Sen 7–9 godzin dziennie

Poprawa jakości snu prowadzi do lepszego zdrowia psychicznego: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 565

Rok: 2021

Autorzy: A. Scott, Thomas Llewelyn Webb, Marrissa Martyn-St James, G. Rowse, S. Weich

Czasopismo: Sleep Medicine Reviews

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Poprawa jakości snu prowadzi do istotnych usprawnień w zdrowiu psychicznym, w tym zmniejszenia depresji, lęku i ruminacji, przy czym większe poprawy snu skutkują lepszymi wynikami zdrowia psychicznego.

Struktura mózgu i mechanizmy genetyczne leżące u podstaw nieliniowego związku między długością snu, funkcjami poznawczymi i zdrowiem psychicznym

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 103

Rok: 2022

Autorzy: Yuzhu Li, B. Sahakian, Jujiao Kang, C. Langley, Wei Zhang, C. Xie, Shitong Xiang, Jintai Yu, W. Cheng, Jianfeng Feng

Czasopismo: Nature Aging

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Optymalna długość snu wynosi 7 godzin, a zarówno niewystarczający, jak i nadmierny sen negatywnie wpływają na funkcje poznawcze i zdrowie psychiczne, przy czym rolę odgrywają mechanizmy genetyczne oraz zmiany struktury mózgu.

Fizjologia snu, patofizjologia i higiena snu

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 184

Rok: 2023

Autorzy: N. Baranwal, Phoebe K Yu, Noah S. Siegel

Czasopismo: Progress in cardiovascular diseases

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Właściwa higiena snu, obejmująca uzyskanie 7–9 godzin snu, utrzymanie stałego harmonogramu, regularne ćwiczenia oraz unikanie kofeiny, alkoholu, ciężkich posiłków i ekspozycji na światło, może poprawić jakość snu i ogólny stan zdrowia.

Wpływ długości snu na funkcje wykonawcze i strukturę mózgu

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 67

Rok: 2022

Autorzy: X. Tai, Cheng Chen, S. Manohar, M. Husain

Czasopismo: Communications Biology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Siedem godzin snu dziennie jest optymalne dla wydajności poznawczej i zdrowia mózgu, a zależność kwadratowa utrzymuje się również u osób starszych.

Dzienna zmienność parametrów snu a ryzyko depresji: prospektywne badanie kohortowe wśród lekarzy w trakcie szkolenia

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 63

Rok: 2021

Autorzy: Yu Fang, Daniel B. Forger, Elena Frank, S. Sen, Cathy A Goldstein

Czasopismo: NPJ Digital Medicine

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zwiększona zmienność parametrów snu wraz ze skróceniem całkowitego czasu snu wiąże się ze wzrostem objawów depresyjnych u lekarzy w trakcie szkolenia.

Wpływ krótkiego czasu snu na depresję, dni złego samopoczucia psychicznego i dni złego stanu zdrowia fizycznego

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: M. Fasokun, Oluwasegun Akinyemi, F. Ogunyankin, Phiwinhlanhla Ndebele-Ngwenya, Kaelyn Gordon, S. Ikugbayigbe, U. Nwosu, M. Michael, Kakra Hughes, Temitope Ogundare, Usa Washington DC

Czasopismo:

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Krótkie trwanie snu istotnie zwiększa ryzyko depresji oraz pogarsza zdrowie psychiczne i fizyczne.

Streszczenie: Wprowadzenie: Sen jest niezbędny dla zdrowia psychicznego i fizycznego, jednak znacząca część dorosłych w USA doświadcza niewystarczającej ilości snu (<7 godzin na dobę). Krótki sen wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zaburzeń zdrowia psychicznego i złego stanu zdrowia fizycznego, lecz niewiele badań ilościowo określało te związki. Cel: Badanie analizuje wpływ krótkiego snu na depresję, liczbę dni ze złym samopoczuciem psychicznym oraz dni ze złym stanem zdrowia fizycznego. Metodologia: Dane pochodzą z BRFSS (2016–2023). Długość snu sklasyfikowano jako krótki sen (<7 godzin, kod 1) lub odpowiedni sen (≥7 godzin, kod 0). Główne wyniki to rozpoznanie depresji, dni ze złym stanem psychicznym i fizycznym. Wykorzystano ważenie odwrotnością prawdopodobieństwa (IPW) do oszacowania średniego efektu leczenia (ATE), z uwzględnieniem czynników demograficznych i społeczno-ekonomicznych. Wyniki: Krótki sen wiązał się ze 5,6% wzrostem ryzyka depresji (ATE = 0,056; p < 0,001), 2,24 dodatkowymi dniami złego stanu psychicznego miesięcznie (ATE = 2,24; p < 0,001) oraz 1,8 dodatkowymi dniami złego stanu zdrowia fizycznego miesięcznie (ATE = 1,76; p < 0,001). Wnioski: Krótki sen istotnie zwiększa ryzyko depresji oraz pogarsza zdrowie psychiczne i fizyczne. Interwencje zdrowia publicznego promujące higienę snu są potrzebne, aby złagodzić te efekty i poprawić ogólne samopoczucie.

Niedobór snu, chronotyp i społeczny jetlag a zdrowie psychiczne chińskich studentów

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 7

Rok: 2023

Autorzy: Ye Huang, Hao Lou, Yalin Song, Lina Cui, Ran Li, Genli Gao, X. Lou, Changfu Hao, Xian Wang

Czasopismo: Journal of psychosomatic research

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Niedobór snu w dni szkolne, późny chronotyp i społeczny jetlag są związane z gorszym zdrowiem psychicznym u chińskich studentów w wieku 9–22 lat, z różnicami w zależności od etapu edukacji.

Stres zawodowy, długość snu i objawy lękowe u zdrowych pracowników: badanie kohortowe

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 23

Rok: 2020

Autorzy: Sun-Young Kim, Y. Shin, K. Oh, Dongwon Shin, W. Lim, Eun-jin Kim, S. Cho, S. Jeon

Czasopismo: Stress and health : journal of the International Society for the Investigation of Stress

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Stres zawodowy i 7–9 godzin snu dziennie są związane z występowaniem objawów lękowych u zdrowych pracowników, przy czym korzystny poziom snu wynosi 7–9 godzin.

Streszczenie: Celem badania jest identyfikacja stresu zawodowego związanego z występowaniem nowych objawów lękowych oraz analiza zależności dawka-odpowiedź między długością snu a pojawieniem się objawów lękowych. Przeanalizowano dane od 29 251 zdrowych pracowników, którzy przeszli co najmniej dwa kompleksowe badania w Centrum Medycznym Kangbuk Samsung Hospital. Objawy lękowe oceniano za pomocą Inwentarza Lęku Becka. Stres zawodowy i długość snu mierzono kwestionariuszem samoopisowym dotyczącym całkowitego czasu snu oraz Krótką Skalą Stresu Zawodowego (KOSS-SF). Do oszacowania wskaźników ryzyka użyto modelu proporcjonalnych hazardów Coxa. W porównaniu z grupami bez objawów lękowych czynniki takie jak niekorzystny klimat organizacyjny, wysokie wymagania zawodowe, brak bezpieczeństwa zatrudnienia, niesprawiedliwość organizacyjna i brak nagrody wiązały się z wystąpieniem objawów lękowych na poziomie klinicznym. W porównaniu z mniej niż 6 godzinami snu na dobę korzystnym poziomem było 7 ≤ do < 9 godzin snu dziennie. Prawie wszystkie podskale stresu zawodowego były związane z rozwojem objawów lękowych. Ponadto skutecznym poziomem snu w redukcji przyszłego wystąpienia objawów lękowych było 7 ≤ do < 9 godzin na dobę.

Częściowe ograniczenie snu a impulsywność i afekt pozytywny u młodych dorosłych

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 46

Rok: 2020

Autorzy: I. Saksvik-Lehouillier, S. Saksvik, J. Dahlberg, T. K. Tanum, Heidi Ringen, Håvard R. Karlsen, Trine Smedbøl, T. A. Sørengaard, Mailen Stople, H. Kallestad, A. Olsen

Czasopismo: Sleep

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Sen skrócony o 1,5–2 godziny prowadzi do szybszych reakcji, ale większej liczby błędów commission i zmniejszonego afektu pozytywnego.

Streszczenie: Abstrakt: Oceniano wpływ łagodnego i umiarkowanego częściowego pozbawienia snu na funkcje afektywne i poznawcze w naturalnym środowisku domowym, naśladując krótki sen typowo spowodowany wymaganiami pracy lub społecznymi. W protokole badania trwającym 11 dni wzięło udział 52 zdrowych uczestników w wieku 18–35 lat. Uczestnicy spali w domu, a ich wzorce snu obserwowano za pomocą akcelerometrów i dzienniczków snu. Po utrzymaniu zwyczajowego snu przez 7 dni uczestnicy mieli spać o 2 godziny krócej niż średni czas snu przez ostatnie trzy noce badania. Test ciągłej wydajności not-X przeprowadzono o 9 rano (± 90 minut) w dniach 1, 4, 8 (zwyczajowy sen), 9 i 11 (pozbawienie snu). Mierniki wydajności obejmowały dokładność i szybkość reakcji. Mierniki subiektywne dotyczyły poczucia wykonania testu i odczuwanego zmęczenia oraz afektu pozytywnego i negatywnego. Zaobserwowano istotne zmiany w czasie reakcji, liczbie błędów typu commission, subiektywnej wydajności, odczuwanym wysiłku i afekcie pozytywnym w kolejnych wizytach. Konkretne obserwacje to liniowy spadek czasu reakcji, wydajności i afektu pozytywnego oraz istotny trend kwadratowy dla błędów commission i odczuwanego wysiłku (najpierw spadek, potem wzrost po pozbawieniu snu). Testy jednoczynnikowe dla błędów omission i afektu negatywnego nie były istotne statystycznie. Wnioskujemy, że sen skrócony o 1,5–2 godziny prowadzi do szybszych reakcji, ale większej liczby błędów commission i zmniejszonego afektu pozytywnego, co wskazuje na większą impulsywność i niższy afekt pozytywny po okresie krótkiego snu.

Neuroprotekcyjne aspekty snu

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 129

Rok: 2015

Autorzy: A. Eugene, J. Masiak

Czasopismo: MEDtube science

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Minimum 7 godzin snu na dobę jest niezbędne dla prawidłowych funkcji poznawczych i zachowania, ponieważ sen poprawia pamięć, reguluje metabolizm i zmniejsza zmęczenie psychiczne.

Streszczenie: Abstrakt: Sen jest ważnym elementem życia człowieka, jednak wiele osób nie rozumie relacji między mózgiem a procesem snu. Udowodniono, że sen poprawia przypominanie pamięci, reguluje metabolizm i zmniejsza zmęczenie psychiczne. Minimalnie 7 godzin snu na dobę wydaje się niezbędne dla prawidłowych funkcji poznawczych i behawioralnych. Związane z przewlekłym niedoborem snu zaburzenia emocjonalne i psychiczne oraz sytuacje wysokiego ryzyka wynikające z braku snu stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Podczas snu mózg reorganizuje się i regeneruje, usuwając toksyczne produkty przemiany materii zgromadzone w ciągu dnia. Dowody te pokazują, że sen oczyszcza mózg i pomaga utrzymać jego prawidłowe funkcjonowanie. Przeprowadzono liczne badania nad całkowitym pozbawieniem snu; nowsze badania wykazały, że ograniczenie snu, które jest bardziej powszechne, wywołuje podobne efekty jak całkowite pozbawienie snu. Każda faza cyklu snu przywraca i odnawia mózg dla optymalnej funkcji. Gdy sen jest ograniczony, aktywny proces układu glimfatycznego nie ma czasu na wykonanie tej funkcji, więc toksyny mogą się gromadzić, co objawia się w pogorszeniu zdolności poznawczych, zachowania i oceny sytuacji.

Wpływ niewystarczającego i odpowiedniego snu na funkcje poznawcze u zdrowych dorosłych

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 14

Rok: 2024

Autorzy: Molly E. Zimmerman, G. Benasi, Christiane Hale, Lok-Kin Yeung, Justin Cochran, A. Brickman, M. St-Onge

Czasopismo: Sleep Health

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Stały, stabilny sen trwający co najmniej 7 godzin na dobę poprawia pamięć roboczą i hamowanie reakcji u zdrowych dorosłych, podczas gdy niewystarczający sen nie przynosi istotnej poprawy.

Dawanie pierwszeństwa zasypianiu przed 1:00 a zdrowe starzenie

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 5

Rok: 2024

Autorzy: Renske Lok, L. Weed, Joe Winer, Jamie M Zeitzer

Czasopismo: Psychiatry Research

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zalecane jest zasypianie przed 1:00 w nocy dla zdrowego starzenia się, niezależnie od indywidualnych preferencji chronobiologicznych.

Eksploracja snu jako specyficznego czynnika ryzyka dla złego stanu metabolicznego i psychicznego: badanie UK Biobank

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 25

Rok: 2021

Autorzy: G. Zhu, Sophie Cassidy, H. Hiden, S. Woodman, M. Trenell, D. Gunn, M. Catt, M. Birch-Machin, K. Anderson

Czasopismo: Nature and Science of Sleep

Ranking czasopisma: Q2

Główne wnioski: Sześć do ośmiu godzin snu oraz mniejsza fragmentacja snu przewidywały lepsze długoterminowe zdrowie metaboliczne i psychiczne.

Streszczenie: Cel: Krótkie i długie trwanie snu mają negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Jednak większość badań opiera się na samoopisanym czasie snu i stanie zdrowia. Dlatego celem badania jest zbadanie obiektywnie zmierzonej długości snu i późniejszych zapisów w podstawowej opiece zdrowotnej u starszych dorosłych w celu określenia wpływu długości i fragmentacji snu na zdrowie fizyczne i psychiczne. Metody: Długość snu mierzono akcelerometrią. Dane z podstawowej opieki zdrowotnej uzyskano z UK Biobank (n=84 404). Uczestników (średni wiek 62,4 lat) podzielono na pięć grup według długości snu: <5 godzin, 5–6 godzin, 6–7 godzin, 7–8 godzin i >8 godzin. Do analizy danych użyto kodów ICD-10. Analizowano czas budzenia się po zaśnięciu, poziom aktywności w najmniej aktywnych 5 godzinach oraz epizody ruchu podczas snu jako wskaźnik fragmentacji snu. Modele regresji logistycznej binarnej były dostosowane do wieku, płci i wskaźnika deprywacji Townsenda. Wyniki: Stwierdzono zależność w kształcie litery U między długością snu a chorobami takimi jak cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca i depresja. Krótki i długi sen oraz fragmentacja snu były związane ze zwiększonym prawdopodobieństwem chorób. Wnioski: Sześć do ośmiu godzin snu oraz mniejsza fragmentacja snu przewidywały lepsze długoterminowe zdrowie metaboliczne i psychiczne.

Sen—a panacea?

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 0

Rok: 2018

Autorzy: F. Godlee

Czasopismo: British Medical Journal

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Regularne spanie krócej niż siedem godzin na dobę to katastrofa dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

Streszczenie: Abstrakt: Sen (lub jego brak) ponownie jest na topie. Dwie niedawne książki – Why We Sleep neurologa Matthew Walkera oraz The Business of Sleep psycholożki klinicznej Vicki Culpin – w najsilniejszych słowach ostrzegają, że regularne spanie krócej niż siedem godzin na dobę to katastrofa dla naszego zdrowia psychicznego i fizycznego. Jako społeczeństwo w krajach bogatych doświadczamy tego, co Culpin nazywa „epidemią bezsenności”, zwiększającą ryzyko depresji, …

Słodkie sny, świetlana przyszłość: związek między długością snu a zdrowiem, dochodami i wykształceniem

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 1

Rok: 2023

Autorzy: C. Berry-cabán, Thomas A. Beltran, Rachel H. Han, Sharon P. McKiernan, Y. S. Choi

Czasopismo: Discover Social Science and Health

Ranking czasopisma: Q2

Główne wnioski: Adekwatna długość snu 7–9 godzin na dobę wiąże się z lepszym zdrowiem, wyższymi dochodami i wyższym poziomem wykształcenia.

Streszczenie: Abstrakt: Cel: Zbadanie zależności między długością snu a stanem zdrowia, dochodem i poziomem wykształcenia. Metody: Dane dotyczące snu, demografii, dochodów, wykształcenia i dobrostanu uzyskano od 49 365 uczestników w wieku ≥18 lat z 2017 BRFSS. BRFSS to przekrojowe badanie telefoniczne prowadzone przez departamenty zdrowia stanowego przy metodycznym wsparciu CDC. Oceniano samoopisany czas snu oraz samoocenę zdrowia i dobrostanu. Wyniki: Osoby ze średnią dzienną długością snu 7–9 godzin raportowały istotnie lepsze zdrowie fizyczne i psychiczne w porównaniu z osobami śpiącymi <7 h lub >9 h (p < 0,001). Podobnie osoby ze snem 7–9 h raportowały najwyższą samoocenę ogólnego stanu zdrowia i satysfakcji z życia (p < 0,001), najwyższe dochody oraz największy odsetek osób z dyplomem 4-letniej uczelni spośród trzech grup. Wnioski: Badanie sugeruje, że odpowiedni sen wiąże się z lepszym zdrowiem, wyższymi dochodami i wyższym wykształceniem. Choć nie jest jasne, czy dobry sen jest przyczyną, czy skutkiem tych czynników, zależność jest wyraźna.

Zwiększenie sprawności mózgu: 24 codzienne triki związane ze snem dla aktywnego stylu życia

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 4

Rok: 2024

Autorzy: Gian Mario Migliaccio, G. Di Filippo, Federica Sancassiani, Johnny Padulo, Luca Russo

Czasopismo: Applied Sciences

Ranking czasopisma: Q2

Główne wnioski: Dobra higiena snu, odpowiednia długość snu (7–9 godzin), wysoka jakość snu i regularna rutyna snu poprawiają regenerację, koncentrację, koordynację i redukują ryzyko kontuzji u osób aktywnych fizycznie.

Streszczenie: Abstrakt: Sen to podstawowy proces biologiczny, odgrywający kluczową rolę w zdrowiu i wydolności osób aktywnych fizycznie (PAI). Niedobór snu lub niska jego jakość mogą negatywnie wpływać na zdolność regeneracji, koncentrację, koordynację i siłę mięśni, co obniża wydajność fizyczną i zwiększa ryzyko kontuzji. Cele: Celem tej narracyjnej analizy literatury jest zbadanie dowodów naukowych na znaczenie higieny snu dla zdrowia i wydolności PAI. Przeprowadzono wyszukiwania w bazach PubMed, Scopus i Web of Science. Uwzględniono badania analizujące wpływ higieny snu na zdrowie i wydolność sportowców. Analiza literatury wykazała, że dobra higiena snu, odpowiednia długość snu (7–9 h na dobę), wysoka jakość snu oraz regularny rytm snu wiążą się z wieloma korzyściami dla zdrowia i wydolności PAI, w tym: 1) poprawą regeneracji po treningu; 2) zmniejszeniem ryzyka kontuzji; 3) zwiększoną koncentracją i uwagą; 4) lepszą koordynacją i siłą mięśni; 5) lepszym nastrojem i dobrostanem psychicznym; oraz 6) zmniejszeniem ryzyka chorób przewlekłych. Higiena snu jest kluczowym czynnikiem dla zdrowia i wydolności PAI. Wdrożenie kompleksowej i spersonalizowanej rutyny higieny snu może znacząco poprawić jakość i ilość snu, ze wsparciem zdrowia fizycznego i psychicznego oraz ogólnego dobrostanu PAI.

Spełnianie wytycznych dotyczących snu a jakość życia i ryzyko przedwczesnej śmiertelności

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 77

Rok: 2018

Autorzy: P. Loprinzi, Chelsea Joyner

Czasopismo: American Journal of Health Promotion

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Spełnianie wytycznych dotyczących snu (7–9 godzin) wiąże się z lepszą jakością życia związaną ze zdrowiem i zmniejszonym ryzykiem przedwczesnej śmiertelności.

Streszczenie: Abstrakt: Cel: Zbadanie, czy spełnianie wytycznych dotyczących snu (7–9 godzin/noc) wiąże się z lepszą jakością życia związaną ze zdrowiem (HRQOL) i zmniejszonym ryzykiem przedwczesnej śmiertelności ze wszystkich przyczyn. Projekt: Prospektywne badanie kohortowe. Zakres: Badanie NHANES 2005–2010. Uczestnicy: 13 423 dorosłych. Pomiar: Długość snu i HRQOL oceniono na podstawie samoopisów; kowarianty oceniano poprzez ankiety, badania i dane laboratoryjne; śmiertelność oceniono do 2011 r. poprzez dopasowanie z National Death Index. Analiza: Regresja Coxa i porządkowa regresja logistyczna. Wyniki: Po dostosowaniu do wieku, płci, rasy/etniczności, BMI, wykształcenia, palenia, poziomu leukocytów, poziomu żelaza, szerokości rozkładu objętości krwinek czerwonych, objętości płytek krwi, ciśnienia krwi, cukrzycy, choroby wieńcowej, aktywności fizycznej i depresji, osoby spełniające wytyczne snu miały o 19% mniejsze ryzyko przedwczesnej śmiertelności (HR = 0,81; 95% CI: 0,67–0,99; p = 0,04). Po korektach osoby spełniające wytyczne miały lepsze HRQOL (β = −0,30; 95% CI: −0,38 do −0,21; p < 0,001). Wyniki były podobne w modelach surowych i minimalnie dostosowanych. Wnioski: Uzyskanie optymalnego poziomu snu wiąże się z lepszym HRQOL i zmniejszonym ryzykiem przedwczesnej śmiertelności, niezależnie od czynników demograficznych, behawioralnych i biologicznych. Te wyniki podkreślają znaczenie osiągania optymalnej ilości snu.

Niewystarczający sen a częste problemy psychiczne

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 48

Rok: 2021

Autorzy: Amanda J. Blackwelder, Mikhail Hoskins, L. Huber

Czasopismo: Preventing Chronic Disease

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Niewystarczający sen (<6 godzin) wiąże się ze znacząco zwiększonym ryzykiem częstych problemów psychicznych wśród dorosłych w wieku 18–64 lat.

Streszczenie: Abstrakt: Wprowadzenie: Jedna trzecia dorosłych w USA deklaruje sen poniżej zalecanej ilości, a około 20% zmaga się z chorobą psychiczną. Celem badania było zbadanie związku między niewystarczającym snem a częstymi problemami psychicznymi w populacji dorosłych w USA. Metody: Przeprowadzono badanie przekrojowe na podstawie danych BRFSS z 2018 r., obejmujących 273 695 dorosłych w wieku 18–64 lata. Niewystarczający sen zdefiniowano jako 6 godzin lub mniej w nocy, a częste problemy psychiczne jako zgłaszanie 14 dni „niedobrego” stanu psychicznego w ostatnim miesiącu. Użyto ważonej regresji logistycznej do obliczenia ilorazów szans (OR) i 95% przedziałów ufności. Wyniki: U 13% uczestników stwierdzono niewystarczający sen, a u 14,1% częste problemy psychiczne. Uczestnicy śpiący 6 godzin lub mniej mieli około 2,5 raza większe prawdopodobieństwo wystąpienia częstych problemów psychicznych po kontrolowaniu zmiennych zakłócających (OR = 2,52; 95% CI = 2,32–2,73) niż osoby śpiące dłużej niż 6 godzin. Wnioski: Niewystarczający sen wiąże się ze znacząco zwiększonym ryzykiem częstych problemów psychicznych. Nasze wyniki sugerują potrzebę dalszych badań nad związkiem czasowym między niewystarczającym snem a problemami psychicznymi.

Wpływ godzin pracy na sen i zdrowie psychiczne

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 147

Rok: 2017

Autorzy: Pedro Afonso, Miguel Fonseca, J. F. Pires

Czasopismo: Occupational medicine

Ranking czasopisma: Q2

Główne wnioski: Dłuższe godziny pracy wiążą się z gorszym zdrowiem psychicznym, zwiększonymi objawami lęku i depresji oraz gorszą jakością snu.

Streszczenie: Abstrakt: Tło: Liczba godzin pracy ma wszechobecny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Nadmierna liczba godzin pracy może negatywnie wpływać na jakość snu. Problemy ze zdrowiem psychicznym wpływają na wydajność jednostek i organizacji. Cele: Ocena różnic w jakości snu oraz objawów lęku i depresji między grupą dłuższych godzin pracy (LWHG) a grupą standardowych godzin pracy (RWHG). Badanie czynników wpływających na tygodniowy czas pracy, jakość snu oraz objawy lęku i depresji. Metody: Uczestników podzielono na grupy RWHG i LWHG na podstawie godzin pracy, przy progu 48 h tygodniowo. Do oceny objawów lęku i depresji użyto Skali Lęku i Depresji (HADS), a do oceny jakości snu i wzorców snu – Indeksu Jakości Snu Pittsburgh (PSQI). Wyniki: Współczynnik odpowiedzi wyniósł 23%. Spośród 429 uczestników, w grupie LWHG (n=256; 53%) stwierdzono istotnie więcej objawów depresji i lęku oraz gorszą jakość snu niż w grupie RWHG (n=223; 47%). Czas pracy był istotnie skorelowany dodatnio ze stanowiskiem w korporacji i wynikami HADS. Ponadto wyniki HADS były dodatnio skorelowane z wynikami PSQI i ujemnie z wiekiem. Wnioski: Badanie sugeruje, że dłuższe godziny pracy wiążą się z gorszym stanem zdrowia psychicznego i zwiększonymi objawami lęku i depresji oraz że te objawy są pozytywnie skorelowane z zaburzeniami snu.

Znaczenie snu w życiu codziennym

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 0

Rok: 2019

Autorzy: Betsabe Jiménez, Yoaly Arana Lechuga

Czasopismo:

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Ograniczenie snu, prowadzące do mniej niż 7 godzin snu na dobę, może negatywnie wpływać na zdrowie, wydajność poznawczą i funkcje społeczno-poznawcze.

Streszczenie: Abstrakt: Sen zajmuje jedną trzecią życia człowieka i podlega rytmowi dobowemu. Sen jest niezbędny do codziennego funkcjonowania i ma podstawowe znaczenie dla utrzymania dobrego zdrowia. Pomimo tego ludzie śpią coraz mniej z powodu różnych czynników, takich jak działalność ekonomiczna, stres w pracy, wymagania społeczne, błędne przekonania o śnie, nadmierne korzystanie z urządzeń elektronicznych, długie godziny pracy czy system zmianowy. W takich warunkach sen krótszy niż 7 godzin na dobę jest uznawany za ograniczenie snu, a ograniczenie snu o kilka godzin na noc może prowadzić do pogorszenia zdrowia i jakości życia oraz znaczącego obniżenia wydajności poznawczej. Gdy ograniczenie trwa 2 tygodnie, upośledzenie może być porównywalne z całkowitym pozbawieniem snu przez dwie noce, co skutkuje problemami w konsolidacji pamięci oraz zaburzeniami uwagi, uczenia się i funkcji wykonawczych (pamięć robocza, elastyczność poznawcza, samokontrola, impulsywność, planowanie i inhibicja oraz funkcje społeczno-poznawcze). Chociaż związek między ograniczeniem snu a zaburzeniami pamięci jest dobrze udokumentowany, brakuje wystarczających informacji na temat zmian w funkcjach wykonawczych, a zwłaszcza w funkcjach społeczno-poznawczych u osób z ograniczeniem snu.

Zdrowy wzorzec snu zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych: 10-letnie prospektywne badanie kohortowe

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 13

Rok: 2023

Autorzy: Qingqing Zhong, Zhongshu Qin, Xiaowei Wang, J. Lan, Tingping Zhu, Xi Xiao, Li Su, P. Pei, Jianxiong Long, Lifang Zhou

Czasopismo: Sleep medicine

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zdrowy wzorzec snu, obejmujący brak bezsenności, chrapania i częstej senności dziennej oraz 7–8 godzin snu na dobę, skutecznie zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i udaru.

Powikłania sercowo-naczyniowe zaburzeń snu: lepszy sen dla zdrowszego serca / od badań do praktyki klinicznej

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 31

Rok: 2020

Autorzy: Theodora A. Manolis, A. Manolis, Evdoxia J. Apostolopoulos, H. Melita, A. Manolis

Czasopismo: Current vascular pharmacology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Bezsenność, krótki sen i inne zaburzenia snu zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, a optymalne zdrowie sercowo-naczyniowe wymaga co najmniej 7 godzin snu dla dorosłych powyżej 18 roku życia.

Streszczenie: Sen jest niezbędnym i integralnym elementem życia, a jego brak lub zaburzenia prowadzą do wielu patologii psychicznych i fizycznych, w tym schorzeń sercowo-naczyniowych (CV), co zwiększa koszty opieki zdrowotnej. Kilka badań prospektywnych i metaanaliz wykazało, że bezsenność, krótki (<7 h) lub długi (>9 h) sen oraz inne zaburzenia snu wiążą się ze zwiększonym ryzykiem nadciśnienia, zespołu metabolicznego, zawału serca, niewydolności serca, arytmii oraz ryzyka i/lub śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Mechanizmy, przez które bezsenność i inne zaburzenia snu prowadzą do wzrostu ryzyka CV, mogą obejmować zaburzenia zapalne, immunologiczne, neuroautonomiczne, endokrynologiczne, genetyczne oraz mikrobiomowe. Pojawiają się wytyczne zalecające co najmniej 7 godzin snu dla wszystkich dorosłych powyżej 18. roku życia w celu optymalizacji zdrowia sercowo-naczyniowego. Leczenie zaburzeń snu obejmuje terapię poznawczo-behawioralną, uznawaną za podstawę niefarmakologicznego leczenia przewlekłej bezsenności, oraz farmakoterapię agonistami receptorów benzodiazepinowych wiążącymi się z receptorem GABA typu A (leki benzodiazepinowe i niebenzodiazepinowe) oraz niektóre leki przeciwdepresyjne. Jednak badania obserwacyjne i metaanalizy wskazują na zwiększone ryzyko śmiertelności związane ze środkami przeciwlękowymi i nasennymi, choć może to być spowodowane błędami wynikającymi z czynników zakłócających i wysokiej heterogenności w tych badaniach. Niemniej jednak wydaje się, że ryzyko związane z niebenzodiazepinowymi lekami nasennymi (leki Z) jest relatywnie mniejsze niż ryzyko wynikające ze stosowania leków przeciwlękowych, a dowody wskazują, że przynajmniej jeden z tych leków, zolpidem, może nawet wykazywać niższe ryzyko śmiertelności w modelach skorygowanych. Wszystkie te kwestie zostały tutaj poddane przeglądowi.

Korelacje między wzorcami snu a chorobami sercowo-naczyniowymi w chińskiej populacji w średnim wieku

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 14

Rok: 2017

Autorzy: Chuangshi Wang, G. Hao, J. Bo, Wei Li

Czasopismo: Chronobiology International

Ranking czasopisma: Q2

Główne wnioski: Drzemki w ciągu dnia oraz zarówno długi, jak i krótki czas snu zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, przy czym najniższe ryzyko stwierdzono u osób śpiących 7–8 godzin.

Streszczenie: Badania epidemiologiczne i na zwierzętach sugerują związek między nawykowymi wzorcami snu a chorobami sercowo-naczyniowymi, jednak wyniki pozostają kontrowersyjne. Celem tego badania było zbadanie zależności między wzorcami snu a chorobami sercowo-naczyniowymi w oparciu o Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE) China study. W badaniu PURE China wzięło udział 46 285 uczestników w wieku 35–70 lat z 12 prowincji i 115 społeczności w Chinach. Nawyki snu i występowanie chorób sercowo-naczyniowych oceniano na podstawie samoopisów. W analizie zastosowano wielopoziomową regresję logistyczną. Do analizy zakwalifikowano 39 515 uczestników, w tym 23 345 (59,1%) kobiet i 16 170 (40,9%) mężczyzn. Spanie ≥ 9 godzin dziennie wiązało się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej (OR = 1,16; 95% CI: 1,01–1,32; p = 0,033) w porównaniu ze snem trwającym 7–8 godzin dziennie. Drzemki w ciągu dnia również zwiększały ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, a ryzyko rosło wraz z wydłużaniem czasu drzemki (p dla trendu < 0,001). W przypadku snu krótszego niż 6 godzin wykazano jedynie związek z chorobą wieńcową (OR = 1,58; 95% CI: 1,01–2,48; p = 0,046). Uczestnicy śpiący 7–8 godzin w nocy mieli najniższą zapadalność na choroby sercowo-naczyniowe (OR = 0,77; 95% CI: 0,65–0,90; p = 0,001) w porównaniu z innymi wzorcami snu. Drzemki oraz zbyt długi lub zbyt krótki sen mogą zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. W badaniu zaleca się sen trwający 7–8 godzin w nocy, a do potwierdzenia wyników potrzebne są duże badania longitudinalne.

Krótki i długi sen są pozytywnie związane z otyłością, cukrzycą, nadciśnieniem i chorobami sercowo-naczyniowymi u dorosłych w USA

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 759

Rok: 2010

Autorzy: O. Buxton, E. Marcelli

Czasopismo: Social science & medicine

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Krótkie (<7 godzin) i długie (>8 godzin) trwanie snu są powiązane z wyższym ryzykiem otyłości, cukrzycy, nadciśnienia i chorób sercowo-naczyniowych u dorosłych w USA, przy czym sen trwający 7–8 godzin jest optymalny do zmniejszenia ryzyka chorób przewlekłych.

Wpływ czasu trwania snu na zdarzenia sercowo-naczyniowe

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 19

Rok: 2020

Autorzy: A. Ahmad, S. Claudia Didia

Czasopismo: Current Cardiology Reports

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zakres snu 6–8 godzin wiąże się ze zmniejszoną śmiertelnością i liczbą poważnych incydentów sercowo-naczyniowych; klinicyści powinni poruszać ten temat podczas rutynowych wizyt.

Czas trwania snu a ryzyko choroby wieńcowej: systematyczny przegląd i metaanaliza badań prospektywnych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 107

Rok: 2016

Autorzy: Dongming Wang, Wenzhen Li, X. Cui, Yidi Meng, Min Zhou, Lili Xiao, Jixuan Ma, Guilin Yi, Weihong Chen

Czasopismo: International journal of cardiology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Krótkie i długie trwanie snu istotnie zwiększa ryzyko choroby wieńcowej, przy najniższym ryzyku przy 7–8 godzinach snu dziennie.

Związek szacowanego czasu snu i drzemek ze śmiertelnością i zdarzeniami sercowo-naczyniowymi: badanie 116 632 osób z 21 krajów

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 265

Rok: 2018

Autorzy: Chuangshi Wang, S. Bangdiwala, S. Rangarajan, S. Lear, K. Alhabib, V. Mohan, K. Teo, P. Poirier, L. Tse, Zhiguang Liu, A. Rosengren, R. Kumar, P. López-Jaramillo, K. Yusoff, N. Monsef, Vijayakumar Krishnapillai, Noorhassim Ismail, P. Serón, A. Dans, Lanthé Kruger, K. Yeates, L. Leach, R. Yusuf, A. Orlandini, M. Wołyniec, A. Bahonar, I. Mohan, R. Khatib, A. Temizhan, Wei Li, S. Yusuf

Czasopismo: European heart journal

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Szacowany całkowity czas snu 6–8 godzin wiąże się z najniższym ryzykiem zgonu i poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych; drzemki zwiększają ryzyko u osób śpiących >6 godzin nocą.

Wzorce snu a zdrowie sercowo-naczyniowe w populacji ogólnej: badanie przekrojowe

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Ramya Sampathkumar, Pradeepan Sengiah Ramaswamy, Aadhithya Raaj Pandurangan, Sushmitha Rameshbabu, Saranya R., Shanmukha Vinay

Czasopismo: Bioinformation

Ranking czasopisma:

Główne wnioski: Krótki czas snu (<6 h) i słaba jakość snu wiążą się z wyższym ryzykiem sercowo-naczyniowym, podczas gdy 7–8 godzin snu koreluje z najniższym ryzykiem.

Streszczenie: Wzorce snu, w tym długość i jakość snu, są ściśle powiązane ze zdrowiem sercowo-naczyniowym. W badaniu przekrojowym 100 uczestników w wieku 30–65 lat oceniano wzorce snu kwestionariuszami i Framingham Risk Score. Stwierdzono, że krótki sen (<6 godzin) i niska jakość snu znacząco zwiększają ryzyko sercowo-naczyniowe (p < 0,001), podczas gdy optymalny sen (7–8 godzin) wiązał się z najniższymi wynikami ryzyka (p = 0,002). Długi sen również podwyższał ryzyko, zwłaszcza u osób z otyłością i nadciśnieniem. Wyniki podkreślają znaczenie promocji zdrowych nawyków snu w prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

Sen a choroby sercowo-naczyniowe

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 1

Rok: 2022

Autorzy: Minsu Park, Pamela Martyn-Nemeth, L. Hayman

Czasopismo: The Journal of cardiovascular nursing

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Krótki lub długi sen, nieregularny rytm snu oraz czynniki stylu życia (np. palenie, alkohol, brak aktywności) podwyższają ryzyko sercowo-naczyniowe.

Streszczenie: Sen jest niezbędny dla optymalnego zdrowia, jednak ponad jedna trzecia dorosłych w USA raportuje niewystarczający sen, a 50–70 mln doświadcza zaburzeń snu. Zarówno krótki (<7 h), jak i długi (>9 h) sen wiążą się z większym ryzykiem śmiertelności i chorób sercowo-naczyniowych. Dowody łączą nadciśnienie, CHD i choroby naczyniowo-mózgowe z oboma końcami kontinuum snu. Nieregularny rytm snu (np. różne pory zasypiania i budzenia) odzwierciedla rozregulowaną oś dobową i jest związany z incydentami CV. Wybrane populacje (np. kobiety, pracownicy zmianowi) mogą być bardziej narażone. Pandemia COVID-19 pogłębiła problemy ze snem u ~40% populacji. Rekomendacje AASM z 2021 r. zalecają ocenę snu przy wizytach lekarskich i wdrażanie interwencji promujących zdrowy sen.

Związek długości snu, drzemek i wzorców snu z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych: badanie bliźniąt ogólnokrajowe

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 30

Rok: 2022

Autorzy: Zhiyu Wang, Wenzhe Yang, Xuerui Li, X. Qi, K. Pan, Weili Xu

Czasopismo: Journal of the American Heart Association: Cardiovascular and Cerebrovascular Disease

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Krótki (<7 h) lub długi (≥10 h) sen, drzemki i niezdrowe wzorce snu wiążą się ze zwiększonym ryzykiem CVD, niezależnie od czynników genetycznych i wczesnych czynników środowiskowych.

Czas trwania snu a zdarzenia sercowo-naczyniowe w japońskiej populacji: badanie Jichi Medical School

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 114

Rok: 2009

Autorzy: Yoko Amagai, S. Ishikawa, Tadao Gotoh, K. Kayaba, Yosikazu Nakamura, E. Kajii

Czasopismo: Journal of Epidemiology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Mężczyźni śpiący <6 godzin dziennie mają wyższe ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych niż ci, którzy śpią 7–7,9 godziny.

Zależność dawka-odpowiedź między czasem trwania snu a multimorbidnością sercowo-metaboliczną u starszych dorosłych w Chinach

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 5

Rok: 2024

Autorzy: Yu Zhao, Juan Liu, Jing-Hua Xia, Cui Li, Xiu-Qing Ma

Czasopismo: Journal of affective disorders

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Adekwatny sen trwający 9–10 godzin dziennie może skutecznie zapobiegać multimorbidności sercowo-metabolicznej u starszych dorosłych.

Związek między krótkim i długim snem a śmiertelnością z powodu chorób sercowo-naczyniowych: systematyczny przegląd i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 113

Rok: 2019

Autorzy: Chayakrit Krittanawong, A. Tunhasiriwet, Zhen Wang, Hongju Zhang, A. Farrell, Sakkarin Chirapongsathorn, T. Sun, T. Kitai, E. Argulian

Czasopismo: European Heart Journal: Acute Cardiovascular Care

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zarówno krótki (<7 h), jak i długi (>9 h) sen zwiększają ryzyko śmiertelności z powodu CVD, zwłaszcza w populacjach azjatyckich i u osób starszych.

Związek wzorców snu, podatności genetycznej i żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej: prospektywne badanie UK Biobank

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 1

Rok: 2024

Autorzy: Jiaxin Bai, Ziyu Yang, Yu Jia, Jing Yu, Wenli Jiang, Yi Liu, Fanghui Li, Rui Zeng, Zhi Wan, Yi Lei, Xiaoyang Liao, Dongze Li, Qian Zhao

Czasopismo: PLOS ONE

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zdrowy wzorzec snu (chronotyp poranny, 7–8 h snu, brak chrapania, rzadki bezsenność i senność dzienna) redukuje ryzyko VTE, niezależnie od podatności genetycznej.

Nawyki snu a zdrowie sercowo-naczyniowe, koszty opieki zdrowotnej i wykorzystanie zasobów w populacji pracującej

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 2

Rok: 2022

Autorzy: E. Aneni, Chukwuemeka U. Osondu, J. Joseph, G. Saeed, J. Valero-Elizondo, E. Veledar, K. Nasir

Czasopismo: Sleep health

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Sen trwający ≥6 godzin wiąże się z lepszym zdrowiem sercowo-naczyniowym, niższymi wydatkami na opiekę zdrowotną i mniejszym wykorzystaniem zasobów.

Związek przyspieszonego pomiaru snu akcelerometrem z występowaniem chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelnością związaną z CVD

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Mingqing Zhou, Yan Liang, Sizhi Ai, H. Feng, Yujing Zhou, Yaping Liu, Jihui Zhang, Fujun Jia, B. Lei

Czasopismo: Sleep

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Sen <7 h dziennie mierzony akcelerometrem, ale nie >9 h, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem CVD i śmiertelnością związaną z CVD.

Sen, zachowania sedentarne, aktywność fizyczna a zdrowie sercowo-naczyniowe: MESA

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 26

Rok: 2020

Autorzy: C. German, Nour Makarem, Jason T. Fanning, S. Redline, Tali Elfassy, Amanda C. McClain, M. Abdalla, B. Aggarwal, N. Allen, M. Carnethon

Czasopismo: Neurology Asia

Ranking czasopisma: Q4

Główne wnioski: Zastąpienie 30 min siedzenia snem, LIPA lub MVPA poprawia ogólne zdrowie sercowo-naczyniowe i obniża BMI oraz ciśnienie.

Regularność snu a zdrowie sercowo-naczyniowe wśród dorosłych w USA

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: Li Yang, Gwenyth R Wallen, Jennifer J. Barb, Katherine Maki, Nicole Farmer

Czasopismo: Sleep

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Wyższy wskaźnik regularności snu (SRI) wiąże się z lepszymi wynikami Life’s Essential 8 i Life’s Simple 7, ale nie ze zmianą ryzyka ASCVD.

Związek długości snu a specyficzną śmiertelnością z powodu chorób sercowo-naczyniowych: metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 1

Rok: 2022

Autorzy: Feicheng Ye, Jing Liu, Shuguang Zhang, Xu Han

Czasopismo: Neurology Asia

Ranking czasopisma: Q4

Główne wnioski: Zarówno krótki (<7 h), jak i długi (>7 h) sen znacząco zwiększają ryzyko śmiertelności z powodu CVD.

Wpływ czasu trwania snu na funkcje wykonawcze i strukturę mózgu

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 67

Rok: 2022

Autorzy: X. Tai, Cheng Chen, S. Manohar, M. Husain

Czasopismo: Communications Biology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Siedem godzin snu dziennie jest optymalne dla wydajności poznawczej i zdrowia mózgu, przy zachowaniu nieliniowej zależności obserwowanej także u osób starszych.

Neuroprotekcyjne aspekty snu

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 129

Rok: 2015

Autorzy: A. Eugene, J. Masiak

Czasopismo: MEDtube science

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Minimum 7 godzin snu na dobę jest niezbędne dla prawidłowych funkcji poznawczych i zachowania, ponieważ sen poprawia pamięć, reguluje metabolizm i zmniejsza zmęczenie psychiczne.

Streszczenie: Sen jest ważnym składnikiem życia człowieka, jednak wiele osób nie rozumie związku między mózgiem a procesem zasypiania. Udowodniono, że sen poprawia odtwarzanie pamięci, reguluje metabolizm i zmniejsza zmęczenie psychiczne. Minimalnie 7 godzin snu na dobę wydaje się niezbędne do prawidłowego funkcjonowania poznawczego i behawioralnego. Zaburzenia emocjonalne i psychiczne związane z przewlekłym niedoborem snu oraz bardzo niebezpieczne sytuacje, które mogą być skutkiem braku snu, stanowią poważne zagrożenie, o którym ludzie powinni wiedzieć. Podczas snu mózg reorganizuje i doładowuje się, usuwając toksyczne produkty przemiany materii zgromadzone w ciągu dnia. Dowody te pokazują, że sen może oczyścić mózg i pomóc utrzymać jego prawidłowe funkcjonowanie. Przeprowadzono liczne badania nad skutkami całkowitego pozbawienia snu; niedawno niektóre z nich wykazały, że ograniczenie snu, które jest znacznie częstsze, wywołuje te same efekty co całkowite pozbawienie snu. Każda faza cyklu snu przywraca i odmładza mózg dla optymalnego działania. Gdy sen jest ograniczony, aktywny proces układu glimfatycznego nie ma czasu na wykonanie tej funkcji, więc toksyny mogą się gromadzić, co objawia się pogorszeniem zdolności poznawczych, zachowania i oceny sytuacji. W ramach tła dla tej pracy dokonano przeglądu literatury i badań nad fazami snu, skutkami pozbawienia snu oraz układem glimfatycznym mózgu i jego odtwarzającą rolą podczas cyklu snu.

Przegląd wzorców snu a zdrowie mózgu człowieka

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: A. Fjell, K. Walhovd

Czasopismo: The Neuroscientist : a review journal bringing neurobiology, neurology and psychiatry

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Długi sen (>8 godzin) generalnie nie jest korzystny dla długoterminowego zdrowia mózgu u ludzi, a potrzebne są dalsze badania w celu potwierdzenia tej hipotezy.

Streszczenie: Panuje powszechne przekonanie, że sen jest ważny dla zdrowia mózgu człowieka. W niniejszej pracy analizujemy dowody na poparcie tego poglądu, koncentrując się na normalnych wariacjach wzorców snu. Omawiamy funkcje snu i podkreślamy paradoksalne implikacje teorii postrzegających sen jako zdolność adaptacyjną względem teorii, że sen wspomaga usuwanie metabolicznych produktów odpadowych z mózgu. Oceniamy także tezę, że sen odgrywa aktywną rolę w konsolidacji pamięci, oraz przeglądamy badania nad skutkami chronicznego niedoboru snu dla zdrowia mózgu. Stwierdzamy, że dowody na przyczynową rolę snu w ludzkim zdrowiu mózgu są zaskakująco słabe w porównaniu z uwagą, jaką sen cieszy się w nauce i społeczeństwie. Choć istnieją dobrze udokumentowane związki między parametrami snu a aspektami zdrowia mózgu, wyniki zazwyczaj nie są spójne między badaniami, a nie jest jasne, w jakim stopniu zmiany wzorców snu są objawami czy przyczynami. Zwłaszcza teza, że długi sen (>8 godzin) jest generalnie korzystny dla długoterminowego zdrowia mózgu, wydaje się pozbawiona empirycznego wsparcia. Proponujemy kierunki przyszłych badań oparte na badaniach longitudinalnych z częstym próbkowaniem, uwzględnieniem różnic indywidualnych i bardziej ekologicznie walidowanymi interwencjami.

Dysocjowalne efekty autodeklarowanej dziennej długości snu na zaawansowane zdolności poznawcze

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 103

Rok: 2018

Autorzy: C. Wild, E. S. Nichols, Michael E. Battista, Bobby Stojanoski, A. Owen

Czasopismo: Sleep

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zarówno zbyt krótki, jak i zbyt długi sen pogarsza umiejętności wnioskowania i werbalne, podczas gdy pamięć krótkotrwała pozostaje nienaruszona, co sugeruje, że optymalna długość snu jest podobna we wszystkich grupach dorosłych.

Streszczenie: Przeprowadziliśmy badanie na globalnej próbie >10 000 osób, wykazując, że wyniki w testach zdolności poznawczych są obniżone u osób raportujących zwyczajowy sen krótszy lub dłuższy niż 7–8 godzin na dobę. Ujmując ogólną funkcję poznawczą, samodzielnie deklarowane 4 godziny snu były równoważne z 8-letnim starzeniem się. Optymalny czas snu (7–8 godzin) wiązał się z lepszymi wynikami, a pojedyncza dobra noc snu mogła poprawić wyniki w testach.

Czas trwania snu przez 28 lat, funkcje poznawcze, objętość istoty szarej i mikrostrukturę istoty białej: badanie kohortowe prospektywne

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 44

Rok: 2020

Autorzy: Jennifer Zitser, M. Anatürk, E. Zsoldos, A. Mahmood, N. Filippini, S. Suri, Y. Leng, K. Yaffe, A. Singh‐Manoux, M. Kivimaki, C. Sexton

Czasopismo: Sleep

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zgodne z wytycznymi ≥7 godzin snu na dobę może nie wiązać się z lepszymi wynikami poznawczymi ani parametrami struktury mózgu w badanej próbie.

Streszczenie: Celem badania było zbadanie związków między trajektoriami samodeklarowanej długości snu przez 28 lat a wynikami testów poznawczych oraz obrazowaniem MRI (objętość istoty szarej i mikrostruktura istoty białej). Analiza objęła 613 uczestników z pięcioma pomiarami snu od 1985 do 2013 r. oraz oceną poznawczą i MRI w latach 2012–2016. Stwierdzono cztery grupy trajektorii snu (od ~5,4 do ~7,9 h). Nie zaobserwowano różnic w wynikach poznawczych ani parametrach MRI między grupami, co sugeruje brak wyraźnych korzyści wynikających z zalecanych ≥7 godzin snu.

Słabszy sen pogarsza zdrowie mózgu w średnim wieku

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 14

Rok: 2023

Autorzy: Tergel Namsrai, Ananthan Ambikairajah, N. Cherbuin

Czasopismo: Scientific Reports

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zły sen w średnim wieku, w tym senność dzienna, wiąże się z gorszymi ocenami zdrowia mózgu i funkcji poznawczych, co może wpływać na ryzyko demencji.

Kompleksowa ocena długości snu, bezsenności i struktury mózgu w kohorcie UK Biobank

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 15

Rok: 2023

Autorzy: A. Stolicyn, Laura M. Lyall, D. Lyall, Nikolaj Høier, Mark J. Adams, Xueyi Shen, James H Cole, Andrew M. McIntosh, H. Whalley, Daniel J. Smith

Czasopismo: Sleep

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Dłuższy niż zalecany sen wiąże się z obniżoną objętością istoty szarej i białej oraz innymi zmianami strukturalnymi, natomiast krótszy niż zalecany sen – z mniejszymi powierzchniami korowymi.

Powiązania między długością snu a zaburzeniami poznawczymi: wyniki z CHARLS

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 16

Rok: 2022

Autorzy: Wenhua Liu, Qing-ping Wu, Minghuan Wang, Peng Wang, Na-na Shen

Czasopismo: Frontiers in Medicine

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zachowanie 7–8 godzin snu dziennie oraz 60-minutowej drzemki po obiedzie wiąże się z najniższym ryzykiem zaburzeń poznawczych u osób w średnim i starszym wieku.

Sen, aktywność fizyczna, zachowania siedzące a ryzyko demencji: prospektywne badanie kohortowe UK Biobank

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 60

Rok: 2022

Autorzy: Shue Huang, Yu-zhu Li, Ya-Ru Zhang, Yu‐Yuan Huang, Bang‐Sheng Wu, Wei Zhang, Yue-Ting Deng, Shi‐Dong Chen, Xiao‐Yu He, Shu-Fen Chen, Qiang-Li Dong, Can Zhang, Ren-Jie Chen, J. Suckling, E. Rolls, Jianfeng Feng, W. Cheng, Jin Yu

Czasopismo: Alzheimer's & Dementia

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Połączenie 7 godzin snu, umiarkowanej do wysokiej aktywności fizycznej i niskiej do umiarkowanej siedzącej zmniejsza ryzyko demencji.

Funkcja snu: perspektywa ewolucyjna

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 71

Rok: 2022

Autorzy: J. Siegel

Czasopismo: The Lancet Neurology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Optymalny sen u ludzi to ok. 7 godzin na dobę; sen REM odgrywa kluczową rolę w regulacji temperatury mózgu i czujnym wybudzaniu.

Związek zdrowego czasu snu ze zdrowiem mózgu u amerykańskich nastolatków

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy: A. C. D. De Moraes, M. Nascimento-Ferreira, Ethan H Hunt, H. Iii

Czasopismo: Sleep

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Zdrowe wzorce snu u nastolatków pozytywnie wpływają na rozwój kory mózgowej, lecz efekt ten jest słabszy u osób z niskim statusem społeczno-ekonomicznym.

Widespread Changes in White Matter Microstructure after a Day of Waking and Sleep Deprivation

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 73

Rok: 2015

Autorzy: T. Elvsåshagen, L. Norbom, Per Ø. Pedersen, Sophia H. Quraishi, A. Bjørnerud, U. Malt, I. Groote, L. Westlye

Czasopismo: PLoS ONE

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Dzień czuwania i deprywacja snu prowadzą do rozległych zmian w mikrostrukturze istoty białej, co może przyczyniać się do odczuwania senności.

Deprywacja snu upośledza molekularne oczyszczanie z ludzkiego mózgu

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 216

Rok: 2021

Autorzy: P. Eide, Vegard Vinje, A. Pripp, K. Mardal, G. Ringstad

Czasopismo: Brain : a journal of neurology

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Jedna noc całkowitej deprywacji snu upośledza molekularne oczyszczanie mózgu, a skutki nie są rekompensowane przez późniejszy sen.

Czas snu a ryzyko śmiertelności ogólnej: metaanaliza badań kohortowych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 109

Rok: 2016

Autorzy: Xiaoli Shen, Yili Wu, Dongfeng Zhang

Czasopismo: Scientific Reports

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: 7 godzin snu dziennie zalecane jest w celu zapobiegania przedwczesnej śmierci u dorosłych.

Długość snu a zdrowie u dorosłych: przegląd systematyczny

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 211

Rok: 2020

Autorzy: J. Chaput, Caroline Dutil, Ryan B. Featherstone, R. Ross, L. Giangregorio, T. Saunders, I. Janssen, V. Poitras, M. Kho, A. Ross-White, J. Carrier

Czasopismo: Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism

Ranking czasopisma:

Główne wnioski: 7–8 godzin snu dziennie jest najbardziej korzystne dla zdrowia dorosłych, bez wyraźnej modyfikacji wpływu przez wiek.

Zależności między dzienną długością snu a negatywnym afektem

Typ badania: Badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 10

Rok: 2023

Autorzy: K. Barber, G. Rackoff, M. Newman

Czasopismo: Journal of Psychosomatic Research

Ranking czasopisma: Q1

Główne wnioski: Krótszy sen przewiduje wyższy następnego dnia negatywny afekt, z optymalnym zakresem 7,5–10,5 h snu wiążącym się z najniższym negatywnym afektem.