Zielona herbata

Wpływ zielonej herbaty na układ sercowo-naczyniowy

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 0

Rok: 2023

Autorzy: Jakub Maternia, Karolina Miszczyk, Patrycja Maj, Natalia Sergiel, Agata Kania, Malwina Gonet, Karolina Włodarczyk-Cybulska, Piotr Mozer, Michał Lazar, Aleksandra Serwik-Trandasir

Czasopismo: Journal of Education, Health and Sport

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Zielona herbata może pomagać w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym dzięki właściwościom antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym i przeciwnowotworowym, a także może wykazywać odwrotną zależność z umieralnością z powodu chorób sercowo-naczyniowych.

Streszczenie: Choroby sercowo-naczyniowe (CVD) należą do głównych przyczyn zgonów na całym świecie, stanowiąc poważne wyzwanie zdrowia publicznego. Flawonoidy, obficie występujące w zielonej herbacie, odgrywają kluczową rolę w ich profilaktyce i leczeniu. Związki te wywierają korzystny wpływ na śródbłonek naczyń poprzez różne mechanizmy, w tym zwiększanie produkcji tlenku azotu, obniżanie poziomu cholesterolu LDL oraz hamowanie agregacji płytek krwi. Zasady żywieniowe dostosowane do indywidualnych czynników ryzyka są również istotne dla osób z CVD. Badania sugerują, że zielona herbata może być obiecującym narzędziem w profilaktyce CVD ze względu na swoje działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i antyagregacyjne. Katechiny zawarte w zielonej herbacie wykazano, że modyfikują różne czynniki ryzyka, zmniejszając tym samym ogólne ryzyko CVD. Badania epidemiologiczne wykazały odwrotną zależność między spożyciem zielonej herbaty a umieralnością z powodu CVD. Korzystne właściwości zielonej herbaty, zwłaszcza wśród osób niepalących i mieszkańców obszarów wiejskich, podkreślają jej potencjalną rolę w zarządzaniu ryzykiem CVD. Konieczne są dalsze badania nad wpływem zielonej herbaty na zdrowie naczyń.

Wpływ suplementacji zieloną herbatą na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 18

Rok: 2023

Autorzy: M. Zamani, Mahnaz Rezaei Kelishadi, D. Ashtary-Larky, Niusha Amirani, K. Goudarzi, Iman Attackpour Torki, R. Bagheri, M. Ghanavati, Omid Asbaghi

Czasopismo: Frontiers in Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Suplementacja zieloną herbatą poprawia profil lipidowy i glikemiczny, potwierdzając wcześniejsze dowody na korzystny wpływ na czynniki ryzyka kardiometabolicznego.

Streszczenie: Cel: Wiele badań obserwacyjnych wykazało ochronną rolę suplementacji zieloną herbatą w chorobach sercowo-naczyniowych. Celem niniejszego przeglądu systematycznego i metaanalizy było określenie wpływu suplementacji zieloną herbatą na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, w tym profil lipidowy, ciśnienie krwi, markery kontroli glikemii i CRP. Metody: Przeprowadzono systematyczne przeszukiwanie literatury w bazach PubMed/Medline, Scopus, Web of Science oraz Embase, wykorzystując kombinację słów kluczowych dotyczących zielonej herbaty i czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Metaanalizy przeprowadzono z użyciem modelu efektów losowych. Wskaźnik I2 zastosowano do oceny heterogeniczności badań RCT. Wyniki: Spośród początkowych 11 286 badań zidentyfikowanych w bazach elektronicznych, 55 kwalifikowało się do metaanalizy, dając łącznie 63 efekty. Wyniki analizy wykazały, że suplementacja ekstraktem z zielonej herbaty istotnie obniżała stężenie cholesterolu całkowitego (WMD = -7,62; 95% CI: -10,51, -4,73; P < 0,001), LDL-C (WMD = -5,80; 95% CI: -8,30, -3,30; P < 0,001), glukozy na czczo (WMD = -1,67; 95% CI: -2,58, -0,75; P < 0,001), HbA1c (WMD = -0,15; 95% CI: -0,26, -0,04; P = 0,008), ciśnienie rozkurczowe (WMD = -0,87; 95% CI: -1,45, -0,29; P = 0,003), jednocześnie zwiększając HDL-C (WMD = 1,85; 95% CI: 0,87, 2,84; P = 0,010). Analizy podgrup według czasu trwania suplementacji, dawki ekstraktu, płci, wyjściowych wartości parametrów lipidowych i kontroli glikemii wykazały różne efekty dla niektórych czynników ryzyka. Wnioski: Wyniki badania sugerują poprawę profilu lipidowego i glikemicznego po suplementacji zieloną herbatą. Otrzymane wyniki potwierdzają wcześniejsze dowody na korzystny wpływ suplementacji zieloną herbatą na czynniki ryzyka kardiometabolicznego.

Spożycie zielonej herbaty a ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i chorób niedokrwiennych: metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 118

Rok: 2016

Autorzy: J. Pang, J. Pang, Zheng Zhang, T. Zheng, B. Bassig, Chen Mao, Xingbin Liu, Yong Zhu, K. Shi, J. Ge, Yuejin Yang, Dejia-Huang, M. Bai, Yu Peng

Czasopismo: International journal of cardiology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty wiąże się z niższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i niedokrwiennych, przy czym większe spożycie prowadzi do jeszcze korzystniejszych efektów.

Mechanizmy i efekty działania zielonej herbaty na zdrowie układu sercowo-naczyniowego

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 207

Rok: 2007

Autorzy: A. Basu, E. Lucas

Czasopismo: Nutrition reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata, bogata w antyoksydanty i przeciwzapalne katechiny, może redukować czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i stan zapalny.

Streszczenie: Zielona herbata, bogata w przeciwutleniające i przeciwzapalne katechiny, zwłaszcza epigallokatechiny galusan (EGCG), wykazała zdolność do redukowania markerów miażdżycy oraz peroksydacji lipidów, szczególnie utleniania LDL i stężenia malonodialdehydu, w kilku badaniach in vitro, na zwierzętach oraz ograniczonych badaniach klinicznych. Obserwacje epidemiologiczne w krajach Azji Południowo-Wschodniej wskazują na odwrotną korelację między regularnym spożyciem zielonej herbaty a występowaniem incydentów sercowo-naczyniowych. Kilka krótkoterminowych badań klinicznych wykazało wpływ zielonej herbaty na obniżenie biomarkerów stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego u palaczy, a także sugerowano jej zdolność do obniżania poposiłkowej lipemii u osób z hipercholesterolemią. Jednak konieczne są dalsze badania potwierdzające potencjalną rolę napojów z zielonej herbaty oraz bezpieczeństwo suplementów zielonej herbaty w redukcji masy ciała, a także innych biomarkerów ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Katechiny z zielonej herbaty a zdrowie układu sercowo-naczyniowego: aktualizacja

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 519

Rok: 2008

Autorzy: P. V. A. Babu, Dongmin Liu

Czasopismo: Current medicinal chemistry

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Katechiny z zielonej herbaty, główne związki polifenolowe, wykazują ochronny wpływ na naczynia poprzez działanie antyoksydacyjne, obniżające ciśnienie, przeciwzapalne i poprawiające profil lipidowy.

Streszczenie: Badania epidemiologiczne, kliniczne i eksperymentalne potwierdziły pozytywną korelację między spożyciem zielonej herbaty a zdrowiem układu sercowo-naczyniowego. Katechiny, główne związki polifenolowe zielonej herbaty, wywierają ochronne działanie na naczynia poprzez wiele mechanizmów: działanie antyoksydacyjne (wymiatanie wolnych rodników, chelatacja jonów metali przejściowych, hamowanie czynników transkrypcyjnych o aktywności prooksydacyjnej, hamowanie enzymów prooksydacyjnych i indukcja enzymów antyoksydacyjnych), hamowanie kluczowych enzymów biosyntezy lipidów oraz zmniejszenie wchłaniania lipidów z jelit, regulacja napięcia naczyń przez aktywację śródbłonkowego tlenku azotu, zapobieganie stanom zapalnym naczyń biorących udział w rozwoju zmian miażdżycowych, hamowanie proliferacji komórek mięśni gładkich naczyń poprzez wpływ na czynniki wzrostu, oraz hamowanie adhezji płytek i tym samym powstawania zakrzepów. Katechiny mogą więc stanowić nowe, pochodzenia roślinnego cząsteczki do prewencji i leczenia chorób sercowo-naczyniowych. W przeglądzie przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat ekstraktów z zielonej herbaty i zdrowia naczyń, ze szczególnym uwzględnieniem roli katechin w prewencji różnych chorób naczyniowych oraz mechanizmów działania.

Wpływ spożycia zielonej herbaty na częstość występowania chorób sercowo-naczyniowych: przegląd systematyczny

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 6

Rok: 2023

Autorzy: H. Tran, Mafaz Mansoor, S. Butt, T. Satnarine, P. Ratna, Aditi Sarker, Adarsh Srinivas Ramesh, Carlos Muñoz, Dawood Jamil, Lubna Mohammed

Czasopismo: Cureus

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty znacząco poprawia zdrowie układu sercowo-naczyniowego poprzez redukcję ryzyka kardiometabolicznego, hipercholesterolemii oraz obniżenie ciśnienia krwi.

Streszczenie: Choroby sercowo-naczyniowe (CVD) stanowią istotny globalny problem zdrowotny, odpowiadając za znaczną chorobowość, śmiertelność i niepełnosprawność. W celu ograniczenia wpływu CVD często poszukuje się działań profilaktycznych, w tym spożycia zielonej herbaty. Celem badania była kompleksowa, aktualna ocena wpływu zielonej herbaty na częstość występowania wyników sercowo-naczyniowych. Przeprowadzono przegląd systematyczny zgodny z wytycznymi PRISMA, wykorzystując bazy PubMed i Google Scholar. Analiza wykazała, że czynniki ryzyka związane z CVD mogą się różnić w zależności od choroby, przy czym nadciśnienie jest powszechnym czynnikiem ryzyka. Spożycie zielonej herbaty wywierało pozytywny wpływ na redukcję ryzyka kardiometabolicznego i hipercholesterolemii oraz sprzyjało obniżeniu zarówno ciśnienia rozkurczowego, jak i skurczowego. Wnioski: Zielona herbata ma istotny i korzystny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Wyniki te podkreślają potencjał zielonej herbaty jako wartościowego elementu zdrowego stylu życia, oferując obiecującą możliwość suplementacji w celu zmniejszenia ryzyka CVD.

Wpływ zielonej herbaty na układ sercowo-naczyniowy i oddechowy: przegląd metaanaliz i przeglądów systematycznych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Alireza Tajik, S. Ahmadi, Alireza Kashefizadeh, Sara Rashki Ghalehnoo

Czasopismo: Journal of Zabol Medical School

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Zielona herbata wykazuje właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwwirusowe, które mogą wspierać zdrowie układu sercowo-naczyniowego i wzmacniać układ oddechowy.

Streszczenie: Wstęp: Zielona herbata to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie, szczególnie w krajach azjatyckich. Istnieje powszechne przekonanie o jej korzystnym wpływie, w tym na układ sercowo-naczyniowy i oddechowy. Metody: W pracy wybrano artykuły systematyczne i metaanalizy ze względu na ich kompleksowy charakter. Oceniono artykuły opublikowane w latach 2017–2024 w bazach PubMed i Medline z użyciem słów kluczowych: kardiopulmonologiczny, zielona herbata, choroba sercowo-naczyniowa, choroba płuc. Ostatecznie do analizy włączono dziewięć artykułów spełniających kryteria. Wyniki: Badania wykazały, że zielona herbata ma właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwwirusowe, które skutecznie zapobiegają wielu chorobom. Wnioski: Spożycie zielonej herbaty jako zdrowego i korzystnego napoju może pomóc w utrzymaniu zdrowia układu sercowo-naczyniowego oraz wzmocnieniu układu oddechowego.

Katechiny z zielonej herbaty: rola ochronna w zaburzeniach sercowo-naczyniowych

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 102

Rok: 2013

Autorzy: P. Bhardwaj, D. Khanna

Czasopismo: Chinese journal of natural medicines

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Katechiny z zielonej herbaty mogą zapobiegać zaburzeniom sercowo-naczyniowym poprzez zmniejszanie stresu oksydacyjnego, redukcję stanu zapalnego oraz wzmacnianie integralności naczyń i regulację ciśnienia krwi.

Wpływ zielonej herbaty i EGCG na zdrowie sercowo-naczyniowe i metaboliczne

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 374

Rok: 2007

Autorzy: S. Wolfram

Czasopismo: Journal of the American College of Nutrition

Ranking czasopisma: 2

Główne wnioski: Regularne spożywanie 5-6 filiżanek zielonej herbaty dziennie, zawierających 200-300 mg EGCG, może przynosić wyraźne korzyści zdrowotne dla układu sercowo-naczyniowego i metabolicznego.

Streszczenie: Od czasów starożytnych zielona herbata była uważana za napój wspierający zdrowie. W ostatnich latach naukowcy na całym świecie badali potencjalne korzyści płynące z zielonej herbaty i jej najobficiej występującej katechiny, epigallokatechiny galusan (EGCG). Początkowo badania koncentrowały się na działaniu przeciwnowotworowym, a wyniki in vitro, na zwierzętach i u ludzi są obiecujące. Ze względu na dominującą rolę chorób sercowo-naczyniowych oraz rosnącą częstość występowania otyłości i cukrzycy typu 2, zielona herbata i EGCG są coraz częściej badane w tych obszarach. Zaobserwowano zależność dawka-efekt wskazującą na wyraźne korzyści zdrowotne dla układu sercowo-naczyniowego i metabolicznego przy regularnym spożywaniu 5–6 filiżanek zielonej herbaty dziennie. Podobne efekty wykazały badania interwencyjne z użyciem porównywalnych dawek. Istnieje również wiele badań in vivo potwierdzających te korzyści. By udowodnić skuteczność w prewencji lub leczeniu chorób, konieczne są długoterminowe, wieloośrodkowe badania kliniczne z zastosowaniem standaryzowanych preparatów zielonej herbaty. Celem tej pracy jest przegląd aktualnych badań dotyczących wpływu zielonej herbaty i jej katechin na zdrowie sercowo-naczyniowe i metaboliczne.

Wpływ spożycia zielonej herbaty na choroby sercowo-naczyniowe

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 0

Rok: 2024

Autorzy:

Czasopismo: Pakistan Journal of Medical and Health Sciences

Ranking czasopisma: brak

Główne wnioski: Regularne spożycie zielonej herbaty może poprawiać profil lipidowy, obniżać ciśnienie krwi i poprawiać funkcję śródbłonka, potencjalnie redukując czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego.

Streszczenie: Cel: Choroby sercowo-naczyniowe pozostają jedną z głównych przyczyn zachorowalności i śmiertelności na świecie. Ostatnie badania podkreślają potencjalne korzyści z interwencji dietetycznych, w szczególności zielonej herbaty, w prewencji i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Niniejszy przegląd systematyczny ocenia aktualną literaturę dotyczącą wpływu spożycia zielonej herbaty na wyniki związane z chorobami sercowo-naczyniowymi. Metodologia: Uwzględniono 20 badań analizujących związek spożycia zielonej herbaty z różnymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego. Przeanalizowano bioaktywne związki zielonej herbaty, takie jak katechiny i flawonoidy, pod kątem działania antyoksydacyjnego, przeciwzapalnego i obniżającego poziom lipidów. Wyniki: Regularne spożywanie zielonej herbaty może przyczyniać się do poprawy profilu lipidowego, obniżenia ciśnienia krwi oraz poprawy funkcji śródbłonka, co ma istotne znaczenie dla redukcji czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Wnioski: Zielona herbata wykazuje obiecujący potencjał w ograniczaniu czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, jednak potrzebne są dalsze wysokiej jakości badania kliniczne, aby potwierdzić te korzyści i określić optymalne dawki.

Zielona herbata ze Wschodu do apteki: skupienie na korzystnych efektach dla układu sercowo-naczyniowego

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 5

Rok: 2020

Autorzy: L. Landini, E. Rebelos, Miikka-Juhani Honka

Czasopismo: Current pharmaceutical design

Ranking czasopisma: 2

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty może obniżać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, z omówieniem potencjalnych mechanizmów biologicznych i bezpieczeństwa ekstraktów zielonej herbaty.

Streszczenie: Choroby sercowo-naczyniowe (CVD) są główną przyczyną zgonów na świecie. Dowody z badań obserwacyjnych i randomizowanych sugerują, że zielona herbata może korzystnie wpływać na obniżenie ryzyka CVD. Do potencjalnych korzyści należą m.in. redukcja ryzyka głównych zdarzeń sercowo-naczyniowych, obniżenie ciśnienia krwi, spadek poziomu cholesterolu LDL oraz utrata masy ciała. Równocześnie coraz lepiej rozumiane są fizjologiczne mechanizmy działania polifenoli herbacianych, głównie katechin. Rozwój suplementów na bazie ekstraktów z zielonej herbaty rodzi jednak również pytania o ich bezpieczeństwo. Praca podsumowuje obecne dowody dotyczące korzystnego wpływu spożycia zielonej herbaty na ryzyko CVD, potencjalnych mechanizmów działania oraz bezpieczeństwa stosowania ekstraktów.

Korzystne efekty zielonej herbaty: przegląd literatury

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 940

Rok: 2010

Autorzy: Sabu M Chacko, Priya T Thambi, R. Kuttan, I. Nishigaki

Czasopismo: Chinese Medicine

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata wykazuje korzystne działanie w wielu schorzeniach, w tym w nowotworach, chorobach serca i wątroby, a jej katechiny mogą pomagać w leczeniu zespołu metabolicznego i obniżać ryzyko choroby wieńcowej.

Streszczenie: Korzyści zdrowotne wynikające ze spożycia zielonej herbaty w różnorodnych schorzeniach, w tym w różnych rodzajach nowotworów, chorobach serca i wątroby, zostały potwierdzone. Wiele z tych korzystnych efektów przypisuje się zawartości katechin, zwłaszcza (-)-epigallokatechiny-3-galusan. Istnieją dowody z badań in vitro i na zwierzętach na mechanizmy działania katechin oraz ich efekty biologiczne. Dostępne są także badania na ludziach dotyczące zastosowania katechin zielonej herbaty w leczeniu zespołu metabolicznego, takich jak otyłość, cukrzyca typu II i czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego. Długoterminowe spożycie katechin z herbaty może być korzystne w przypadku otyłości wywołanej dietą wysokotłuszczową oraz cukrzycy typu II, a także może zmniejszać ryzyko choroby wieńcowej. Niezbędne są dalsze badania spełniające międzynarodowe standardy, aby monitorować farmakologiczne i kliniczne efekty zielonej herbaty oraz wyjaśnić jej mechanizmy działania.

Wpływ regularnego spożycia zielonej lub czarnej herbaty na ciśnienie krwi u osób z podwyższonym ciśnieniem lub nadciśnieniem: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 59

Rok: 2020

Autorzy: M. Mahdavi-Roshan, A. Salari, Zeinab Ghorbani, A. Ashouri

Czasopismo: Complementary therapies in medicine

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Regularne spożywanie zielonej lub czarnej herbaty może korzystnie wpływać na ciśnienie krwi u osób z podwyższonym ciśnieniem lub nadciśnieniem, przy czym efekt zielonej herbaty jest bardziej wyraźny.

Ostry wpływ spożycia zielonej herbaty na funkcję śródbłonka u zdrowych osób

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 136

Rok: 2008

Autorzy: N. Alexopoulos, C. Vlachopoulos, K. Aznaouridis, K. Baou, C. Vasiliadou, P. Pietri, P. Xaplanteris, Elli Stefanadi, C. Stefanadis

Czasopismo: European Journal of Preventive Cardiology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty wywołuje ostry, korzystny wpływ na funkcję śródbłonka u zdrowych osób, co może mieć znaczenie w redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego.

Streszczenie: Wstęp: Spożycie herbaty wiąże się z niższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Rozszerzenie naczyń zależne od śródbłonka (FMD) tętnicy ramiennej koreluje z funkcją śródbłonka wieńcowego i jest niezależnym predyktorem ryzyka sercowo-naczyniowego. Znany jest korzystny wpływ czarnej herbaty na funkcję śródbłonka, jednak wpływ zielonej herbaty na reaktywność naczyń nie został jeszcze w pełni opisany. Projekt i metody: Zbadano 14 zdrowych osób (wiek 30 ± 3 lata), bez czynników ryzyka poza paleniem (50%) podczas trzech osobnych sesji: (a) 6 g zielonej herbaty, (b) 125 mg kofeiny (ilość odpowiadająca 6 g herbaty) lub (c) gorąca woda. FMD mierzono przed i 30, 90 oraz 120 min po każdej interwencji. Wyniki: Średnica tętnicy ramiennej nie zmieniała się po herbacie ani po kofeinie. FMD istotnie wzrosło po herbacie (o 3,69%, szczyt po 30 min, P < 0,02), podczas gdy nie zaobserwowano istotnych zmian po kofeinie. Wnioski: Spożycie zielonej herbaty wywołuje ostry korzystny wpływ na funkcję śródbłonka, ocenianą metodą FMD, u zdrowych osób. Może to mieć znaczenie w korzystnym działaniu herbaty na ryzyko sercowo-naczyniowe.

Zielona i czarna herbata w pierwotnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 215

Rok: 2013

Autorzy: L. Hartley, N. Flowers, J. Holmes, Aileen Clarke, S. Stranges, Lee Hooper, Karen Rees

Czasopismo: The Cochrane database of systematic reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zarówno zielona, jak i czarna herbata znacząco obniżają poziom cholesterolu całkowitego, LDL oraz ciśnienie krwi, potencjalnie wspomagając pierwotną prewencję chorób sercowo-naczyniowych.

Streszczenie: Wprowadzenie: Coraz więcej dowodów wskazuje, że zarówno zielona, jak i czarna herbata mogą wspierać prewencję chorób sercowo-naczyniowych (CVD). Celem przeglądu było określenie wpływu obu typów herbaty na pierwotną prewencję CVD. Metody: Wyszukiwano randomizowane badania kontrolowane (RCT) trwające co najmniej trzy miesiące, z udziałem dorosłych zdrowych lub z wysokim ryzykiem CVD. Analizowano osobno zieloną i czarną herbatę. Wyniki: Zidentyfikowano 11 RCT z 821 uczestnikami (7 badań zielonej, 4 czarnej herbaty). Zielona herbata powodowała istotne obniżenie cholesterolu całkowitego (MD -0,62 mmol/l), LDL (MD -0,64 mmol/l) oraz ciśnienia (SBP: MD -3,18 mmHg, DBP: MD -3,42 mmHg). Efekty były korzystne, choć liczba badań ograniczona, a wyniki wymagają dalszych badań. Wnioski: Dostępne dane sugerują korzystne efekty herbaty na czynniki ryzyka CVD, ale wyniki należy interpretować z ostrożnością, potrzebne są dalsze badania.

Ostry wpływ zielonej i czarnej herbaty na funkcje poznawcze, nastrój i układ sercowo-naczyniowy

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 1

Rok: 2020

Autorzy: A. Scholey, A. Burns, M. Pase, A. Pipingas

Czasopismo: Proceedings of the Nutrition Society

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata poprawia czujność, podczas gdy czarna herbata zwiększa centralne ciśnienie skurczowe, co sugeruje działanie niezależne od kofeiny lub interakcję kofeiny z innymi związkami.

Streszczenie: Herbata często opisywana jest jako napój „odświeżający”. Składniki zarówno zielonej, jak i czarnej herbaty wykazują ostre działanie poprawiające niektóre aspekty funkcji poznawczych i nastroju oraz wpływają na funkcje sercowo-naczyniowe. Niewiele jednak badań bezpośrednio porównuje te efekty pomiędzy różnymi typami herbaty. Badanie przeprowadzono metodą podwójnie ślepej próby, randomizowaną, z kontrolą placebo i trzykrotnym krzyżowym powtórzeniem. Czternastu zdrowych młodych dorosłych spożywało placebo (woda), zieloną oraz czarną herbatę. Oceniano funkcje poznawcze, nastrój i parametry sercowo-naczyniowe. Wyniki: Zielona herbata poprawiała czujność, podczas gdy czarna herbata zwiększała centralne ciśnienie skurczowe. Wyniki sugerują, że efekt poprawy czujności po zielonej herbacie wynika z mechanizmów innych niż sama kofeina lub z interakcji kofeiny z innymi związkami.

Herbata w zdrowiu i chorobach sercowo-naczyniowych: krytyczna ocena dowodów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 23

Rok: 2022

Autorzy: Klaus W. Lange

Czasopismo: Food Science and Human Wellness

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Ochronne działanie herbaty dla zdrowia sercowo-naczyniowego jest wspierane przez polifenole, jednak brakuje obecnie wystarczających dowodów, by zalecać optymalne ilości spożycia dla prewencji nadciśnienia czy poprawy zdrowia serca.

Zielona herbata odwraca dysfunkcję śródbłonka u zdrowych palaczy

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 90

Rok: 2004

Autorzy: N. Nagaya, H. Yamamoto, M. Uematsu, T. Itoh, K. Nakagawa, T. Miyazawa, K. Kangawa, K. Miyatake

Czasopismo: Heart

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty odwraca dysfunkcję śródbłonka i poprawia stres oksydacyjny u zdrowych palaczy, potencjalnie obniżając ryzyko sercowo-naczyniowe.

Streszczenie: Zielona herbata jest popularna w Azji, w tym w Japonii, choć rzadko spożywana w krajach zachodnich. Zawiera duże ilości katechin, które są silnymi zmiataczami wolnych rodników i mają działanie antyoksydacyjne. Stres oksydacyjny odgrywa rolę w patogenezie wielu chorób sercowo-naczyniowych. Niedawno wykazano, że spożycie czarnej herbaty odwraca dysfunkcję śródbłonka u osób z chorobą wieńcową. Katechiny z zielonej herbaty występują w wyższych stężeniach niż w czarnej herbacie. Celem badania było sprawdzenie, czy zielona herbata odwraca dysfunkcję śródbłonka u zdrowych palaczy. Badaniem objęto 20 zdrowych mężczyzn-palaczy (średni wiek 33 lata). Uczestnicy spożywali zieloną herbatę lub gorącą wodę w schemacie krzyżowym. Wyniki: Spożycie zielonej herbaty poprawiało funkcję śródbłonka i markery stresu oksydacyjnego.

Zielona herbata a nowotwory i choroby kardiometaboliczne: przegląd aktualnych dowodów epidemiologicznych

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 66

Rok: 2020

Autorzy: S. Abe, M. Inoue

Czasopismo: European Journal of Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty może być korzystne dla zdrowia człowieka – większość metaanaliz wykazuje odwrotną zależność dla niektórych nowotworów oraz ogólnie pozytywną zależność dla chorób sercowo-naczyniowych i ciśnienia krwi.

Prewencyjne efekty picia zielonej herbaty na nowotwory i choroby sercowo-naczyniowe: dowody epidemiologiczne na szerokie działanie prewencyjne

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 427

Rok: 2000

Autorzy: K. Nakachi, S. Matsuyama, Satoshi Miyake, M. Suganuma, K. Imai

Czasopismo: BioFactors

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie ponad 10 filiżanek zielonej herbaty dziennie znacząco zmniejsza ryzyko nowotworów i chorób sercowo-naczyniowych oraz wydłuża życie.

Streszczenie: Znaczenie picia zielonej herbaty w prewencji dwóch głównych chorób cywilizacyjnych – nowotworów i chorób sercowo-naczyniowych – zostało wykazane w prospektywnym badaniu kohortowym obejmującym 8 552 mieszkańców prefektury Saitama w Japonii. Wykazano zmniejszone względne ryzyko zachorowania na nowotwory u osób spożywających ponad 10 filiżanek dziennie w porównaniu z osobami spożywającymi mniej niż 3 filiżanki. Wydłużenie czasu do wystąpienia nowotworu oraz obniżenie ryzyka zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz wydłużenie życia także wykazano w tej kohorcie.

Działanie terapeutyczne epigallokatechiny-3-galusanu z zielonej herbaty w chorobach metabolicznych i niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby: aktualny stan wiedzy

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 43

Rok: 2023

Autorzy: Armachius James, Ke Wang, Yousheng Wang

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: EGCG, najobficiej występujący polifenol zielonej herbaty, wykazuje potencjał w łagodzeniu chorób metabolicznych i niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby dzięki działaniu antyoksydacyjnemu, przeciwzapalnemu oraz sprzyjającemu redukcji masy ciała.

Streszczenie: Polifenole z zielonej herbaty mają liczne funkcje, w tym działanie antyoksydacyjne i modulację różnych białek komórkowych, co sprawia, że są korzystne w przypadku chorób metabolicznych takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby oraz ich współistniejących zaburzeń. Epigallokatechina-3-galusanu (EGCG) jest najobficiej występującym polifenolem zielonej herbaty i odpowiada za aktywność antyoksydacyjną oraz zdolność do zmiatania wolnych rodników, a także możliwość oddziaływania na wiele szlaków metabolicznych. Wykazano, że EGCG ma działanie przeciwotyłościowe, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe i sprzyjające redukcji masy ciała u ludzi. Na całym świecie częstość występowania chorób metabolicznych rośnie we wszystkich grupach wiekowych. W związku z tym EGCG jest coraz częściej badany w kontekście leczenia tych problemów. Niniejszy przegląd przedstawia aktualny stan wiedzy na temat działania EGCG na choroby metaboliczne i podkreśla dowody dotyczące jego bezpieczeństwa. Podsumowując, przegląd ten dostarcza kolejnych dowodów na potencjał terapeutyczny EGCG i jego pochodnych w łagodzeniu chorób metabolicznych i niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby.

Ekstrakt z zielonej herbaty bogaty w polifenole poprawia metabolizm tkanki tłuszczowej poprzez obniżenie ekspresji miR-335 oraz łagodzenie insulinooporności i stanu zapalnego

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 68

Rok: 2018

Autorzy: R. Otton, A. Bolin, Letícia Torres Ferreira, M. P. Marinovic, A. Rocha, M. Mori

Czasopismo: The Journal of nutritional biochemistry

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata poprawia metabolizm tkanki tłuszczowej i zmniejsza stan zapalny poprzez obniżenie ekspresji miR-335, co łączy stan zapalny z zaburzonym metabolizmem w otyłości.

Wpływ ostrej i przewlekłej suplementacji katechinami z zielonej herbaty na spoczynkową przemianę materii, wydatek energetyczny i współczynnik oddechowy: przegląd systematyczny

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 13

Rok: 2021

Autorzy: M. Rondanelli, A. Riva, G. Petrangolini, P. Allegrini, S. Perna, M. Faliva, G. Peroni, M. Naso, M. Nichetti, Federica Perdoni, C. Gasparri

Czasopismo: Nutrients

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Katechiny z zielonej herbaty mogą poprawiać profil metaboliczny i obniżać współczynnik oddechowy, jednak konieczne są dalsze badania w celu określenia odpowiednich dawek.

Streszczenie: Spożycie katechin z zielonej herbaty (GTC) wiąże się z modulacją metabolizmu tłuszczów i następującą utratą masy ciała. Celem tego przeglądu systematycznego była ocena wpływu GTC na spoczynkową przemianę materii (RMR), wydatek energetyczny (EE) i współczynnik oddechowy (RQ). Uwzględniono badania dotyczące zarówno przewlekłego, jak i ostrego spożycia suplementów na bazie GTC, z dawkami EGCG w zakresie 100–800 mg. Wyniki 15 badań (n = 499 uczestników) z okresu 8–12 tygodni (przewlekłe spożycie) lub 1–3 dni (ostre spożycie) zostały podsumowane. Przegląd wykazał pozytywny wpływ suplementacji GTC na wartości RQ (272 osoby). Jeśli chodzi o RMR (244 osoby) i EE (255 osób), wyniki nie pozwalają na ostateczne wnioski, choć są obiecujące – niektóre badania wykazały wzrost RMR, zwłaszcza przy jednoczesnym wykonywaniu treningu oporowego. Modyfikacje parametrów energetycznych obserwowano głównie przy niskich dawkach GTC (100–300 mg). GTC mogą być przydatne do poprawy profilu metabolicznego. Potrzebne są dalsze badania, aby lepiej określić optymalne dawki suplementacji.

Kontrola masy ciała i zapobieganie zespołowi metabolicznemu przez zieloną herbatę

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 204

Rok: 2011

Autorzy: Sudathip Sae‐tan, Kimberly A. Grove, J. Lambert

Czasopismo: Pharmacological research

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata i jej składnik EGCG wykazują obiecujące działanie prewencyjne wobec objawów zespołu metabolicznego, w tym otyłości, insulinooporności, nadciśnienia i hipercholesterolemii.

Miniprzegląd wpływu zielonej herbaty na wydatek energetyczny

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 49

Rok: 2017

Autorzy: D. Türközü, N. Tek

Czasopismo: Critical Reviews in Food Science and Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Kofeina i katechiny zawarte w zielonej herbacie zwiększają wydatek energetyczny, co może wspierać utratę masy ciała poprzez termogenezę i utlenianie tłuszczu.

Streszczenie: W ostatnich latach coraz więcej osób sięga po naturalne i ziołowe produkty, samodzielnie lub w połączeniu z dietą i ćwiczeniami, aby wspierać redukcję masy ciała. Zielona herbata jest jednym z najczęściej wybieranych produktów. Niektóre badania wskazują, że zielona herbata zwiększa termogenezę i utlenianie tłuszczów poprzez wpływ na układ współczulny. Zielona herbata ma dwa główne składniki związane z wydatkiem energetycznym: kofeinę i katechiny. Każdy z nich osobno wpływa na mechanizmy energetyczne organizmu. W niniejszym miniprzeglądzie omówiono mechanizmy działania oraz wpływ kofeiny i katechin z zielonej herbaty na wydatek energetyczny.

Korzyści metaboliczne katechin z zielonej herbaty na poziomie jelitowym: wnioski z badań przedklinicznych i klinicznych

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 14

Rok: 2023

Autorzy: Dwinder Sidhu, M. Vasundhara, Priyankar Dey

Czasopismo: Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Korzyści metaboliczne katechin z zielonej herbaty zależą od ich bioaktywności na poziomie jelit, obejmującej m.in. redukcję stanu zapalnego, poprawę funkcji bariery jelitowej oraz metabolizmu lipidów.

Wpływ zielonej herbaty na metabolizm lipidów u osób z nadwagą lub otyłością: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 35

Rok: 2018

Autorzy: Fen Yuan, Hui Dong, Ke Fang, Jing Gong, F. Lu

Czasopismo: Molecular Nutrition & Food Research

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty znacząco obniża poziom cholesterolu całkowitego i LDL we krwi u osób z nadwagą lub otyłością, ale wpływ na trójglicerydy i HDL jest niejednoznaczny.

Streszczenie: Zakres: Efekty zielonej herbaty na metabolizm lipidów były niespójne. Celem niniejszej metaanalizy była ocena wpływu zielonej herbaty na metabolizm lipidów u osób z nadwagą lub otyłością. Metody i wyniki: Przeszukano bazy PUBMED, WEB OF SCIENCE, COCHRANE, EMBASE oraz chińskie bazy danych pod kątem RCT porównujących zieloną herbatę z kontrolą w zakresie metabolizmu lipidów (1990–2016). Wybrano 21 artykułów dotyczących 1704 osób z nadwagą/otyłością. Ustalono, że zielona herbata istotnie obniżała stężenie cholesterolu całkowitego (TC) oraz LDL. Różnica średnia wyniosła -3,38 mg/dl dla TC i -5,29 mg/dl dla LDL. Nie stwierdzono wpływu na trójglicerydy (TG) ani HDL. Wniosek: Zielona herbata może skutecznie obniżać TC i LDL, natomiast jej wpływ na TG i HDL wymaga dalszych badań.

Mechanizmy redukcji masy ciała i łagodzenia zespołu metabolicznego przez herbatę

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 321

Rok: 2016

Autorzy: Chung S. Yang, Jinsong Zhang, Le Zhang, Jinbao Huang

Czasopismo: Molecular nutrition & food research

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie trzech do czterech filiżanek herbaty dziennie może redukować masę ciała i łagodzić zespół metaboliczny, przy czym zielona herbata jest skuteczniejsza niż czarna.

Streszczenie: Herbata, popularny napój z liści Camellia sinensis, wykazuje zdolność do redukcji masy ciała, łagodzenia zespołu metabolicznego oraz prewencji cukrzycy i chorób sercowo-naczyniowych w badaniach na zwierzętach i ludziach. Korzystne efekty obserwowano najczęściej przy spożyciu 3–4 filiżanek (600–900 mg katechin) lub więcej dziennie, a zielona herbata była skuteczniejsza niż czarna. Proponowane są dwa główne mechanizmy: (i) zmniejszenie wchłaniania lipidów i białek w jelicie, co redukuje ilość kalorii; (ii) aktywacja kinazy białkowej AMP przez polifenole herbaciane w wątrobie, mięśniach i tkance tłuszczowej. Aktywacja tej kinazy prowadzi do zmniejszenia glukoneogenezy i syntezy kwasów tłuszczowych oraz nasilenia ich rozpadu, co skutkuje spadkiem masy ciała i poprawą parametrów metabolicznych. Konieczne są dalsze badania nad szczegółowymi mechanizmami i znaczeniem tych efektów.

Potencjalna rola ekstraktu z zielonej herbaty i epigallokatechiny galusan w zapobieganiu zaburzeniom metabolicznym wywołanym bisfenolem A u szczurów: dowody biochemiczne i molekularne

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 15

Rok: 2021

Autorzy: Mahdieh Sadat Mohsenzadeh, B. Razavi, M. Imenshahidi, Seyed Abbas Tabatabaee Yazdi, S. A. Mohajeri, H. Hosseinzadeh

Czasopismo: Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Ekstrakt z zielonej herbaty i EGCG mogą skutecznie zapobiegać lub łagodzić zaburzenia metaboliczne wywołane bisfenolem A dzięki właściwościom antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym, regulacji metabolizmu lipidów i poprawie szlaków sygnalizacji insulinowej.

Wpływ zielonej herbaty na metabolizm lipidów w wątrobie u myszy karmionych dietą wysokotłuszczową

Typ badania: Non-RCT

Liczba cytowań: 41

Rok: 2018

Autorzy: M. Nam, Myung‐Sook Choi, Ji-Young Choi, Nami Kim, Min-Sun Kim, Sunhee Jung, Juyeon Kim, D. Ryu, G. Hwang

Czasopismo: The Journal of nutritional biochemistry

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty poprawia metabolizm lipidów wątroby u myszy otyłych, potencjalnie redukując stan zapalny związany z otyłością.

Polifenole z zielonej herbaty modyfikują zależny od mikrobioty jelitowej metabolizm energii, kwasów żółciowych i mikroelementów u samic szczurów Sprague-Dawley

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 49

Rok: 2018

Autorzy: Jun Zhou, L. Tang, Chwan-Li Shen, Jia-Sheng Wang

Czasopismo: The Journal of nutritional biochemistry

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Polifenole z zielonej herbaty zmieniają metabolizm mikrobioty jelitowej, ograniczając ilość kalorii z węglowodanów, zwiększając produkcję witamin, zmniejszając ilość kwasów żółciowych i modyfikując metabolizm aminokwasów u szczurów.

Wpływ spożycia herbaty na zespół metaboliczny: przegląd systematyczny i metaanaliza randomizowanych badań klinicznych

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 25

Rok: 2020

Autorzy: Wei Liu, Chunpeng Wan, Yingjie Huang, Mingxi Li

Czasopismo: Phytotherapy Research

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie herbaty wykazuje działanie ochronne wobec zespołu metabolicznego – czarna herbata obniża ciśnienie krwi, a zielona herbata zmniejsza częstość występowania cukrzycy i poziom LDL.

Streszczenie: Zespół metaboliczny (MetS) stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego na całym świecie. Nie ma jednoznacznie najlepszego remedium. Przeprowadziliśmy metaanalizę RCT oceniającą korzystny wpływ spożycia herbaty na łagodzenie objawów zespołu metabolicznego. Analiza wykazała, że spożycie herbaty korzystnie wpływa na ciśnienie rozkurczowe (DBP), zarówno ogółem, jak i w przypadku BMI powyżej 28. Czarna herbata obniżała ciśnienie skurczowe (SBP), a zielona herbata zmniejszała częstość cukrzycy i poziom LDL. Efekty ochronne herbaty wobec MetS mogą być różne w zależności od rodzaju herbaty i wymagają dalszych badań nad mechanizmami działania.

Zielona herbata w niewielkim stopniu wpływa na markery stanu zapalnego u osób otyłych z zespołem metabolicznym

Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)

Liczba cytowań: 197

Rok: 2011

Autorzy: A. Basu, M. Du, K. Sanchez, M. Leyva, N. Betts, S. Blevins, Mingyuan Wu, C. Aston, T. Lyons

Czasopismo: Nutrition

Ranking czasopisma: 2

Główne wnioski: 8-tygodniowe spożywanie zielonej herbaty nie wpływało na cechy zespołu metabolicznego, ale istotnie obniżało stężenie amyloidu A, czynnika ryzyka CVD, u osób otyłych.

Rola zielonej herbaty w regulacji mikroflory jelitowej i prewencji zespołu metabolicznego wywołanego dietą wysokotłuszczową u myszy

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 7

Rok: 2023

Autorzy: Huiling Mei, Jin Li, Shujing Liu, Anburaj Jeyaraj, Z. Jing, Yuhua Wang, Xuan Chen, Qijun Yuan, Xinghui Li

Czasopismo: Foods

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata wspomaga redukcję masy ciała i reguluje mikroflorę jelitową, potencjalnie zapobiegając zespołowi metabolicznemu wywołanemu dietą wysokotłuszczową u otyłych myszy.

Streszczenie: Zielona herbata to popularny napój spożywany na całym świecie, znany z korzystnego wpływu na zdrowie. W niniejszym badaniu zbadano wpływ zielonej herbaty i jej składników na zaburzenia metaboliczne wywołane dietą wysokotłuszczową oraz mikroflorę jelitową u otyłych myszy. Wyniki wykazały, że spożycie 1%, 2% i 4% zielonej herbaty wspomagało redukcję masy ciała, a w grupach 2% i 4% mikroflora jelitowa wyraźnie różniła się od grupy HF. Analiza wykazała wzrost bakterii Akkermansia, korzystnych dla zdrowia jelit, szczególnie w grupie traktowanej polifenolami z herbaty.

Zielona herbata łagodzi zachowania depresyjne i zaburzenia poznawcze indukowane dietą wysokotłuszczową i przewlekłym łagodnym stresem

Typ badania: Nierandomizowane badanie kontrolowane (Non-RCT)

Liczba cytowań: 0

Rok: 2025

Autorzy: Minghao Fan, Yudi Jiang, Chao Cai, Zhe Wang, Lu Chen, Shumin Hu, Xin Zhang, Hua Yin, Zhonghua Qian, Shuli Huang, Jiachen Yang

Czasopismo: Phytotherapy research : PTR

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Długotrwałe spożycie zielonej herbaty poprawia nastrój, pamięć i metabolizm lipidów oraz łagodzi objawy depresyjne i deficyty poznawcze wywołane stresem i dietą wysokotłuszczową u myszy.

Streszczenie: Depresja często rozwija się u młodych osób i wiąże się z powikłaniami takimi jak zaburzenia poznawcze. Tradycyjne leki przeciwdepresyjne mają ograniczoną skuteczność w przywracaniu funkcji poznawczych i mogą powodować działania niepożądane. Zielona herbata, bezpieczny napój prozdrowotny, oferuje liczne korzyści. Badanie oceniało wpływ długoterminowego spożycia zielonej herbaty na zachowania depresyjne i zaburzenia poznawcze u myszy. Wyniki wykazały poprawę nastroju, pamięci długotrwałej, metabolizmu steroli i glicerofosfolipidów oraz naprawę bariery jelitowej. Zwiększyła się liczebność korzystnych bakterii, co wpłynęło na metabolizm wątroby i złagodziło objawy depresji. Zielona herbata łagodzi objawy depresji i zaburzeń poznawczych poprzez modulację osi jelita-wątroba-mózg.

Wpływ suplementacji zieloną herbatą na markery stanu zapalnego u pacjentów z zespołem metabolicznym i pokrewnymi zaburzeniami: przegląd systematyczny i metaanaliza

Typ badania: Metaanaliza

Liczba cytowań: 2

Rok: 2024

Autorzy: Fernanda Souza de Oliveira Assis, Gabriel Lima Vasconcellos, Diego José Pereira Lopes, Leandro Roberto de Macedo, Maísa Silva

Czasopismo: Preventive Nutrition and Food Science

Ranking czasopisma: 2

Główne wnioski: Suplementacja zieloną herbatą istotnie obniża poziom TNF-α u pacjentów z zespołem metabolicznym, ale nie wpływa na poziom CRP i IL-6.

Streszczenie: W wielu randomizowanych badaniach kontrolowanych oceniano potencjalne korzyści zielonej herbaty w procesach zapalnych związanych z zespołem metabolicznym (MetS), jednak wyniki są niejednoznaczne. Metaanaliza wykazała, że suplementacja zieloną herbatą istotnie obniża poziom TNF-α, nie wpływając na CRP i IL-6. W analizie podgrup zauważono, że krótkotrwałe interwencje (≤8 tygodni) powodowały wzrost CRP. Analiza regresji wykazała dodatnią korelację między stężeniem IL-6 a czasem trwania interwencji. Konieczne są dalsze badania, by potwierdzić te obserwacje.

Zielona herbata i jej związek z mikrobiomem jelitowym człowieka

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 74

Rok: 2021

Autorzy: S. Pérez-Burillo, B. Navajas-Porras, Alicia López-Maldonado, D. Hinojosa-Nogueira, S. Pastoriza, J. Rufián‐Henares

Czasopismo: Molecules

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Korzyści zdrowotne zielonej herbaty mogą wynikać z obecności korzystnych bakterii jelitowych lub mikrobiologicznych metabolitów, które wpływają na rozwój przewlekłych chorób jak otyłość czy nowotwory.

Streszczenie: Zielona herbata może wpływać na mikrobiotę jelitową poprzez stymulację wzrostu określonych gatunków lub hamowanie rozwoju szkodliwych bakterii. Bakterie jelitowe metabolizują związki zielonej herbaty, wytwarzając bioaktywne metabolity. Wiele korzystnych efektów zdrowotnych zielonej herbaty jest powiązanych z jej oddziaływaniem z mikrobiotą. Zielona herbata może również korygować dysbiozę mikrobioty obserwowaną np. w otyłości czy nowotworach. Związki herbaciane wpływają na bakterie zaangażowane w procesy zapalne (uwalnianie LPS, modulacja IL), przez co mogą oddziaływać na rozwój chorób przewlekłych. Przegląd podsumowuje najnowsze badania nad tym zjawiskiem.

Wpływ zielonej herbaty na funkcje poznawcze, nastrój i funkcjonowanie mózgu u ludzi: przegląd systematyczny

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 153

Rok: 2017

Autorzy: E. Mancini, C. Beglinger, J. Drewe, D. Zanchi, U. Lang, S. Borgwardt

Czasopismo: Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty może obniżać poziom lęku, poprawiać pamięć i uwagę oraz korzystnie wpływać na pracę mózgu – efekty te obserwowane są pod wpływem kofeiny i l-teaniny.

Katechiny z zielonej herbaty: naturalny sposób zapobiegania i leczenia nowotworów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 107

Rok: 2022

Autorzy: Mohd Farhan

Czasopismo: International Journal of Molecular Sciences

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Katechiny z zielonej herbaty wykazują potencjał jako cząsteczki wiodące do syntezy nowych leków przeciwnowotworowych oraz naturalne adiuwanty dla standardowej chemioterapii, potencjalnie zapobiegając i wspierając leczenie różnych nowotworów.

Streszczenie: Przeciwnowotworowe i przeciwzapalne działanie zielonej herbaty (Camellia sinensis) jest dobrze znane. Katechiny są najsilniejszymi antyoksydantami spośród aktywnych biologicznie związków obecnych w Camellia sinensis. Najnowsze badania pokazują, że liczba grup hydroksylowych i obecność określonych grup strukturalnych mają istotny wpływ na aktywność antyoksydacyjną katechin. Niesfermentowana zielona herbata jest najlepszym źródłem tych związków. Katechiny skutecznie neutralizują reaktywne formy tlenu. Do katechin zielonej herbaty należą epikatechina (EC), epigallokatechina (EGC), epikatechina galusan (ECG) oraz epigallokatechina galusan (EGCG). EGCG wykazuje największy potencjał przeciwnowotworowy i przeciwzapalny. Katechiny z zielonej herbaty są badane pod kątem prewencji różnych nowotworów. Dane z badań epidemiologicznych i laboratoryjnych wskazują, że mogą one stanowić podstawę do rozwoju nowych leków i jako naturalne adiuwanty dla standardowych terapii przeciwnowotworowych. Artykuł omawia wpływ katechin na przeżycie, proliferację, inwazję, angiogenezę i przerzuty nowotworów przez modulowanie ścieżek komórkowych.

Przegląd działania przeciwnowotworowego katechin z zielonej herbaty

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 122

Rok: 2020

Autorzy: Zhe Cheng, Zhi-fa Zhang, Yu Han, Jing Wang, Yongyong Wang, Xiaoqiang Chen, Shao Yundong, Cheng Yong, Weilong Zhou, Xiao-xuan Lu, Zhengqi Wu

Czasopismo: Journal of Functional Foods

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Katechiny z zielonej herbaty wykazują właściwości przeciwnowotworowe – hamują rozwój nowotworów, przerzuty oraz angiogenezę; mogą też działać synergistycznie z innymi fitoskładnikami i lekami.

Polifenole z herbaty i ich prewencyjne działanie wobec nowotworów: obecne trendy i kierunki badań

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 24

Rok: 2022

Autorzy: A. T. Trisha, Mynul Hasan Shakil, Suvro Talukdar, K. Rovina, N. Huda, W. Zzaman

Czasopismo: Foods

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata, dzięki wysokiej zawartości katechin, skutecznie obniża ryzyko wielu nowotworów (m.in. piersi, jajnika, wątroby, jelita grubego, skóry, prostaty, jamy ustnej), choć brak wystarczających danych dla nowotworów płuc, przełyku i żołądka.

Streszczenie: Nowotwory stanowią ogromne obciążenie dla społeczeństwa i systemów zdrowotnych na całym świecie. Zielona herbata, dzięki wysokiej zawartości prostych katechin (do 30% suchej masy), jest popularnym środkiem przeciwnowotworowym i może redukować ryzyko raka oraz szeregu innych chorób. Liczne badania in vitro i in vivo wykazały liczne korzyści zdrowotne, m.in. działanie przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne, neuroprotekcyjne czy kardioprotekcyjne. W artykule omówiono efekty przeciwnowotworowe katechin z zielonej herbaty, ze szczególnym uwzględnieniem ich skuteczności w prewencji raka. Zielona herbata jest skuteczna w redukcji ryzyka wielu nowotworów, lecz brak wystarczających danych dotyczących raka płuc, przełyku i żołądka.

Dwa etapy prewencji nowotworów z użyciem zielonej herbaty

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 175

Rok: 1999

Autorzy: H. Fujiki

Czasopismo: Journal of Cancer Research and Clinical Oncology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Codzienne spożycie co najmniej 10 filiżanek zielonej herbaty może opóźniać wystąpienie nowotworu i zmniejszać nawroty u pacjentek z rakiem piersi.

Streszczenie: Chemoprewencja nowotworów to nowa, istotna dziedzina medycyny. W artykule podsumowano badania nad prewencją raka z użyciem zielonej herbaty, omówiono wyniki badań laboratoryjnych i klinicznych. Prospektywne badanie z udziałem ponad 8000 osób wykazało, że spożycie co najmniej 10 filiżanek zielonej herbaty dziennie opóźniało pojawienie się nowotworu. U kobiet z rakiem piersi stadium I i II, spożycie powyżej 5 filiżanek dziennie obniżało ryzyko nawrotu i wydłużało czas przeżycia bez choroby. Artykuł przedstawia koncepcję dwustopniowej prewencji nowotworów: przed zachorowaniem oraz po leczeniu nowotworu.

Prewencja nowotworów z użyciem zielonej herbaty i jej głównego składnika EGCG: od badań podstawowych do aktualnego zainteresowania komórkami macierzystymi nowotworów

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 113

Rok: 2018

Autorzy: H. Fujiki, Tatsuro Watanabe, E. Sueoka, Anchalee Rawangkan, M. Suganuma

Czasopismo: Molecules and Cells

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata i jej główny składnik EGCG wykazują obiecujące działanie przeciwnowotworowe, z potencjałem do oddziaływania na ludzkie komórki macierzyste nowotworów.

Streszczenie: Działanie prewencyjne zielonej herbaty i EGCG wobec nowotworów badane jest od lat 80. XX wieku. Artykuł podsumowuje kluczowe osiągnięcia: opóźnienie rozwoju raka (badanie kohortowe 10-letnie), prewencja nawrotów gruczolaków okrężnicy (RCT), hamowanie przerzutów czerniaka u myszy, synergizm EGCG z lekami przeciwnowotworowymi. Druga część przeglądu dotyczy wpływu EGCG na komórki macierzyste nowotworów – EGCG hamuje ich samoodnowę i ekspresję czynników transkrypcyjnych utrzymujących pluripotencję, co czyni je celem zarówno prewencji, jak i terapii.

Rola przeciwutleniającego i prooksydacyjnego działania polifenoli z zielonej herbaty w prewencji nowotworów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 300

Rok: 2011

Autorzy: Sarah C Forester, J. Lambert

Czasopismo: Molecular nutrition & food research

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Polifenole z zielonej herbaty mogą chronić przed nowotworami, ale ich rola w prewencji chorób przewlekłych i potencjalne działanie prooksydacyjne wymagają dalszych badań.

Streszczenie: Spożycie zielonej herbaty może chronić przed chorobami przewlekłymi, w tym nowotworami. Za efekt prewencyjny odpowiadają polifenole, których działanie antyoksydacyjne może być jednym z mechanizmów. W badaniach in vitro polifenole działają jako antyoksydanty, a także mogą pośrednio aktywować enzymy antyoksydacyjne. Jednocześnie wykazują silne działanie prooksydacyjne (powstawanie H2O2, rodników hydroksylowych i ponadtlenkowych). Potrzebne są dalsze badania wyjaśniające, w jakich warunkach dominuje mechanizm antyoksydacyjny, a w jakich prooksydacyjny, i jaki jest ich udział w prewencji nowotworów.

Dlaczego picie zielonej herbaty może zapobiegać nowotworom

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 717

Rok: 1997

Autorzy: J. Jankun, S. Selman, R. Świercz, E. Skrzypczak‐Jankun

Czasopismo: Nature

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Picie zielonej herbaty może zapobiegać nowotworom poprzez hamowanie urokinazy, kluczowego enzymu dla wzrostu nowotworów.

Skuteczność zielonej herbaty w prewencji pierwotnej i trzeciorzędowej nowotworów – wyzwania

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 42

Rok: 2012

Autorzy: H. Fujiki, K. Imai, K. Nakachi, M. Shimizu, H. Moriwaki, M. Suganuma

Czasopismo: Journal of Cancer Research and Clinical Oncology

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Picie 10 japońskich filiżanek zielonej herbaty dziennie znacząco opóźnia rozwój raka i zapobiega nawrotom gruczolaków okrężnicy.

Streszczenie: Codzienne picie zielonej herbaty jest elementem kultury japońskiej. W przeglądzie omówiono wyniki od badań biochemicznych, przez badania kohortowe i bezpieczeństwa, po RCT dotyczące prewencji nawrotów gruczolaków okrężnicy. Picie 10 filiżanek zielonej herbaty dziennie opóźniało wystąpienie nowotworu u kobiet średnio o 7 lat. W prewencji trzeciorzędowej, spożywanie 10 filiżanek herbaty wzmocnionej ekstraktem obniżało o 50% nawroty gruczolaków okrężnicy. Skuteczność potwierdzają także badania synergizmu katechin z lekami przeciwnowotworowymi.

Zielona herbata (Camellia sinensis) w prewencji nowotworów

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 14

Rok: 2020

Autorzy: T. Filippini, M. Malavolti, F. Borrelli, A. Izzo, S. Fairweather-Tait, M. Horneber, M. Vinceti

Czasopismo: The Cochrane database of systematic reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty może obniżać ryzyko raka prostaty i ginekologicznych, ale jej wpływ na raka skóry nie jest jasny.

Streszczenie: Przegląd objął 142 badania (11 eksperymentalnych i 131 obserwacyjnych) dotyczących związku między spożyciem zielonej herbaty a ryzykiem nowotworów. Umiarkowane spożycie zielonej herbaty może obniżać ryzyko raka prostaty (RR 0,5) i ginekologicznych, ale nie wykazano wpływu na raka skóry. Większość badań przeprowadzono w Azji. Wysokie dawki ekstraktu z zielonej herbaty mogą powodować skutki uboczne, m.in. zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy wzrost enzymów wątrobowych. Wyniki są niespójne i wymagają dalszych RCT.

Zielona herbata (Camellia sinensis) w prewencji nowotworów

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 380

Rok: 2009

Autorzy: K. Boehm, F. Borrelli, E. Ernst, G. Habacher, S. Hung, S. Milazzo, M. Horneber

Czasopismo: The Cochrane database of systematic reviews

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty może mieć ograniczone działanie prewencyjne wobec nowotworów, zwłaszcza przewodu pokarmowego, choć wyniki są sprzeczne.

Streszczenie: Analiza 51 badań (>1,6 mln osób): wyniki dotyczące nowotworów przewodu pokarmowego były bardzo sprzeczne. Ograniczone dowody wskazują, że zielona herbata może obniżać ryzyko raka wątroby i prostaty, ale nie wpływa na umieralność z powodu raka żołądka. Umiarkowane dowody na prewencję raka płuc (szczególnie u mężczyzn). Zalecane spożycie: 3–5 filiżanek dziennie (do 1200 ml; min. 250 mg/dzień katechin). Umiarkowane spożycie wydaje się bezpieczne.

Zielona herbata i prewencja nowotworów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 180

Rok: 2010

Autorzy: Chung S. Yang, Xin Wang

Czasopismo: Nutrition and Cancer

Ranking czasopisma: 2

Główne wnioski: Polifenole z zielonej herbaty mają potencjał w prewencji wielu nowotworów, hamując proliferację komórek, indukując apoptozę, hamując inwazję, angiogenezę i przerzuty.

Streszczenie: Ekstrakty z zielonej herbaty i jej polifenole wykazują działanie hamujące powstawanie i rozwój nowotworów w różnych modelach zwierzęcych. Obejmuje to modele raka skóry, płuc, jamy ustnej, przełyku, żołądka, jelita, wątroby, trzustki, pęcherza, gruczołu mlekowego i prostaty. Polifenole (szczególnie EGCG) hamują proliferację, promują apoptozę i wpływają na szlaki sygnałowe, a także hamują inwazję, angiogenezę i przerzuty.

Potencjalne mechanizmy działania zielonej herbaty i jej składników przeciw nowotworom

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 115

Rok: 2018

Autorzy: Y. Shirakami, M. Shimizu

Czasopismo: Molecules : A Journal of Synthetic Chemistry and Natural Product Chemistry

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata wykazuje aktywność przeciwnowotworową przez różnorodne mechanizmy: działanie antyoksydacyjne, regulację cyklu komórkowego, hamowanie szlaków kinaz tyrozynowych, modulację układu odpornościowego oraz kontrolę modyfikacji epigenetycznych.

Streszczenie: Badania epidemiologiczne, kliniczne i laboratoryjne wskazują, że zielona herbata wykazuje działanie przeciwnowotworowe. W badaniach komórkowych stwierdzono różnorodne mechanizmy działania katechin zielonej herbaty, m.in. antyoksydacyjne, regulujące cykl komórkowy, hamujące szlaki kinaz tyrozynowych, modulujące odporność i kontrolujące modyfikacje epigenetyczne.

Przeciwnowotworowe działanie polifenoli z zielonej herbaty w raku prostaty

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 104

Rok: 2019

Autorzy: Y. Miyata, Y. Shida, T. Hakariya, H. Sakai

Czasopismo: Molecules

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Polifenole z zielonej herbaty mogą wspierać prewencję i leczenie raka prostaty, wpływając na wzrost guza, apoptozę i sygnalizację receptora androgenowego.

Streszczenie: Rak prostaty jest najczęstszym nowotworem u mężczyzn. Spożycie zielonej herbaty może ograniczać karcynogenezę prostaty, choć badania epidemiologiczne są niejednoznaczne. Liczne badania in vitro i in vivo wykazały skuteczność i bezpieczeństwo polifenoli z zielonej herbaty oraz ich kombinacji z lekami przeciwnowotworowymi. Szczegółowe badania molekularne pokazują, że wpływają na wzrost, apoptozę, cykl komórkowy, szlaki androgenowe i inne cechy złośliwe. Przedstawiono też możliwe kierunki zastosowania ekstraktów z zielonej herbaty w terapii.

Działanie przeciwutleniające i prooksydacyjne polifenoli z zielonej herbaty: rola w prewencji nowotworów

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 817

Rok: 2010

Autorzy: J. Lambert, R. Elias

Czasopismo: Archives of biochemistry and biophysics

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Polifenole z zielonej herbaty, zwłaszcza EGCG, mogą hamować rozwój nowotworów poprzez indukcję apoptozy w komórkach nowotworowych oraz aktywację endogennych układów antyoksydacyjnych w tkankach prawidłowych.

Efekty prewencyjne picia zielonej herbaty wobec nowotworów w populacji japońskiej

Typ badania: Nierandomizowane badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 374

Rok: 1997

Autorzy: K. Imai, K. Suga, K. Nakachi

Czasopismo: Preventive medicine

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Picie zielonej herbaty ma potencjalnie prewencyjny wpływ na nowotwory, zwłaszcza u kobiet pijących ponad 10 filiżanek dziennie.

Streszczenie: W badaniu kohortowym 8552 osób analizowano związek między spożyciem zielonej herbaty a częstością występowania nowotworów. U kobiet pijących ponad 10 filiżanek dziennie ryzyko zachorowania było istotnie niższe (RR=0,57). Efekt nie osiągnął istotności u mężczyzn, nawet po uwzględnieniu palenia i spożycia alkoholu.

Prewencja nowotworów przez zieloną herbatę – dane z badań epidemiologicznych

Typ badania:

Liczba cytowań: 118

Rok: 2013

Autorzy: Jian-Min Yuan

Czasopismo: The American journal of clinical nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata może chronić przed nowotworami jamy ustnej i przewodu pokarmowego, ale dane dotyczące raka wątroby, płuc i prostaty są niejednoznaczne.

Streszczenie: W przeciwieństwie do jednoznacznych wyników z badań na zwierzętach, badania populacyjne dają mieszane wyniki. Istnieją dowody na ochronny wpływ na nowotwory jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Nie potwierdzono jednoznacznie ochrony przed rakiem wątroby, płuc czy prostaty. Faza 2 prób klinicznych wskazuje na możliwy efekt hamowania progresji zmian przednowotworowych prostaty przez ekstrakt z zielonej herbaty.

Zielona herbata: korzyści zdrowotne jako prewencja nowotworów u ludzi

Typ badania: Przegląd literatury

Liczba cytowań: 110

Rok: 2005

Autorzy: H. Fujiki

Czasopismo: Chemical record

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożywanie zielonej herbaty, szczególnie 10 japońskich filiżanek dziennie, może opóźnić wystąpienie nowotworu i zapobiegać jego nawrotom.

Streszczenie: W Japonii zielona herbata jest uznawana za środek prewencyjny wobec nowotworów. Badanie populacyjne pozwoliło określić ilość prewencyjną jako 10 filiżanek dziennie (~2,5g ekstraktu). Opisano dwustopniową strategię prewencji: opóźnianie wystąpienia nowotworu i zapobieganie nawrotom po leczeniu. Kombinacje z lekami przeciwnowotworowymi wydają się korzystne.

Efekty prewencyjne picia zielonej herbaty wobec nowotworów i chorób sercowo-naczyniowych: dowody epidemiologiczne

Typ badania: Nierandomizowane badanie obserwacyjne

Liczba cytowań: 427

Rok: 2000

Autorzy: K. Nakachi, S. Matsuyama, Satoshi Miyake, M. Suganuma, K. Imai

Czasopismo: BioFactors

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Picie ponad 10 filiżanek zielonej herbaty dziennie istotnie obniża ryzyko nowotworów i chorób sercowo-naczyniowych, opóźniając wystąpienie nowotworów i wydłużając życie.

Streszczenie: Prospektywne badanie z udziałem 8552 osób wykazało obniżenie ryzyka nowotworów oraz zgonów sercowo-naczyniowych przy spożyciu >10 filiżanek zielonej herbaty dziennie. Zaobserwowano także wydłużenie życia.

Zielona herbata w nowotworach narządów rozrodczych: czy terapia może być tak prosta?

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 21

Rok: 2023

Autorzy: Maclaine A Parish, Gaelle Massoud, Dana Hazimeh, J. Segars, M. Islam

Czasopismo: Cancers

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Zielona herbata, a zwłaszcza EGCG, może mieć korzystny wpływ na leczenie nowotworów narządów rozrodczych u kobiet i otwiera nowe strategie terapeutyczne.

Streszczenie: Zielona herbata, szeroko spożywana na świecie, wykazuje korzystne działanie w leczeniu różnych nowotworów. Przegląd literatury dotyczący jej roli w leczeniu nowotworów ginekologicznych wskazuje na potencjał zarówno jako monoterapia, jak i uzupełnienie chemioterapii. EGCG oddziałuje na receptory i szlaki sygnałowe związane z patogenezą nowotworów. Potencjalne zastosowania wymagają dalszych badań klinicznych.

Zielona herbata a nowotwory i choroby kardiometaboliczne: przegląd aktualnych dowodów epidemiologicznych

Typ badania: Przegląd systematyczny

Liczba cytowań: 66

Rok: 2020

Autorzy: S. Abe, M. Inoue

Czasopismo: European Journal of Clinical Nutrition

Ranking czasopisma: 1

Główne wnioski: Spożycie zielonej herbaty może być korzystne dla zdrowia; większość metaanaliz wykazuje odwrotną zależność z niektórymi nowotworami oraz ogólnie pozytywny wpływ na układ krążenia i ciśnienie krwi.