rozwoju chorób metabolicznych.

Streszczenie: Badanie na myszach dotyczące wpływu codziennego spożycia napojów słodzonych cukrem na metabolizm glukozy, wątrobę oraz tkankę tłuszczową. Stwierdzono większy przyrost masy ciała, wyższy poziom glukozy na czczo oraz zmiany w tkance tłuszczowej.

Zobacz badanie

Zmiany w spożyciu napojów słodzonych cukrem są związane ze zmianami w składzie ciała u meksykańskich nastolatków: Wyniki z kohorty ELEMENT

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 6

Rok: 2022

Autorzy: Lindsey English, Yanelli R Carmona, K. Peterson, E. Jansen, M. M. Téllez Rojo, Libni Torres Olascoaga, A. Cantoral

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zwiększenie spożycia napojów słodzonych cukrem u meksykańskich nastolatków wiązało się ze zwiększeniem procentu tłuszczu w ciele i obwodu talii, ale nie BMI, w ciągu dwóch lat.

Streszczenie: Spożycie napojów słodzonych cukrem wśród nastolatków było związane z wzrostem procentu tłuszczu w ciele oraz obwodu talii. Zmiana spożycia SSB była związana z tymi zmianami, jednak nie miała wpływu na BMI.

Zobacz badanie

Wplyw napojów słodzonych cukrem, sztucznie słodzonych i niesłodzonych napojów na czynniki ryzyka sercowo-metaboliczne, skład ciała i preferencje smakowe: Badanie randomizowane

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 56

Rok: 2020

Autorzy: C. Ebbeling, H. Feldman, Sarah K. Steltz, N. Quinn, Lisa M. Robinson, D. Ludwig

Czasopismo: Journal of the American Heart Association: Cardiovascular and Cerebrovascular Disease

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zastąpienie napojów słodzonych cukrem napojami bezkalorycznymi przez 12 miesięcy nie miało wpływu na stosunek trójglicerydów do cholesterolu, ale obniżyło masę ciała w przypadku osób z otyłością brzuszną.

Streszczenie: Badanie z udziałem 203 dorosłych, którzy spożywali napoje słodzone cukrem, wykazało zmiany w masie ciała oraz preferencjach smakowych po zamianie napojów słodzonych na niesłodzone lub sztucznie słodzone.

Zobacz badanie

Napojów słodzonych sacharozą zwiększa odkładanie tłuszczu w wątrobie, mięśniach i tkance brzusznej: Badanie randomizowane przez 6 miesięcy.

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 541

Rok: 2012

Autorzy: M. Maersk, Anita Belza, H. Stødkilde-Jørgensen, S. Ringgaard, E. Chabanova, H. Thomsen, S. Pedersen, A. Astrup, B. Richelsen

Czasopismo: The American journal of clinical nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Codzienne spożycie napojów słodzonych sacharozą przez 6 miesięcy zwiększa odkładanie tłuszczu w wątrobie, mięśniach i tkance brzusznej.

Streszczenie: Badanie na 47 osobach wykazało, że spożywanie napojów słodzonych sacharozą przez 6 miesięcy prowadziło do większego odkładania tłuszczu w wątrobie, mięśniach oraz w tkance brzusznej.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem a przyrost masy ciała w dzieciach i dorosłych: Przegląd systematyczny z lat 2013–2015 oraz porównanie z poprzednimi badaniami

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 269

Rok: 2017

Autorzy: M. Luger, M. Lafontan, M. Bes-Rastrollo, Eva Winzer, V. Yumuk, N. Farpour-Lambert

Czasopismo: Obesity Facts

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych cukrem jest pozytywnie związane z otyłością zarówno u dzieci, jak i dorosłych, co podkreśla potrzebę wprowadzenia polityk publicznych ograniczających ich spożycie.

Streszczenie: Systematyczny przegląd dowodów dotyczących związku spożycia napojów słodzonych cukrem z przyrostem masy ciała. Wnioski wskazują na silną zależność pomiędzy spożyciem SSB a wzrostem BMI u dzieci i dorosłych.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem a przyrost masy ciała u dzieci i dorosłych: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 1492

Rok: 2013

Autorzy: Vasanti S. Malik, A. Pan, W. Willett, F. Hu

Czasopismo: The American journal of clinical nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych cukrem sprzyja przyrostowi masy ciała u dzieci i dorosłych, a ich ograniczenie prowadzi do zmniejszenia BMI oraz utraty wagi u otyłych dzieci.

Streszczenie: Analiza systematyczna i metaanaliza badań dotyczących wpływu napojów słodzonych cukrem na przyrost masy ciała. W badaniach kohortowych wykazano wzrost BMI i masy ciała związany z wyższym spożyciem SSB.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych sacharozą a otyłość: Przegląd systematyczny dowodów z badań obserwacyjnych i interwencyjnych

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 262

Rok: 2008

Autorzy: S. Gibson

Czasopismo: Nutrition Research Reviews

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych sacharozą może mieć niewielki, ale istotny wpływ na otyłość, szczególnie u osób wrażliwych lub przy wysokich poziomach spożycia.

Streszczenie: Przegląd badań epidemiologicznych i interwencyjnych dotyczących napojów słodzonych sacharozą i ich wpływu na otyłość. Dowody wskazują na niewielki wpływ, ale wrażliwość może różnić się w zależności od osoby i poziomu spożycia.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem a ryzyko zespołu metabolicznego i cukrzycy typu 2

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 1286

Rok: 2010

Autorzy: Vasanti S. Malik, B. Popkin, G. Bray, J. Despres, W. Willett, F. Hu

Czasopismo: Diabetes Care

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Wyższe spożycie napojów słodzonych cukrem wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju zespołu metabolicznego i cukrzycy typu 2, oprócz przyrostu masy ciała.

Streszczenie: W badaniu metaanalizującym wyniki 11 badań, wyższe spożycie napojów słodzonych cukrem było związane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2 oraz zespołu metabolicznego.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem a przyrost masy ciała wśród dorosłych Koreańczyków: Badanie przekrojowe z Koreańskiego Badania Zdrowia i Odżywiania (KNHANES)

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 54

Rok: 2018

Autorzy: Sangah Shin, Seong-Ah Kim, Jinwoo Ha, K. Lim

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zwiększone spożycie napojów słodzonych cukrem jest ściśle związane z wyższą prevalencją otyłości i zespołu metabolicznego w koreańskiej populacji.

Streszczenie: Badanie przekrojowe z 12 112 uczestnikami wykazało, że spożycie napojów słodzonych cukrem było pozytywnie związane z większym ryzykiem otyłości i zespołu metabolicznego wśród dorosłych Koreańczyków.

Zobacz badanie

Napojów słodzonych cukrem a ryzyko metaboliczne u dzieci i młodzieży z otyłością: Przegląd narracyjny

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 52

Rok: 2023

Autorzy: V. Calcaterra, H. Cena, V. C. Magenes, A. Vincenti, Giulia Comola, A. Beretta, I. Di Napoli, G. Zuccotti

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Ograniczenie spożycia napojów słodzonych cukrem u dzieci i młodzieży może pomóc w zapobieganiu otyłości i związanym z nią ryzykiem metabolicznym.

Streszczenie: Napojów słodzonych cukrem (SSB) są głównymi źródłami cukrów w diecie. Istnieje silna zależność między spożyciem SSB a przyrostem masy ciała, prowadzącym do ryzyka otyłości i chorób metabolicznych.

Zobacz badanie

Trzymiesięczne codzienne spożycie napojów słodzonych cukrem wpływa na wątrobę, tkankę tłuszczową i metabolizm glukozy

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 19

Rok: 2020

Autorzy: Ghayoung Lee, J. H. Han, Hyo Jin Maeng, Soo Lim

Czasopismo: Journal of Obesity & Metabolic Syndrome

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Codzienne spożycie napojów słodzonych cukrem przez 3 miesiące prowadzi do uszkodzeń metabolicznych, przyrostu masy ciała i może przyczyniać się do rozwoju chorób metabolicznych.

Streszczenie: Badanie na myszach wykazało, że codzienne spożycie napojów słodzonych cukrem prowadzi do wzrostu wagi, wyższych poziomów glukozy na czczo oraz większej liczby kropli lipidowych w wątrobie.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem a zdrowie kardiometaboliczne: Aktualizacja dowodów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 288

Rok: 2019

Autorzy: Vasanti S. Malik, F. Hu

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych cukrem jest silnie związane z przyrostem masy ciała, cukrzycą typu 2 oraz ryzykiem choroby wieńcowej, podkreślając potrzebę ich ograniczenia dla poprawy zdrowia kardiometabolicznego.

Streszczenie: Przegląd dowodów wskazuje na silną pozytywną zależność między spożyciem SSB a przyrostem masy ciała oraz ryzykiem cukrzycy typu 2 i choroby wieńcowej.

Zobacz badanie

Spożycie napojów słodzonych cukrem w stosunku do metabolizmu glukozy i lipidów: randomizowane kontrolowane badanie

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 347

Rok: 2011

Autorzy: I. Aeberli, P. Gerber, M. Hochuli, Sibylle Kohler, S. Haile, I. Gouni-Berthold, H. Berthold, G. Spinas, K. Berneis

Czasopismo: The American journal of clinical nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie napojów słodzonych cukrem w małych do umiarkowanych ilościach w ciągu 3 tygodni negatywnie wpływa na wskaźniki ryzyka sercowo-naczyniowego, takie jak cząsteczki LDL, glukoza na czczo i stan zapalny.

Streszczenie: Badanie wykazało, że spożycie napojów słodzonych cukrem w ciągu 3 tygodni prowadzi do zmniejszenia rozmiaru cząsteczek LDL, wzrostu glukozy na czczo i zwiększenia stężenia białka C-reaktywnego.

Zobacz badanie

Spożycie sucralozy i napojów słodzonych sacharozą a metabolizm lipidów i glukozy u samców myszy

Typ badania: Badanie eksperymentalne

Liczba cytowań: 9

Rok: 2022

Autorzy: Xinyi Wu, Le Cui, Haoquan Wang, Jinhong Xu, Zhaozhao Zhong, Xibei Jia, Jiaqi Wang, Huahua Zhang, Yanteng Shi, Yuhang Tang, Qianhui Yang, Qiongdan Liang, Yujing Zhang, Jing Li, Xiaohong Jiang

Czasopismo: European Journal of Nutrition

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spożycie sucralozy w zalecanej dziennej dawce ma znacznie mniejszy wpływ na metabolizm glukozy i lipidów w porównaniu do napojów słodzonych sacharozą w badaniach na myszach.

Streszczenie: Porównanie wpływu sucralozy i sacharozy na metabolizm myszy wykazało, że sucraloza miała znacznie mniejszy wpływ na magazynowanie tłuszczu, hipertriglicerydemię i insulinooporność w porównaniu do sacharozy.

Zobacz badanie