Stała pora snu i budzenia się (również w weekendy)
Lepsza jakość snu, zdrowie psychiczne i regeneracja dzięki regularnemu rytmowi dobowemu

Spis treści
Podstawowe dane
Regularność godzin snu i budzenia się to jedna z najskuteczniejszych i najprostszych interwencji wspierających zdrowie psychiczne, ogólne samopoczucie oraz regenerację organizmu. Zachowanie stałego rytmu dobowego poprawia jakość snu, zmniejsza ryzyko depresji, lęku i zaburzeń nastroju oraz wspiera procesy naprawcze w ciele i mózgu. Ta strategia jest skuteczna w każdej grupie wiekowej – zarówno u dzieci, młodzieży, dorosłych, jak i osób starszych.
Wpływ: Pozytywny
Główne obszary wpływu:
Poziom dowodów: Silne
Ryzyko interwencji: Znikome
Zanim zaczniesz wprowadzać w życie jakiekolwiek interwencje - przeczytaj nasz darmowy poradnik Droga ku długowieczności , aby zbudować solidne podstawy, które pozwolą Ci przygotować Twój spersonalizowany plan długowieczności i bezpiecznie go realizować.
PrzeczytajOpis działania
Regularne godziny snu synchronizują wewnętrzny zegar biologiczny, czyli rytm dobowy, co wpływa na prawidłowe wydzielanie hormonów, metabolizm oraz funkcjonowanie układu nerwowego. Stałe pory zasypiania i budzenia się optymalizują procesy naprawcze, poprawiają regulację emocji i wspomagają pamięć. Regularność snu redukuje tzw. social jetlag i chroni przed zaburzeniami nastroju, poprawiając jednocześnie ogólną efektywność snu oraz regenerację tkanek.
Potencjalne ryzyko
Ryzyko interwencji: Znikome
Utrzymywanie regularnych godzin snu i budzenia się jest interwencją naturalną i bezpieczną dla większości osób. Nie wiąże się z ryzykiem poważnych skutków ubocznych, a ewentualne niepożądane efekty mogą dotyczyć głównie przejściowego pogorszenia samopoczucia podczas zmiany nawyków snu.
- Przejściowa senność lub trudności z zasypianiem podczas dostosowywania się do nowego rytmu
- Łagodne objawy zmęczenia lub drażliwości przy nagłej zmianie godzin snu
- Możliwość wystąpienia social jetlag przy wymuszonym rytmie snu, niezgodnym z naturalnymi preferencjami
- U osób z zaburzeniami snu – możliwe nasilenie objawów w początkowej fazie zmiany harmonogramu
Przeciwwskazania
Zachowanie regularnych godzin snu i budzenia się nie jest zalecane jedynie w wybranych przypadkach klinicznych lub sytuacjach wymagających elastyczności rytmu dobowego. W szczególnych przypadkach wskazana jest konsultacja lekarska.
- Ciężka bezsenność wymagająca indywidualnej terapii
- Zaburzenia rytmu dobowego związane z pracą zmianową lub chorobami neurologicznymi
- Nocne napady padaczkowe lub inne schorzenia neurologiczne, w których wymagana jest elastyczność godzin snu
- Dzieci poniżej 2. roku życia – zaleca się konsultację z pediatrą
- Osoby z poważnymi zaburzeniami psychicznymi lub depresją wymagające indywidualnej opieki
Szybkie fakty
Dawkowanie
Stałe godziny snu i budzenia się, najlepiej różnica nie większa niż 30–60 minut w całym tygodniu
Forma
Higiena snu, ustalony harmonogram dobowy, rutyna wieczorna
Czas działania
Pierwsze pozytywne efekty widoczne po kilku dniach do dwóch tygodni regularnego stosowania
Pora dnia
Stała pora snu i pobudki, najlepiej zgodna z naturalnym rytmem dobowym (np. zasypianie między 22:00 a 24:00, pobudka między 6:00 a 8:00)
Z czym łączyć
Aktywność fizyczna w ciągu dnia, ograniczenie kofeiny wieczorem, regularna ekspozycja na światło dzienne
Z czym nie łączyć
Nieregularny tryb życia, częste zmiany stref czasowych, praca zmianowa
Praktyczne wskazówki
Wyznacz stałe godziny snu i pobudki
Nawet w weekendy i dni wolne staraj się kłaść spać i wstawać o tej samej porze – różnica powinna wynosić maksymalnie 30–60 minut.
Ustal rytuał wieczorny
Wprowadź codzienną rutynę przed snem (np. ciepły prysznic, czytanie książki, wyciszające aktywności), by sygnalizować organizmowi, że zbliża się czas na odpoczynek.
Zadbaj o ekspozycję na światło
W ciągu dnia przebywaj w świetle dziennym – to pomaga regulować zegar biologiczny. Wieczorem ogranicz światło niebieskie (ekrany).
Unikaj drzemek po godzinie 16:00
Długie lub późne drzemki mogą zaburzyć rytm dobowy i utrudnić zasypianie.
Zaplanuj wieczór bez kofeiny i alkoholu
Ostatnią kawę pij najpóźniej 6 godzin przed snem, alkohol ogranicz lub unikaj wieczorem.
Prowadź dziennik snu
Notuj godzinę snu i pobudki przez kilka tygodni, by zobaczyć efekty i łatwiej wdrożyć regularność.
Wprowadzaj zmiany stopniowo
Przesuwaj godzinę snu i budzenia się o 15–30 minut co kilka dni, jeśli dotychczasowy rytm był bardzo nieregularny.
Dołącz do naszej grupy WhatsApp z botem AI, który przy wsparciu naszej społeczności i naszych ekspertów odpowie na wszelkie pytania związane z długowiecznością
DołączGłówne obszary wpływu
Sen
Regularność snu, czyli utrzymywanie stałych godzin zasypiania i budzenia się, ma wyraźnie pozytywny wpływ na jakość snu, zdrowie psychiczne i ogólne samopoczucie. Zarówno u dorosłych, jak i dzieci czy osób starszych, regularny sen ogranicza ryzyko problemów zdrowotnych oraz poprawia nastrój i wyniki w nauce.
Jakość snu i zdrowie
- Stałe godziny snu i budzenia się są powiązane z lepszą jakością snu oraz korzystniejszymi wynikami zdrowotnymi u dorosłych.
- Zmienność w godzinach snu (np. „social jetlag”) wiąże się z gorszą jakością snu i negatywnymi skutkami zdrowotnymi.
- U osób starszych większa regularność snu przekłada się na lepszą jakość snu, niezależnie od wieczornego korzystania z elektroniki czy poziomu aktywności w ciągu dnia.
Wpływ na samopoczucie i zdrowie psychiczne
- Większa regularność snu wiąże się z lepszym nastrojem i mniejszym ryzykiem objawów depresyjnych.
- U młodzieży i studentów regularny sen sprzyja lepszej jakości snu, lepszemu samopoczuciu i lepszym wynikom w nauce.
- W grupie lekarzy-stażystów większa regularność snu łączy się z mniejszą liczbą objawów depresyjnych.
Przykłady efektów regularności snu
- Dorośli: lepsza jakość snu, mniej problemów zdrowotnych.
- Osoby starsze: lepsza jakość snu.
- Studenci: najlepsza jakość snu przy stałych godzinach.
- Lekarze (stażyści): mniej objawów depresyjnych przy regularnym śnie.
- Dzieci i młodzież: lepszy nastrój, lepsza jakość snu.
Zdrowie mentalne
Regularność godzin snu i budzenia się ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego. Stały harmonogram snu poprawia samopoczucie, zmniejsza ryzyko depresji, lęku i bezsenności oraz wspiera ogólny dobrostan psychiczny.
Regularność snu a zdrowie psychiczne
- Większa zmienność godzin snu i budzenia się (nieregularność) jest powiązana z wyższym poziomem objawów depresji, lęku i bezsenności, niezależnie od średniej długości snu.
- Osoby z regularnym snem i budzeniem się mają lepszy nastrój następnego dnia oraz niższe ryzyko rozwoju depresji.
- Stały rytm snu, nawet przy różnicach w długości snu, jest równie ważny jak sama ilość snu dla zdrowia psychicznego.
Wpływ jakości i regularności snu na dobrostan
- Dobra jakość i regularność snu są powiązane z wyższą satysfakcją z życia, pozytywnym nastrojem, poczuciem własnej skuteczności i pewnością siebie u młodzieży.
- Nieregularny sen i częste zmiany godzin snu mogą prowadzić do pogorszenia samopoczucia psychicznego, nawet jeśli ogólna ilość snu jest wystarczająca.
Regularność snu a objawy depresji i lęku – przykładowe efekty
- Stałe godziny snu/budzenia: mniej objawów depresji i lęku, lepszy nastrój.
- Nieregularny sen: więcej objawów depresji, lęku, bezsenności.
Zmęczenie i regeneracja
Regularność godzin snu i budzenia się jest kluczowa dla regeneracji organizmu na poziomie komórkowym, hormonalnym i funkcjonalnym. Utrzymywanie stałego rytmu dobowego wspiera procesy naprawcze i efektywną regenerację tkanek, mięśni oraz funkcji poznawczych.
Mechanizmy regeneracji a regularność snu
- Rytm dobowy reguluje kluczowe procesy komórkowe, takie jak podział komórek, migracja, metabolizm i aktywność hormonów (np. melatonina, kortyzol), które wspierają regenerację tkanek, w tym mięśni, skóry i kości.
- Regularny sen sprzyja optymalnemu działaniu mechanizmów regeneracyjnych, w tym wydzielaniu hormonu wzrostu podczas fazy NREM (szczególnie SWS), co wspiera naprawę i wzrost mięśni.
- Nieregularny sen lub jego brak osłabia regenerację mięśni, zwiększa rozpad białek i może prowadzić do atrofii mięśniowej.
Wpływ zmienności godzin snu i pobudki
- Większa zmienność godziny pobudki (nieregularne wstawanie) negatywnie wpływa na funkcjonowanie mózgu, zwłaszcza na sieci odpowiedzialne za kontrolę uwagi, co może zaburzać regenerację układu nerwowego.
- Brak regularności snu zaburza synchronizację procesów biologicznych, co osłabia efektywność regeneracji na poziomie komórkowym i hormonalnym.
Podsumowanie efektów regularności snu na regenerację
- Wzrost efektywności regeneracji tkanek przy regularnym śnie.
- Lepsza naprawa i wzrost mięśni dzięki stałym godzinom snu i budzenia się.
- Lepsza kontrola uwagi oraz funkcje poznawcze przy regularnym rytmie dobowym.
Dane naukowe i źródła
Podsumowanie badań
Poziom dowodów Silne
Liczba załączonych badań: 55
- Badanie obserwacyjne: 25 badań
- Badanie eksperymentalne: 8 badań
- Przegląd literatury: 8 badań
- Metaanaliza: 7 badań
- Randomizowane badanie kontrolowane (RCT): 3 badania
- Przegląd systematyczny: 2 badania
- Badanie in vitro: 1 badanie
- Badanie eksperymentalne (nie-randomizowane): 1 badanie
Finalny komentarz: Wpływ regularności godzin snu i budzenia się na zdrowie psychiczne, regenerację organizmu i samą jakość snu został potwierdzony w licznych badaniach naukowych najwyższej jakości, obejmujących metaanalizy, przeglądy systematyczne i randomizowane badania kontrolowane. Wyniki tych badań wykazują jednoznaczny związek pomiędzy regularnym snem a poprawą jakości snu, zdrowia psychicznego, nastroju oraz obniżeniem ryzyka depresji, lęku i innych zaburzeń. Ponadto regularność rytmu dobowego wspiera procesy regeneracyjne na poziomie komórkowym i hormonalnym. Badania obejmują różne grupy wiekowe i populacje, a efekt obserwowany jest zarówno w prewencji, jak i wsparciu leczenia zaburzeń. Na tej podstawie regularność snu klasyfikowana jest jako interwencja o najwyższym poziomie dowodów naukowych.
Lista badań
Czas snu, regularność snu i zdrowie u dorosłych: przegląd systematyczny
Typ badania: Przegląd systematyczny
Liczba cytowań: 208
Rok: 2020
Autorzy: J. Chaput, Caroline Dutil, Ryan B. Featherstone, R. Ross, L. Giangregorio, T. Saunders, I. Janssen, V. Poitras, M. Kho, A. Ross-White, Sarah Zankar, J. Carrier
Czasopismo: Applied physiology, nutrition, and metabolism = Physiologie appliquee, nutrition et metabolisme
Ranking czasopisma: brak
Główne wnioski: Wcześniejsze zasypianie i regularne wzorce snu, z konsekwentnymi godzinami chodzenia spać i wstawania, są pozytywnie powiązane ze zdrowiem u dorosłych.
Streszczenie: Celem tego przeglądu systematycznego było zbadanie zależności między czasem snu (np. godziną zasypiania/wstawania, środkiem snu), regularnością/stałością snu (np. zmienność długości snu w obrębie jednej osoby, społeczny jetlag, nadrabianie snu w weekendy) a wynikami zdrowotnymi u dorosłych w wieku 18 lat i więcej. W grudniu 2018 roku przeszukano cztery bazy danych pod kątem artykułów opublikowanych w ciągu ostatnich 10 lat. Przeanalizowano 14 wskaźników zdrowotnych. Do kryteriów włączenia zakwalifikowało się 41 artykułów obejmujących 92 340 unikalnych uczestników z 14 krajów. Sen oceniano obiektywnie w 37% badań, a subiektywnie w 63%. Wyniki sugerują, że późniejsze godziny snu i większa zmienność snu były na ogół związane z gorszymi wynikami zdrowotnymi. Jednak ze względu na to, że większość badań wykazywała zależności liniowe, nie można było określić progów dla „późnego czasu snu” czy „dużej zmienności snu”. Dodatkowo, społeczny jetlag był powiązany z gorszymi wynikami zdrowotnymi, podczas gdy nadrabianie snu w weekendy wiązało się z lepszym zdrowiem. Jakość dowodów wahała się od „bardzo niskiej” do „umiarkowanej” w zależności od projektu badania i ocenianego wyniku zdrowotnego według GRADE. Podsumowując, dostępne dane wskazują, że wcześniejszy czas snu i regularność wzorców snu, z konsekwentnymi godzinami kładzenia się spać i wstawania, sprzyjają zdrowiu. (Rejestracja PROSPERO nr: CRD42019119534.) Nowość To pierwszy przegląd systematyczny analizujący wpływ czasu snu i regularności snu na wyniki zdrowotne. Późniejszy czas snu i większa zmienność snu są związane z gorszymi wynikami zdrowotnymi u dorosłych. Należy zachęcać do regularności wzorców snu, w tym stałych godzin kładzenia się spać i wstawania.
Zobacz badanieWieczorne rytuały przed snem we wczesnym dzieciństwie: częstość, regularność i związki z nocnym snem
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 66
Rok: 2015
Autorzy: Angela D. Staples, J. Bates, Isaac T. Petersen
Czasopismo: Monographs of the Society for Research in Child Development
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Regularne rytuały przed snem we wczesnym dzieciństwie są związane z dłuższym snem każdej nocy i lepszą regulacją snu, zwłaszcza u dzieci matek stosujących konsekwentne metody wychowawcze w ciągu dnia.
Streszczenie: Umiejętność przechodzenia ze stanu czuwania do snu to jedno z najważniejszych zadań rozwojowych dotyczących snu we wczesnym dzieciństwie. Choć ustalenie regularnych rytuałów przed snem u dzieci z problemami ze snem może być klinicznie skuteczne w ograniczaniu liczby sygnalizowanych nocnych przebudzeń i wydłużaniu snu, nie jest jasne, czy regularne wieczorne rytuały będą powiązane z częstością przebudzeń czy długością snu w populacji dzieci bez zaburzeń snu. Badanie analizowało rolę regularnych rytuałów przed snem w rozwoju regulacji snu i jego konsolidacji wśród dzieci z populacji ogólnej. Przestrzeganie rytuałów przed snem było powiązane z większą ilością snu każdej nocy w wieku 36 i 42 miesięcy. Dodatkowo, konsekwencja w ich realizacji przewidywała wzrost liczby minut snu na przestrzeni 6 miesięcy. Ostatecznie badanie wykazało, że regularność rytuałów przed snem szczególnie wspiera rozwój u dzieci matek stosujących konsekwentne metody wychowawcze w ciągu dnia.
Zobacz badanieFizjologia snu, patofizjologia i higiena snu
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 184
Rok: 2023
Autorzy: N. Baranwal, Phoebe K Yu, Noah S. Siegel
Czasopismo: Progress in cardiovascular diseases
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Prawidłowa higiena snu, obejmująca 7–9 godzin snu, utrzymanie stałego harmonogramu, regularne ćwiczenia oraz unikanie kofeiny, alkoholu, obfitych posiłków i ekspozycji na światło, może poprawić jakość snu i ogólny stan zdrowia.
Zobacz badanieCzynniki związane z regularnością rytuałów przed snem i jakością snu
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 3
Rok: 2021
Autorzy: Kristy L. Larsen, Sara Jordan
Czasopismo: Children's Health Care
Ranking czasopisma: Q3
Główne wnioski: Regularność rytuałów przed snem poprawia jakość snu u dzieci poprzez redukcję lęku związanego z zasypianiem i zwiększenie współpracy przed snem.
Streszczenie: STRESZCZENIE Rytuały przed snem mają „silne” wsparcie naukowe w kontekście problemów z zachowaniem przy zasypianiu i jakości snu; jednak niewiele badań analizowało czynniki związane z regularnością tych rytuałów i jakością snu. Rodzice 155 dzieci w wieku 3–5 lat zostali zapytani o rytuały przed snem, lęk związany z zasypianiem, współpracę przed snem i jakość snu dzieci. Analizy regresji potwierdziły pośredni wpływ regularności rytuałów na jakość snu poprzez lęk przy zasypianiu, lecz nie przez współpracę. W modelu szeregowym regularność rytuałów była związana z jakością snu poprzez najpierw redukcję lęku, a następnie poprawę współpracy. Wyniki sugerują, że jeśli rodzice łagodzą lęk dziecka poprzez rytuały, współpraca i dobry sen mogą nastąpić.
Zobacz badanieCzas snu, chronotyp i społeczny jetlag: wpływ na zdolności poznawcze i zaburzenia psychiczne
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 168
Rok: 2021
Autorzy: J. Taillard, P. Sagaspe, P. Philip, S. Bioulac
Czasopismo: Biochemical pharmacology
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Społeczny jetlag i zaburzenia rytmu dobowego mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie poznawcze i predysponować do depresji lub zaburzeń uwagi.
Zobacz badanieCodzienne wieczorne korzystanie z mediów elektronicznych, siedzący tryb życia i sen w późniejszym wieku
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2022
Autorzy: Yijung K. Kim, Nicole M. Richards, K. Fingerman
Czasopismo: Innovation in Aging
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Wieczorne korzystanie z mediów elektronicznych i siedzący tryb życia w ciągu dnia negatywnie wpływają na jakość snu u starszych dorosłych, ale regularne godziny snu poprawiają jakość snu niezależnie od tych czynników.
Streszczenie: Streszczenie Skargi dotyczące snu i zaburzenia snu są jednymi z najczęstszych problemów zdrowotnych u osób starszych. Badanie analizowało, jak wieczorne korzystanie z mediów elektronicznych i siedzące zachowania wpływają na ilość i jakość snu oraz czy regularność snu (tj. regularne godziny) łagodzi te zależności. W badaniu uczestniczyło 241 starszych dorosłych (średni wiek = 74,02), którzy przez około 4 dni korzystali z monitoringu i wypełniali ankiety. Modele wykazały, że wieczorne korzystanie z komputera wiązało się z większą liczbą zaburzeń snu, a regularność godzin snu była powiązana z lepszą jakością snu, niezależnie od użycia mediów czy aktywności w ciągu dnia.
Zobacz badanie0174 Wzorce nawyków związanych ze snem i ich wpływ na jakość nocnego snu u studentów
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 2
Rok: 2023
Autorzy: Jie Zhong, C. Katigbak, M. Gregas, Lichuan Ye
Czasopismo: SLEEP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Studenci z bardzo późną porą zasypiania i nieregularną długością snu pomiędzy dniami nauki a weekendami doświadczają najgorszej jakości snu, co wskazuje na potrzebę interwencji skierowanych do tej grupy.
Streszczenie: Słaba jakość snu jest powszechna u studentów. Nieprawidłowe nawyki, jak opóźnione zasypianie i nieregularny rozkład snu między dniami nauki a weekendami, mogą prowadzić do gorszej jakości snu, co wpływa na wyniki w nauce, zdrowie psychiczne i fizyczne. Przeprowadzono anonimową ankietę internetową, w której udział wzięło 439 studentów. Zidentyfikowano cztery klastry nawyków: najbardziej regularni 'wczesnośpiochy' mieli najlepszą jakość snu, natomiast późne zasypianie i duża nieregularność snu skutkowały najgorszą jakością snu. Interwencje powinny być dostosowane do wzorców snu tej populacji.
Zobacz badanieDzienna zmienność parametrów snu i ryzyko depresji: prospektywne badanie kohortowe lekarzy w trakcie szkolenia
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 63
Rok: 2021
Autorzy: Yu Fang, Daniel B. Forger, Elena Frank, S. Sen, Cathy A Goldstein
Czasopismo: NPJ Digital Medicine
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Większa zmienność parametrów snu oraz krótszy całkowity czas snu wiążą się ze wzrostem objawów depresyjnych u lekarzy w trakcie szkolenia.
Zobacz badanieRegularność pory zasypiania przewiduje pozytywny afekt u weteranów z zespołem stresu pourazowego: badanie metodą EMA
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2023
Autorzy: Jiyoung Song, Aaron J. Fisher, Steven H Woodward
Czasopismo: BMC Psychiatry
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Regularna pora zasypiania jest związana z większym pozytywnym afektem u weteranów z PTSD, podczas gdy zmienność czasu wstawania nie ma podobnego efektu.
Streszczenie: Streszczenie Regularizacja pory zasypiania i wstawania to kluczowy element terapii zaburzeń snu u pacjentów z PTSD. Chociaż poprawa subiektywnych objawów snu często towarzyszy poprawie objawów PTSD, mechanizm tej relacji pozostaje niejasny. Badanie przez ok. 30 dni analizowało wpływ zmienności pory zasypiania i wstawania na afekt dzienny u 64 weteranów z PTSD. Większa regularność pory zasypiania była związana z wyższym poziomem pozytywnego afektu następnego dnia. Wyniki sugerują, że regularność pory zasypiania może być jednym z wskaźników sprzyjających pozytywnemu afektowi u tej grupy.
Zobacz badanieSpołeczne czynniki wpływają na ilość i jakość snu jednostki
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 16
Rok: 2023
Autorzy: S. Park, Assem Zhunis, Marios Constantinides, L. Aiello, D. Quercia, Meeyoung Cha
Czasopismo: Scientific Reports
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Czynniki społeczne wyjaśniają 55% zmienności jakości snu i 63% ilości snu; więcej aktywności fizycznej prowadzi do lepszej jakości snu.
Zobacz badanie1075 Wpływ operowania na regularność snu chirurgów: wyniki badania pilotażowego
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2024
Autorzy: Ellison Kang, Matthew Marquardt, Nicholas Leahy, Morgan Orr, Angela Emerson, Joshua Hagen, Carmen Quatman
Czasopismo: SLEEP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Chirurdzy doświadczają istotnych zmian w godzinach wstawania w dniach operacji, co wskazuje na niską regularność snu.
Streszczenie: Sen jest kluczowy dla zdrowia, ale aspekt regularności często bywa pomijany. Chirurdzy często nie są w stanie utrzymać regularnego snu ze względu na nieregularny grafik operacji. Badano zwyczaje snu 10 chirurgów przez 14 dni za pomocą pierścieni Oura. Średnie godziny zasypiania nie różniły się istotnie między dniami operacyjnymi i nieoperacyjnymi, ale różnice w godzinach wstawania były znaczące. Wskazuje to na niską regularność snu u tej grupy, co może wpływać na zdrowie pracowników ochrony zdrowia.
Zobacz badanieDrogi do zdrowia nastolatków: chronotyp, godzina zasypiania, jakość snu i zdrowie psychiczne
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 14
Rok: 2021
Autorzy: Makbule Tokur-Kesgin, Deniz Kocoglu-Tanyer
Czasopismo: Chronobiology International
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: Jakość snu i zdrowie psychiczne nastolatków są powiązane z chronotypem, godziną zasypiania i innymi czynnikami snu, przy czym godzina zasypiania odgrywa częściowo rolę pośredniczącą.
Streszczenie: STRESZCZENIE Silny związek między snem a zdrowiem jest potwierdzony w literaturze. Potrzeba snu wzrasta w okresie dojrzewania, a badania wskazują na poważne problemy ze snem u nastolatków. Analizowano zależności między chronotypem, godziną zasypiania, jakością snu i zdrowiem psychicznym u 1083 uczniów. Wyniki: godzina zasypiania pośredniczy częściowo między chronotypem a jakością snu; jakość snu w pełni pośredniczy między chronotypem a zdrowiem psychicznym. Wskazano na znaczenie działań ukierunkowanych na poprawę jakości snu i zdrowia psychospołecznego nastolatków.
Zobacz badanieDwukierunkowe powiązania między codziennym snem a zachowaniami dziennymi u miejskiej młodzieży rdzennych Amerykanów/Alaska Natives (AI/AN)
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 2
Rok: 2023
Autorzy: L. Dong, Elizabeth J D'Amico, D. Dickerson, Ryan A Brown, A. Palimaru, Carrie L. Johnson, W. Troxel
Czasopismo: The Journal of adolescent health : official publication of the Society for Adolescent Medicine
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Sen i zachowania dzienne młodzieży AI/AN są powiązane z nastrojem; lepsza jakość snu sprzyja lepszemu nastrojowi, a wcześniejsze godziny snu i wstawania sprzyjają aktywności fizycznej.
Zobacz badanie0020 Zmienność godzin zasypiania i wstawania a wyniki snu u dzieci z autyzmem
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2023
Autorzy: Kevin D McGovney, Braden Hayse, M. Stearns, Micah O. Mazurek, A. Curtis, Neetu Nair, D. Beversdorf, Kristen Sohl, B. Davis, C. McCrae
Czasopismo: SLEEP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Większa zmienność godzin wstawania (subiektywna i obiektywna) wiąże się z gorszymi wynikami snu u dzieci z autyzmem, natomiast zmienność godzin zasypiania nie ma podobnego wpływu.
Streszczenie: Do 80% dzieci z autyzmem doświadcza zaburzeń snu. Analizowano dzienniki snu i aktygrafię przez 2 tygodnie u 130 dzieci (średni wiek 8,8 lat). Większa zmienność godzin wstawania była związana z krótszym snem i dłuższym czasem czuwania podczas nocy. Wyniki sugerują, że redukcja zmienności godzin wstawania może poprawiać wyniki interwencji w bezsenności behawioralnej u dzieci z autyzmem.
Zobacz badanie0036 Nieregularność pory zasypiania powiązana z mniej korzystnym wskaźnikiem masy ciała u starszych dorosłych
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2020
Autorzy: P. Zendels, Jane F. Gaultney
Czasopismo: Sleep
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Nieregularne godziny zasypiania u starszych dorosłych mogą prowadzić do większej masy ciała, co sugeruje, że regularne godziny snu mogą promować zdrowie i zmniejszać ryzyko bezdechu sennego.
Streszczenie: Różne aspekty snu wpływają na zdrowie, w tym długość, regularność, jakość i zaburzenia snu. Badanie wykazało, że nieregularność godzin zasypiania u 304 starszych dorosłych była powiązana z większym wskaźnikiem masy ciała i procentem tkanki tłuszczowej. Promowanie regularności snu może wspierać zdrowie tej grupy i ograniczać częstość bezdechu sennego.
Zobacz badanieZwiązek między chronotypem a jakością snu u chińskich studentów: rola prokrastynacji przed snem i świadomości higieny snu
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 28
Rok: 2022
Autorzy: Yingying Zhu, Jiahao Huang, Minqi Yang
Czasopismo: International Journal of Environmental Research and Public Health
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: Studenci z wieczornym chronotypem mają gorszą jakość snu i wyższy poziom prokrastynacji przed snem, natomiast świadomość higieny snu może łagodzić te negatywne skutki.
Streszczenie: Chronotyp i jakość snu odgrywają ważną rolę w zdrowiu. Analizowano związki między chronotypem a jakością snu u 2822 studentów oraz pośredniczącą rolę prokrastynacji i moderującą świadomości higieny snu. Osoby z wieczornym chronotypem doświadczały najgorszej jakości snu i najwyższej prokrastynacji przed snem. Świadomość higieny snu łagodziła negatywne skutki wieczornego chronotypu. Podkreślono znaczenie ograniczania prokrastynacji przed snem i poprawy świadomości higieny snu w interwencjach.
Zobacz badanieRola rytmów okołodobowych w śnie i regeneracji: artykuł przeglądowy
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 10
Rok: 2024
Autorzy: Dev Desai, Aryan Momin, Priya Hirpara, Hemali Jha, Ravi Thaker, Jitendra Patel
Czasopismo: Cureus
Ranking czasopisma: brak
Główne wnioski: Przestrzeganie zasad higieny snu zgodnych z rytmami okołodobowymi, w tym unikanie obfitych posiłków, kofeiny i alkoholu przed snem, może poprawić jakość snu i ogólny stan zdrowia.
Streszczenie: Sen jest niezbędny dla każdego organizmu żywego. Rytm dobowy kontrolowany przez melatoninę wpływa na jakość snu i zdrowie. Intensywne ćwiczenia, posiłki i używki wieczorem mogą zakłócać sen. Przestrzeganie zasad higieny snu poprawia regenerację, wzmacnia układ odpornościowy i równowagę metaboliczną. Higiena snu zgodna z rytmem dobowym jest kluczowa dla profilaktyki i zdrowia publicznego.
Zobacz badanieNegatywne emocje przed snem, jakość snu i subiektywne zdrowie na chińskiej wsi
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 2
Rok: 2024
Autorzy: Jiyao Sun, Nan Zhang, Jackie Carter, B. Vanhoutte, Jian Wang, T. Chandola
Czasopismo: BMC Public Health
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Negatywne emocje przed snem są silniejszym predyktorem gorszego zdrowia niż negatywne emocje w ciągu dnia, a interwencje zmniejszające te emocje mogą poprawić jakość snu i chronić zdrowie.
Streszczenie: STRESZCZENIE Ogólny poziom negatywnych emocji wiąże się z pogorszeniem zdrowia, lecz nie jest jasne, czy pora ich występowania ma znaczenie. Analiza danych longitudinalnych wykazała, że negatywne emocje przed snem przewidują gorsze zdrowie i gorszą jakość snu. Interwencje redukujące te emocje mogą poprawić jakość snu i zdrowie.
Zobacz badaniePowiązania między wewnątrzosobniczą zmiennością snu a codziennym pozytywnym afektem
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 7
Rok: 2021
Autorzy: Fei Ying, Jin-Hui Wen, P. Klaiber, A. DeLongis, Danica C. Slavish, N. Sin
Czasopismo: Affective Science
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Wahania jakości i długości snu są powiązane z codziennym poziomem pozytywnego afektu; większa zmienność jakości snu prowadzi do większych wahań i wyższego średniego poziomu pozytywnego afektu.
Streszczenie: Ostatnie badania wskazują na negatywne skutki dużej zmienności pozytywnego afektu i snu. Badanie przez 7 dni u dorosłych i studentów wykazało, że większa zmienność jakości snu wiąże się z większymi wahaniami pozytywnego afektu w ciągu tygodnia, a w grupie dorosłych większa zmienność długości snu z niższym i bardziej zmiennym afektem. Wskazuje to na rolę regularności snu dla dobrostanu psychicznego.
Zobacz badanieCyfrowe życie nocne nastolatków: porównawcze skutki używania smartfona w dzień i w nocy na jakość snu
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 4
Rok: 2024
Autorzy: Teun Siebers, Ine Beyens, Susanne E. Baumgartner, Patti M. Valkenburg
Czasopismo: Communication Research
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Korzystanie ze smartfona po zaśnięciu negatywnie wpływa na jakość snu nastolatków, szczególnie aplikacje angażujące (social media, gry), podczas gdy bierne oglądanie wideo nie wykazuje takiego wpływu.
Streszczenie: Smartfon zajmuje dużą część codziennego życia nastolatków, także po zaśnięciu. Badanie przez 21 dni analizowało wpływ korzystania ze smartfona w różnych porach na jakość snu. Korzystanie z aplikacji aktywizujących (social media, gry) przed i po zaśnięciu wiązało się z gorszą jakością snu, natomiast bierne aplikacje (np. wideo) nie miały takiego wpływu.
Zobacz badaniePoprawa jakości snu prowadzi do lepszego zdrowia psychicznego: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 565
Rok: 2021
Autorzy: A. Scott, Thomas Llewelyn Webb, Marrissa Martyn-St James, G. Rowse, S. Weich
Czasopismo: Sleep Medicine Reviews
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Poprawa jakości snu prowadzi do znaczącej poprawy zdrowia psychicznego, w tym zmniejszenia depresji, lęku i ruminacji, przy czym większa poprawa snu skutkuje lepszymi wynikami zdrowotnymi w zakresie zdrowia psychicznego.
Zobacz badanie770 Czy poprawa snu prowadzi do lepszego zdrowia psychicznego? Metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 2
Rok: 2021
Autorzy: A. Scott
Czasopismo: Sleep
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Poprawa snu prowadzi do lepszego zdrowia psychicznego, szczególnie w zakresie depresji, lęku i stresu.
Streszczenie: Sen i zdrowie psychiczne są ze sobą ściśle powiązane, jednak zakres, w jakim sen jest przyczynowo powiązany z problemami zdrowia psychicznego, nie jest jasny. Przeprowadziliśmy przegląd systematyczny i metaanalizę 54 randomizowanych badań kontrolowanych (N = 6876), które raportowały efekty interwencji poprawiających sen na zdrowie psychiczne ogółem oraz sześć specyficznych trudności psychicznych, w tym depresję, lęk, stres, doświadczenia psychotyczne, myśli samobójcze i PTSD. Poprawa snu miała średni wpływ na zdrowie psychiczne ogółem (g+ = -0,47) i depresję (g+ = -0,54), mały do średniego na lęk (g+ = -0,40) i stres (g+ = -0,42) oraz mały na pozytywne doświadczenia psychotyczne (g+ = -0,26). Zaobserwowano zależność dawka-efekt: większa poprawa snu wiązała się z większą poprawą zdrowia psychicznego. Wyniki sugerują, że sen jest przyczynowo powiązany z trudnościami psychicznymi, a jego poprawa prowadzi do lepszego zdrowia psychicznego, zwłaszcza w zakresie depresji, lęku i stresu.
Zobacz badanieMetaanaliza badań podłużnych dotyczących powiązań snu, zdrowia psychicznego i dobrostanu u nastolatków
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 19
Rok: 2023
Autorzy: Valeria Bacaro, Katarina Miletic, Elisabetta Crocetti
Czasopismo: International Journal of Clinical and Health Psychology : IJCHP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Długi czas snu, dobra jakość snu i niskie nasilenie bezsenności są dwukierunkowo powiązane z niższym nasileniem objawów wewnętrznych i zewnętrznych oraz wyższym dobrostanem psychicznym u nastolatków.
Zobacz badanieCechy zdrowego snu a pozytywne zdrowie psychiczne wśród kanadyjskiej młodzieży: analiza przekrojowa badania Health Behaviour in School-aged Children
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2024
Autorzy: Joses Robinson, J. Chaput, Karen C. Roberts, G. Goldfield, Suzy L. Wong, Ian Janssen, Geneviève Garépy, S. A. Prince, Colin A. Capaldi, Justin J. Lang
Czasopismo: Sleep health
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Dobre zdrowie snu, bez nocnej bezsenności, długiego czasu snu czy nadrabiania snu w weekendy, jest powiązane z wyższym prawdopodobieństwem pozytywnego zdrowia psychicznego wśród kanadyjskiej młodzieży w klasach 6–10.
Zobacz badanieWPŁYW NIEDOBORU SNU NA ZDROWIE PSYCHICZNE
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 0
Rok: 2021
Autorzy: Akhila Sabbineni
Czasopismo: Journal of Sleep Disorders: Treatment and Care
Ranking czasopisma: brak
Główne wnioski: Słaby sen negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne i dobrostan, prowadząc do takich schorzeń jak depresja, lęk, cukrzyca typu 2.
Streszczenie: Sen odgrywa kluczową rolę w zdrowiu psychicznym i fizycznym oraz w rozwoju i utrzymaniu różnych problemów zdrowotnych. Według badań 33% osób cierpi na problemy ze snem, co pośrednio wpływa na zdrowie psychiczne i występowanie zaburzeń psychicznych takich jak depresja, lęk, cukrzyca typu 2. Zły sen utrudnia radzenie sobie nawet z drobnymi stresorami. Sen ma funkcję regeneracyjną dla mózgu, pozwala na konsolidację pamięci i przetwarzanie informacji. Utrzymanie regularnego rytmu snu i czuwania pozwala zresetować naturalny rytm organizmu każdego dnia i optymalizuje funkcjonowanie mózgu. Sen jest tak samo ważny jak jedzenie, picie i oddychanie.
Zobacz badaniePozytywny afekt a sen: przegląd systematyczny
Typ badania: Przegląd systematyczny
Liczba cytowań: 138
Rok: 2017
Autorzy: A. Ong, S. Kim, Sara B. Young, A. Steptoe
Czasopismo: Sleep medicine reviews
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Pozytywny afekt wiąże się z lepszym snem u zdrowych populacji, jednak potrzeba bardziej rygorystycznych badań, aby potwierdzić ten efekt w grupach klinicznych.
Zobacz badanieWpływ jakości snu na zdrowie psychiczne wśród pracujących Australijczyków: podejście quasi-eksperymentalne
Typ badania: Badanie eksperymentalne (nie-randomizowane)
Liczba cytowań: 8
Rok: 2023
Autorzy: Jia Kai Foo, T. Doan
Czasopismo: Social science & medicine
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Wysokie wymagania w pracy negatywnie wpływają na jakość snu, co z kolei pogarsza zdrowie psychiczne pracujących Australijczyków.
Zobacz badanieNiebezpieczeństwa nocnych godzin: wpływ czasu zachowań i preferencji na zdrowie psychiczne u 73 888 dorosłych mieszkających w społecznościach
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 5
Rok: 2024
Autorzy: Renske Lok, L. Weed, Joe Winer, Jamie M Zeitzer
Czasopismo: Psychiatry Research
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Aby zdrowo się starzeć, należy kłaść się spać przed 1:00 w nocy, niezależnie od preferencji chronobiologicznych.
Zobacz badanie0018 Niebezpieczeństwa nocnych godzin: wpływ czasu zachowań i preferencji na zdrowie psychiczne i fizyczne
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2023
Autorzy: J. Zeitzer, R. Lok, L. Weed, Joseph R. Winer
Czasopismo: SLEEP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Wcześniejsze zasypianie, niezależnie od preferencji i rozbieżności z rytmem dobowym, wiąże się z lepszym zdrowiem psychicznym i fizycznym.
Streszczenie: Zarówno chronotyp, jak i rzeczywisty czas snu powiązane są ze zdrowiem psychicznym i fizycznym. Przeanalizowano dane od 73 888 osób monitorowanych przez tydzień za pomocą aktigrafii. Osoby poranne kładące się późno miały wyższe ryzyko zaburzeń psychicznych i fizycznych niż osoby poranne kładące się wcześnie. Zasypianie wcześnie, nawet przy rozbieżności z własnym chronotypem, wiązało się z lepszym zdrowiem. Wyniki sugerują, że wcześniejsze zasypianie poprawia zdrowie niezależnie od preferencji biologicznych.
Zobacz badanieWPŁYW SNU NA ZDROWIE FIZYCZNE I PSYCHICZNE: ZNACZENIE ZDROWYCH NAWYKÓW SNU
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 2
Rok: 2023
Autorzy: M. Tyagi, U. Shah, G. Patel, V. Toshniwal, R. Bhongade, P. Sharma
Czasopismo: Georgian medical news
Ranking czasopisma: Q3
Główne wnioski: Zdrowe nawyki snu, w tym regularny, wysokiej jakości sen i stały harmonogram snu, są kluczowe dla utrzymania dobrostanu psychicznego i fizycznego.
Streszczenie: Sen ma kluczowe znaczenie dla zdrowia; długość, jakość i regularność snu mają duży wpływ na zdrowie. Przebadano 90 studentów pod kątem samopoczucia fizycznego i emocjonalnego, dzieląc ich według regularności, jakości i ilości snu. Najlepsze wyniki miały osoby z regularnym, wysokiej jakości snem, nawet jeśli nie był on bardzo długi. Najgorsze – osoby z nieregularnym, niskiej jakości i długim snem. Bez regenerującego snu i stałej pory zasypiania niemożliwe jest utrzymanie dobrego zdrowia psychicznego i fizycznego.
Zobacz badanieUtrata snu i emocje: przegląd systematyczny i metaanaliza ponad 50 lat badań eksperymentalnych
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 39
Rok: 2023
Autorzy: C. Palmer, Joanne L Bower, Kit W Cho, M. Clementi, S. Lau, Benjamin Oosterhoff, C. Alfano
Czasopismo: Psychological bulletin
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Brak snu zmniejsza pozytywne emocje, zwiększa objawy lęku i tłumi pobudzenie emocjonalne, a efekty zależą od rodzaju utraty snu.
Streszczenie: W społeczeństwie dotkniętym deprywacją snu ważne jest ilościowe określenie wpływu braku snu na emocje. Przegląd objął 154 badania eksperymentalne obejmujące różne formy deprywacji snu (całkowita, częściowa, fragmentacja). Wszystkie formy deprywacji snu prowadziły do spadku pozytywnego afektu (SMD = -0,27 do -1,14), wzrostu objawów lęku (SMD = 0,57–0,63) oraz tłumienia pobudzenia emocjonalnego (SMD = -0,20 do -0,53). Wyniki dla negatywnego afektu i objawów depresji były mieszane. Wskazano nieliniowe zależności oraz różnice w zależności od fazy snu. Badanie dostarcza solidnych dowodów na negatywny wpływ niedoboru snu na funkcjonowanie emocjonalne.
Zobacz badanieNieregularny sen powiązany z gorszym zdrowiem psychicznym: analiza łączona ośmiu badań
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 6
Rok: 2024
Autorzy: Brett A. Messman, Joshua F. Wiley, Emily Feldman, J. Dietch, Daniel J. Taylor, Danica C. Slavish
Czasopismo: Sleep health
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Bardziej nieregularna długość i czas snu mogą być powiązane z gorszym zdrowiem psychicznym; większa efektywność i długość snu są związane z mniejszym nasileniem lęku i objawów bezsenności.
Zobacz badanieAsymetryczne efekty snu i emocji w codziennym życiu
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 8
Rok: 2022
Autorzy: D. Newman, E. Epel, M. Coccia, E. Puterman, A. Prather
Czasopismo: Affective Science
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Dobry sen może poprawić poranne emocje i łagodzić wpływ stresujących przeżyć, ale nie wzmacnia reakcji na pozytywne wydarzenia dnia.
Streszczenie: Sen może wpływać na codzienne emocje i być przez nie modyfikowany. Przeanalizowano 21 dni danych od 181 matek. Dłuższy i lepszej jakości sen przewidywał więcej pozytywnych i mniej negatywnych emocji rano oraz mniejsze odczuwanie stresu, ale nie wzmacniał pozytywnych reakcji na wydarzenia dnia. Stres i negatywne emocje wieczorem pogarszały jakość snu. Wyniki sugerują, że dobry sen poprawia nastrój i łagodzi skutki stresu, a stres za dnia pogarsza sen.
Zobacz badanieWpływ godzin pracy na sen i zdrowie psychiczne
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 147
Rok: 2017
Autorzy: Pedro Afonso, Miguel Fonseca, J. F. Pires
Czasopismo: Occupational medicine
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: Dłuższy czas pracy wiąże się z gorszym zdrowiem psychicznym, zwiększonym nasileniem lęku i depresji oraz gorszą jakością snu.
Streszczenie: Liczba godzin pracy wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne, a nadmiar pracy pogarsza jakość snu. Celem badania było porównanie jakości snu i objawów lęku/depresji między osobami z długim i regularnym czasem pracy. Osoby pracujące powyżej 48 h tygodniowo miały istotnie więcej objawów lęku, depresji i gorszą jakość snu. Wyniki sugerują, że długi czas pracy pogarsza zdrowie psychiczne i nasila zaburzenia snu.
Zobacz badanieWpływ niewystarczającego i odpowiedniego snu na funkcje poznawcze u zdrowych dorosłych
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 14
Rok: 2024
Autorzy: Molly E. Zimmerman, G. Benasi, Christiane Hale, Lok-Kin Yeung, Justin Cochran, A. Brickman, M. St-Onge
Czasopismo: Sleep health
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Konsekwentny, stabilny sen przez co najmniej 7 godzin na dobę poprawia pamięć roboczą i hamowanie reakcji u zdrowych dorosłych, podczas gdy niewystarczający sen nie przynosi istotnych korzyści.
Zobacz badaniePóźniejszy start lekcji: wpływ snu na wyniki w nauce i zdrowie nastolatków
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 70
Rok: 2020
Autorzy: V. Alfonsi, S. Scarpelli, A. D'Atri, G. Stella, L. de Gennaro
Czasopismo: International Journal of Environmental Research and Public Health
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: Późniejszy start lekcji negatywnie wpływa na jakość i ilość snu nastolatków, prowadząc do gorszych wyników w nauce i obniżonego funkcjonowania w ciągu dnia.
Streszczenie: Rola snu w zdrowiu fizycznym i psychicznym jest szczególnie istotna w okresie rozwojowym. Badania pokazują, że nieodpowiednie harmonogramy snu i nauki prowadzą do przewlekłego niedoboru snu u nastolatków, co pogarsza wyniki w nauce i funkcjonowanie w ciągu dnia. Przegląd podsumowuje najnowsze badania dotyczące wpływu przesunięcia godzin lekcyjnych na sen i wyniki oraz sugeruje kierunki przyszłych badań/prewencji.
Zobacz badanieRegeneracja tkanek: Wpływ snu na zdolności regeneracyjne komórek macierzystych
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 30
Rok: 2018
Autorzy: H. Elkhenany, Abdelrahman AlOkda, A. El-Badawy, N. El-Badri
Czasopismo: Life sciences
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Sen wspiera regenerację komórek macierzystych w różnych tkankach, potencjalnie zwiększając skuteczność i odpowiedni czas przeprowadzania zabiegów chirurgicznych.
Zobacz badanie0008 Zmienność czasu wybudzania a łączność funkcjonalna w sieci domyślnej mózgu
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 0
Rok: 2024
Autorzy: David Negelspach, A. Alkozei, A. Huskey, William D S Killgore
Czasopismo: SLEEP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Zwiększona zmienność czasu wybudzania (wake onset variability, WOV) może poprawiać kontrolę uwagi poprzez silniejsze tłumienie odgórne sieci domyślnej mózgu (DMN), niezależnie od długości snu.
Streszczenie: Oddzielenie wzorców snu i czuwania od oscylacji dobowych wiąże się z gorszą jakością snu. Badano, czy niewielkie wahania w typowych schematach snu/czuwania wpływają na odbudowę funkcji poznawczych w czasie snu, kontrolując czas trwania snu. Uczestnicy przez 7 dni nosili aktigraf, a następnie przeprowadzono badanie fMRI. Analiza wykazała, że większa zmienność czasu wybudzania przewiduje silniejszą odwrotną łączność między tylną częścią kory ciemieniowej (DMN) a wybranymi obszarami sieci czołowo-ciemieniowej oraz innymi rejonami mózgu. Odkrycia sugerują, że wyższa zmienność czasu wybudzania może poprawiać kontrolę uwagi poprzez zwiększoną supresję DMN, a zjawisko to może odzwierciedlać stan zaspokojenia potrzeby snu i dobrowolne wybudzanie się ze snu.
Zobacz badanieSen to coś więcej niż odpoczynek dla plastyczności ludzkiej kory
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 15
Rok: 2021
Autorzy: C. Nissen, H. Piosczyk, J. Holz, J. Maier, L. Frase, A. Sterr, D. Riemann, B. Feige
Czasopismo: Sleep
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Aktywność mózgu charakterystyczna dla snu przywraca wydajność w pierwotnej korze wzrokowej poprzez aktywne udoskonalanie plastyczności kory, w porównaniu do biernego i aktywnego czuwania.
Streszczenie: Sen sprzyja adaptacji zachowania i plastyczności neuronalnej w porównaniu do aktywnego czuwania. W tym badaniu wykazano, że tylko sen – a nie czuwanie bierne ani aktywne – przywraca wydajność w zadaniu dyskryminacji tekstur, będącego wskaźnikiem plastyczności w pierwotnej korze wzrokowej. Efekt ten korelował z czasem trwania NREM i energią fal wolnych EEG, co wskazuje na udział snu w normalizacji siły synaptycznej. Wyniki sugerują, że sen aktywnie przywraca plastyczność kory, a nie tylko ogranicza bodźce zewnętrzne.
Zobacz badanieWpływ snu na pamięć rozpoznawania emocjonalnego: metaanaliza efektów pełnej nocy, drzemek i fazy REM
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 55
Rok: 2020
Autorzy: Sarah K. Schäfer, Benedikt E. Wirth, Marlene Staginnus, N. Becker, T. Michael, M. R. Sopp
Czasopismo: Sleep medicine reviews
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Sen ogólnie nie poprawia pamięci rozpoznawania wizualnego bodźców emocjonalnych, jednak określone fazy snu mogą sprzyjać konsolidacji zarówno materiału emocjonalnego, jak i neutralnego.
Zobacz badanieSen i regeneracja mięśni – aktualne koncepcje i dowody empiryczne
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 1
Rok: 2023
Autorzy: Daniel Erlacher, A. Vorster
Czasopismo: Current Issues in Sport Science (CISS)
Ranking czasopisma: brak
Główne wnioski: Sen odgrywa kluczową rolę w regeneracji mięśni i odbudowie, jednak odpowiedź anaboliczna po wysiłku jest bardziej zależna od czasu niż stanu (sen/czuwanie).
Streszczenie: Ogólnie uważa się, że sen sprzyja regeneracji mięśni i układu nerwowego po aktywności fizycznej i umysłowej. Mimo że niektóre procesy regeneracyjne są uzależnione od snu, reakcja syntezy białek mięśniowych po ćwiczeniach oporowych jest raczej zależna od czasu, a nie od stanu (sen/czuwanie). Niemniej jednak dowody z badań nad deprywacją snu sugerują, że niektóre procesy regeneracyjne są zależne od snu, prawdopodobnie od fazy snu wolnofalowego.
Zobacz badaniePrzewlekłe ograniczenie snu, nawet bez wydłużonego czuwania (>16 h), pogarsza czujność i wydajność
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 66
Rok: 2018
Autorzy: A. McHill, J. Hull, Wei Wang, C. Czeisler, E. Klerman
Czasopismo: Proceedings of the National Academy of Sciences
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Przewlekle krótszy sen upośledza wydajność neurobehawioralną i subiektywną ocenę czujności, nawet bez wydłużonego okresu czuwania.
Streszczenie: W badaniu wykazano, że chroniczny niedobór snu prowadzi do pogorszenia wydajności reakcji i zwiększonej liczby 'mikrodrzemek' w ciągu dnia, mimo że subiektywna ocena senności nie zawsze to odzwierciedla. Efekty te są nasilone podczas nocnego okresu okołodobowego i nie są w pełni odwracane w ciągu dnia. Wyniki sugerują, że nawet umiarkowane ograniczenie snu istotnie wpływa na funkcje poznawcze i czujność, co ma znaczenie dla bezpieczeństwa pracy i zdrowia publicznego.
Zobacz badanieSen, chronotyp i społeczny jetlag: Wpływ na zdolności poznawcze i zaburzenia psychiczne
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 168
Rok: 2021
Autorzy: J. Taillard, P. Sagaspe, P. Philip, S. Bioulac
Czasopismo: Biochemical pharmacology
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Społeczny jetlag i zaburzenia rytmu dobowego mogą negatywnie wpływać na funkcje poznawcze oraz predysponować do depresji lub zaburzeń uwagi.
Zobacz badanieMindfulness (uważność) jako metoda leczenia bezsenności: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 184
Rok: 2016
Autorzy: Hong Gong, Chenxu Ni, Yun-zi Liu, Yi Zhang, Wen-Jun Su, Yong-Jie Lian, Wei Peng, Chun-Lei Jiang
Czasopismo: Journal of psychosomatic research
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Medytacja mindfulness może łagodnie poprawiać parametry snu u pacjentów z bezsennością i może być uzupełnieniem leczenia farmakologicznego.
Zobacz badanieOdzyskiwanie funkcji poznawczych dzięki drzemkom dziennym po deprywacji snu: badanie neuroobrazowe
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2025
Autorzy: Leilei Li, Ya Li, Sihang Yu, Ziliang Xu, Chen Wang, Fan Guo, Ying-Hsuan Chang, Ran Zhang, Peng Fang, Yuanqiang Zhu
Czasopismo: Nature and Science of Sleep
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: 30-minutowa drzemka w ciągu dnia może częściowo przywrócić sprawność poznawczą i kontrolę hamowania po deprywacji snu poprzez zwiększenie aktywacji wybranych obszarów mózgu.
Streszczenie: Deprywacja snu upośledza funkcje poznawcze, zwłaszcza kontrolę hamowania. 30-minutowa drzemka po nocy bez snu częściowo przywraca wyniki testów poznawczych i aktywność w regionach czołowych oraz zmniejsza aktywację w domyślnej sieci mózgu (DMN), co redukuje zakłócenia poznawcze. Wyniki podkreślają wartość drzemek jako skutecznej interwencji po deprywacji snu.
Zobacz badanieSen reguluje ekspresję genów i dostępność chromatyny w korze mózgowej myszy
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 74
Rok: 2019
Autorzy: Charlotte N. Hor, Jake Yeung, Maxime Jan, Y. Emmenegger, Jeffrey Hubbard, I. Xenarios, F. Naef, P. Franken
Czasopismo: Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Krótkotrwała deprywacja snu u myszy powoduje długotrwałe zmiany w ekspresji genów i dostępności chromatyny, wpływając na zegar molekularny i podkreślając znaczenie rozkładu snu i czuwania dla rytmów dobowych.
Zobacz badanieRównoległe odzyskiwanie świadomości i snu u pacjentów z ostrym urazem mózgu
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 41
Rok: 2017
Autorzy: C. Duclos, M. Dumont, C. Arbour, J. Paquet, H. Blais, D. Menon, Louis De Beaumont, F. Bernard, N. Gosselin
Czasopismo: Neurology
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Brak wystarczającej świadomości po urazie mózgu uniemożliwia powstanie 24-godzinnego cyklu snu i czuwania oraz skonsolidowanego snu nocnego.
Streszczenie: Badanie wykazało, że rekonwalescencja świadomości u pacjentów po urazach mózgu przebiega równolegle z poprawą konsolidacji cyklu sen-czuwanie. Pacjenci niezdolni do kontekstowo adekwatnych reakcji nie są w stanie wytworzyć prawidłowego cyklu sen-czuwanie.
Zobacz badanieDlaczego aktywność fal wolnych we śnie rośnie po długim czuwaniu? Rola zwiększonego pobudzenia korowego
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 70
Rok: 2016
Autorzy: Alexander V Rodriguez, Chadd M. Funk, V. Vyazovskiy, Y. Nir, G. Tononi, C. Cirelli
Czasopismo: The Journal of Neuroscience
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Aktywność fal wolnych (SWA) we śnie rośnie po długim czuwaniu, jednak samo wysokie, utrzymujące się pobudzenie neuronalne nie tłumaczy w pełni tego wzrostu.
Zobacz badanieRegeneration Plate 3.0 – poprawa i utrzymanie zdrowia jelit poprzez redukcję stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego
Typ badania: Badanie in vitro
Liczba cytowań: 0
Rok: 2023
Autorzy: Peter C. Dartsch
Czasopismo: Applied Cell Biology
Ranking czasopisma: brak
Główne wnioski: Regeneration Plate 3.0, umieszczona pod łóżkiem podczas snu, skutecznie redukuje stres oksydacyjny i stan zapalny, potencjalnie poprawiając zdrowie jelit i ogólny dobrostan.
Streszczenie: W badaniu in vitro wykazano, że urządzenie Regeneration Plate 3.0 ogranicza stres oksydacyjny i produkcję reaktywnych form tlenu w komórkach nabłonka jelit oraz komórkach zapalnych, co sugeruje potencjalne korzyści dla zdrowia podczas snu.
Zobacz badaniePrzepływ krwi mózgowej po dniu czuwania, snu i deprywacji snu
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 70
Rok: 2019
Autorzy: T. Elvsåshagen, H. Mutsaerts, Nathalia Zak, L. Norbom, Sophia H. Quraishi, Per Ø. Pedersen, U. Malt, L. Westlye, E. Someren, A. Bjørnerud, I. Groote
Czasopismo: NeuroImage
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Przepływ krwi w mózgu wzrasta od rana do wieczora i maleje po nocy snu, przy czym efekt ten jest najsilniejszy w hipokampie, ciele migdałowatym, wzgórzu oraz korze potylicznej i czuciowo-ruchowej.
Zobacz badanieWpływ długiego snu i nieregularnego rytmu snu-czuwania na funkcje poznawcze u osób starszych
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 19
Rok: 2021
Autorzy: M. Okuda, A. Noda, K. Iwamoto, Honoka Nakashima, K. Takeda, S. Miyata, F. Yasuma, N. Ozaki, A. Shimouchi
Czasopismo: Scientific Reports
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Długi czas snu i nieregularny rytm snu-czuwania mogą negatywnie wpływać na funkcje wykonawcze i pamięć roboczą u osób starszych.
Zobacz badanieDeprywacja snu opóźnia regenerację neuronów węchowych po uszkodzeniu
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 1
Rok: 2022
Autorzy: B. Han, Shu Kikuta, Teru Kamogashira, K. Kondo, T. Yamasoba
Czasopismo: Frontiers in Neuroscience
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: Deprywacja snu opóźnia regenerację neuronów węchowych po uszkodzeniu, prawdopodobnie z powodu aktywności biologicznej NQO1.
Streszczenie: Badanie na myszach wykazało, że deprywacja snu podczas procesu regeneracji nabłonka węchowego po urazie prowadzi do opóźnienia odnowy neuronów węchowych w wybranych rejonach, zwłaszcza tych z ekspresją NQO1.
Zobacz badanie0053 Regulacja okołodobowa w społecznym mózgu: jak deprywacja snu pogarsza empatię
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2023
Autorzy: Mark Turnbull, Connor Malby, Emily Jensen, Fatima Sharif, Jenna Donninger, S. Goodall, Paul Ansdell, N. Santhi
Czasopismo: SLEEP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Deprywacja snu negatywnie wpływa na zdolność do empatii oraz ocenę stanów emocjonalnych innych osób.
Streszczenie: Badanie wykazało, że podczas przedłużonego czuwania (12 h przez noc) dokładność rozpoznawania emocji uległa znacznemu pogorszeniu, szczególnie w odniesieniu do trudniejszych bodźców oraz bodźców pozytywnych. Wzrastająca senność korelowała ze spadkiem trafności rozpoznania emocji, co ma istotne znaczenie kliniczne i społeczne.
Zobacz badanie0065 Wpływ wydłużonego czuwania na retencję pamięci
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2024
Autorzy: Anju Varghese, C. Kurinec, J. Hinson, Paul Whitney, B. Satterfield
Czasopismo: SLEEP
Ranking czasopisma: Q1
Główne wnioski: Wydłużone czuwanie, bez snu, negatywnie wpływa na pamięć – tempo zapominania jest największe w pierwszej godzinie, potem spowalnia.
Streszczenie: W badaniu z udziałem pracowników zmianowych stwierdzono, że brak snu prowadzi do znacznego pogorszenia pamięci deklaratywnej w ciągu pierwszych godzin po nauce, a następnie tempo zapominania spada. Typ zmiany i wiek nie miały wpływu na wyniki.
Zobacz badanieStały, pojedynczy posiłek w ciągu dnia zapobiega rozregulowaniu cyklu snu-czuwania, ale nie zegara dobowego, podczas izolacji czasowej
Typ badania: Badanie eksperymentalne
Liczba cytowań: 2
Rok: 2022
Autorzy: Yujiro Yamanaka, S. Hashimoto, A. Honma, S. Honma, K. Honma
Czasopismo: American journal of physiology. Regulatory, integrative and comparative physiology
Ranking czasopisma: Q2
Główne wnioski: Jeden stały posiłek dziennie zapobiega rozregulowaniu cyklu snu-czuwania przez co najmniej 8 dni podczas izolacji czasowej, ale nie wpływa na zegar okołodobowy.
Streszczenie: W badaniu z izolacją czasową wykazano, że spożywanie jednego posiłku o stałej porze zapobiega rozregulowaniu cyklu snu-czuwania przez ponad tydzień, podczas gdy rytmy hormonalne i temperatury ciała ulegają przesunięciu. Stały posiłek stanowi silny bodziec czasowy (zeitgeber) dla cyklu snu-czuwania, ale nie dla zegara dobowego.
Zobacz badanie