Zoptymalizowany rozkład makroskładników (T40/W35/B25)
Indywidualizacja makroskładników a metabolizm i masa ciała

Spis treści
Podstawowe dane
Optymalizacja rozkładu makroskładników w diecie, zwłaszcza poprzez zwiększenie udziału białka i błonnika oraz ograniczenie tłuszczów nasyconych i cukrów prostych, przyczynia się do poprawy parametrów metabolicznych, masy ciała oraz kontroli glikemii. Efekty zależą od indywidualnych potrzeb, celu zdrowotnego i stylu życia, ale korzyści odnotowano zarówno u osób zdrowych, jak i z zaburzeniami metabolicznymi.
Wpływ: Pozytywny
Główne obszary wpływu:
Poziom dowodów: Dobre
Ryzyko interwencji: Znikome
Zanim zaczniesz wprowadzać w życie jakiekolwiek interwencje - przeczytaj nasz darmowy poradnik Droga ku długowieczności , aby zbudować solidne podstawy, które pozwolą Ci przygotować Twój spersonalizowany plan długowieczności i bezpiecznie go realizować.
PrzeczytajOpis działania
Odpowiedni dobór proporcji białka, tłuszczów i węglowodanów pozwala zoptymalizować wydatek energetyczny, poprawić wrażliwość na insulinę i sprzyjać utracie tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym zachowaniu masy mięśniowej. Zwiększenie ilości białka i błonnika w diecie podnosi efekt termogeniczny pożywienia oraz uczucie sytości, natomiast ograniczenie tłuszczów nasyconych i cukrów prostych wspiera zdrowie metaboliczne. Indywidualizacja makroskładników umożliwia lepsze dostosowanie diety do wieku, poziomu aktywności, stanu zdrowia i celów terapeutycznych.
Potencjalne ryzyko
Ryzyko interwencji: Znikome
Optymalizacja rozkładu makroskładników według aktualnych zaleceń jest bezpieczna dla większości osób i bardzo rzadko powoduje działania niepożądane. Ryzyko dotyczy głównie diet o bardzo nietypowych, skrajnych proporcjach lub stosowanych długoterminowo bez nadzoru specjalisty.
- Możliwe uczucie przejściowego zmęczenia lub spadku energii podczas nagłej zmiany proporcji makroskładników
- Przejściowe dolegliwości żołądkowo-jelitowe (np. wzdęcia, biegunka, zaparcia) przy nagłym wzroście spożycia błonnika lub białka
- Ryzyko niedoboru niektórych mikroskładników przy długotrwałych dietach eliminacyjnych (np. bardzo niskowęglowodanowych lub wysokotłuszczowych)
- Przy bardzo wysokiej podaży białka – możliwy wzrost obciążenia nerek u osób z predyspozycją
- Wysoka podaż tłuszczów nasyconych może pogarszać profil lipidowy u osób predysponowanych
- Możliwość zbyt niskiej podaży energii, jeśli modyfikacja makroskładników nie idzie w parze z kontrolą kaloryczności
Przeciwwskazania
Optymalizacja rozkładu makroskładników nie jest zalecana osobom z pewnymi schorzeniami, u których wymagana jest dieta specjalistyczna lub medyczna kontrola składu diety.
- Przewlekła niewydolność nerek (szczególnie przy bardzo wysokiej podaży białka)
- Zaawansowana niewydolność wątroby
- Ciąża i karmienie piersią – zalecana konsultacja z dietetykiem przed większymi zmianami
- Zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, ortoreksja)
- Choroby metaboliczne wymagające specjalistycznych diet (np. fenyloketonuria, wrodzone defekty metabolizmu)
- Dzieci i młodzież – zmiany proporcji makroskładników powinny być nadzorowane przez specjalistę
Szybkie fakty
Dawkowanie
Zalecane proporcje: białko 15–25% energii, tłuszcze 25–35%, węglowodany 45–60% (wg zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia, WHO, EFSA).
Forma
Produkty naturalne: chude mięso, ryby, jaja, mleko, nabiał, rośliny strączkowe, pełnoziarniste zboża, warzywa, owoce, oleje roślinne.
Czas działania
Pierwsze efekty metaboliczne widoczne po 2–4 tygodniach, optymalizacja masy ciała i parametrów metabolicznych – po 2–3 miesiącach.
Pora dnia
Nie ma ścisłych zaleceń, choć białko korzystnie spożywać równomiernie w ciągu dnia; węglowodany – w porach okołotreningowych lub śniadaniu/obiedzie.
Praktyczne wskazówki
Monitorowanie efektów
Obserwuj nie tylko masę ciała, ale też obwód talii, samopoczucie, sytość oraz poziom energii. Warto regularnie wykonywać podstawowe badania laboratoryjne.
Stopniowe wprowadzanie zmian
Zmiany proporcji makroskładników wprowadzaj powoli (np. przez 1–2 tygodnie), aby organizm miał czas na adaptację, a układ trawienny nie reagował negatywnie.
Stawiaj na jakość, nie tylko proporcje
Wybieraj produkty wysokiej jakości, minimalnie przetworzone, unikaj tłuszczów trans, cukrów prostych i nadmiaru tłuszczów nasyconych.
Dieta pod kontrolą specjalisty
Przy schorzeniach przewlekłych, w ciąży lub u dzieci wprowadzaj zmiany wyłącznie po konsultacji z dietetykiem klinicznym.
Indywidualizacja
Dostosuj proporcje makroskładników do swojego celu (redukcja, masa, zdrowie), poziomu aktywności i ewentualnych chorób towarzyszących. Testuj różne warianty i obserwuj, przy jakich najlepiej się czujesz.
Dołącz do naszej grupy WhatsApp z botem AI, który przy wsparciu naszej społeczności i naszych ekspertów odpowie na wszelkie pytania związane z długowiecznością
DołączGłówne obszary wpływu
Metabolizm
Optymalizacja rozkładu makroskładników w diecie może korzystnie wpływać na metabolizm, szczególnie w kontekście kontroli masy ciała, parametrów zespołu metabolicznego oraz wydatku energetycznego. Największe korzyści obserwuje się przy dostosowaniu proporcji białka, tłuszczów i węglowodanów do indywidualnych potrzeb i celów zdrowotnych.
Wpływ na parametry metaboliczne i masę ciała
- Diety z optymalnym rozkładem makroskładników wiążą się z niższą masą ciała, obwodem talii, poziomem glukozy i korzystniejszymi parametrami lipidowymi, zwłaszcza u kobiet.
- Wyższa jakość makroskładników, zwłaszcza białka, oraz ich odpowiednie proporcje obniżają ryzyko rozwoju niekorzystnych fenotypów metabolicznych, takich jak otyłość z zaburzeniami metabolicznymi.
- Diety wysokobiałkowe i niskowęglowodanowe mogą sprzyjać utracie tłuszczu, zachowaniu masy mięśniowej i poprawie wskaźników insulinooporności.
Wydatkowanie energii i termogeneza
- Zwiększenie udziału białka i tłuszczu przy ograniczeniu węglowodanów może ograniczać spadek spoczynkowej przemiany materii podczas odchudzania.
- Białko wykazuje wyższy efekt termogeniczny niż tłuszcze i węglowodany, co przekłada się na większy wydatek energetyczny podczas trawienia.
Podsumowanie
- Optymalizacja rozkładu makroskładników, zwłaszcza zwiększenie udziału białka i błonnika oraz ograniczenie tłuszczów nasyconych i cukrów prostych, może korzystnie wpływać na metabolizm, masę ciała i parametry metaboliczne.
- Efekty są zależne od indywidualnych cech organizmu, płci oraz stylu życia.
Dane naukowe i źródła
Podsumowanie badań
Poziom dowodów Dobre
Liczba załączonych badań: 20
- Badanie obserwacyjne: 5 badań
- Przegląd literatury: 5 badań
- Badanie eksperymentalne (non-rct): 2 badania
- Randomizowane badanie kontrolowane (RCT): 2 badania
- Brak: 2 badania
- Metaanaliza: 2 badania
- Przegląd systematyczny: 1 badanie
- Badanie na zwierzętach: 1 badanie
Finalny komentarz: Wpływ rozkładu makroskładników diety na zdrowie metaboliczne człowieka został dobrze udokumentowany w licznych badaniach klinicznych, przeglądach systematycznych i metaanalizach. Analizy te wskazują, że indywidualizacja proporcji białka, tłuszczów i węglowodanów może prowadzić do poprawy parametrów zespołu metabolicznego, obniżenia masy ciała, poprawy profilu lipidowego oraz kontroli glikemii. Większość badań koncentruje się na populacji ogólnej oraz osobach z otyłością, cukrzycą i innymi zaburzeniami metabolicznymi. Wyniki są spójne, choć siła efektu może zależeć od indywidualnych predyspozycji, płci czy towarzyszącego stylu życia. Podsumowując, obecny stan wiedzy uzasadnia przyznanie tej interwencji poziomu 'dobre' – skuteczność została potwierdzona w badaniach na ludziach, jednak efekty mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech pacjenta i specyfiki stosowanego schematu żywieniowego.
Lista badań
Wpływ rozkładu kalorii z makroskładników na parametry zespołu metabolicznego wśród studentów (P08-049-19)
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2019
Autorzy: Sara Saltzgiver, S. Chee, D. Aguilar‐Alvarez
Czasopismo: Current Developments in Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Przestrzeganie zakresów rozkładu makroskładników oraz odpowiednie spożycie błonnika pozytywnie wpływa na parametry zespołu metabolicznego u studentów, z wyjątkiem HDL-C.
Streszczenie: Przeanalizowaliśmy rozkład makroskładników i jego wpływ na zespół metaboliczny (MetS) wśród studentów Weber State. Założyliśmy, że przestrzeganie zalecanych zakresów rozkładu makroskładników (AMDR) dla węglowodanów, białka i tłuszczu pozytywnie wpłynie na parametry MetS. Dane MetS oraz dwudniowe dzienniczki żywieniowe zostały przeanalizowane u 385 studentów Weber State (w wieku 18–65 lat). Uczestników podzielono według płci (mężczyźni: 128; kobiety: 257) oraz według rozkładu makroskładników. Grupami były osoby spełniające wszystkie AMDR dla węglowodanów, białka i tłuszczu oraz osoby niespełniające tych zaleceń. Dodatkowo sklasyfikowano uczestników jako mających niedobór (poniżej 67% normy) lub wystarczające spożycie błonnika (powyżej/równo 100% normy). Średnie różnice w parametrach MetS oceniano za pomocą t-testu dla prób niezależnych. Kobiety spełniające wszystkie AMDR miały istotnie niższą masę ciała (μ1 = 64,8 vs μ2 = 69,9 kg; p = 0,042), obwód talii (μ1 = 77 vs μ2 = 81,2 cm; p = 0,028), HDL-C (μ1 = 51,2 vs μ2 = 56,3 mg/dl; p = 0,032) oraz poziom glukozy (μ1 = 87,4 vs μ2 = 90,2 mg/dl; p = 0,029) niż kobiety niespełniające tych zaleceń. Uczestnicy z odpowiednim spożyciem błonnika mieli niższą masę ciała (μ1 = 75,3 vs μ2 = 67,3 kg; p = 0,005), mniejszy obwód talii (μ1 = 83,3 vs μ2 = 77,8 cm; p = 0,009) oraz wyższy poziom HDL-C (μ1 = 48,5 vs μ2 = 55,4 mg/dl; p = 0,021) w porównaniu z osobami z niedoborem błonnika (p < 0,05). Spełnianie AMDR nie miało wpływu na czynniki MetS u mężczyzn. U kobiet przestrzeganie AMDR pozytywnie wpływało na większość parametrów MetS z wyjątkiem HDL-C. Chociaż HDL-C było obniżone, całkowity cholesterol również się zmniejszał, co prowadziło do niezmienionego stosunku HDL/całkowity cholesterol – bardziej wiarygodnego predyktora chorób sercowo-naczyniowych. Odpowiednie spożycie błonnika korzystnie wpływało na tkankę tłuszczową centralną i poziom HDL-C. Weber State University Office of Undergraduate Research.
Zobacz badanieSpersonalizowane strategie odchudzania – rola rozkładu makroskładników
Typ badania: Przegląd systematyczny
Liczba cytowań: 83
Rok: 2014
Autorzy: J. A. Martinez, S. Navas-Carretero, W. Saris, A. Astrup
Czasopismo: Nature Reviews Endocrinology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Różne rozkłady makroskładników w diecie mogą wpływać na metabolizm, apetyt i termogenezę, a niektóre dane sugerują, że spersonalizowane żywienie oparte na spożyciu makroskładników i tle genetycznym może być skuteczne.
Zobacz badanieWpływ rozkładu makroskładników diety na metabolizm spoczynkowy i powysiłkowy
Typ badania: Brak
Liczba cytowań: 2
Rok: 2014
Autorzy: Eric T Trexler, A. Smith‐Ryan, Hailee L. Wingfield, Malia N. Melvin, Erica J Roelofs
Czasopismo: Journal of the International Society of Sports Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wyższe spożycie tłuszczu i niższe węglowodanów u kobiet prowadzi do większego spoczynkowego tempa metabolizmu po wysiłku oraz lepszych wyników w treningu oporowym, ale może też wpływać na skład ciała.
Zobacz badanieOtyłość i zespół metaboliczny: rola różnych wzorców rozkładu makroskładników i konkretnych składników odżywczych w utracie masy ciała i jej utrzymaniu
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 313
Rok: 2010
Autorzy: Itziar Abete, A. Astrup, J. A. Martínez, I. Thorsdottir, M. Zulet
Czasopismo: Nutrition reviews
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Zmiana rozkładu i składu makroskładników w diecie może prowadzić do redukcji masy ciała, długoterminowego jej utrzymania, lepszej regulacji apetytu oraz zmian w parametrach zespołu metabolicznego.
Streszczenie: Utrata masy ciała i jej późniejsze utrzymanie są trudne dla osób otyłych mimo wielu dostępnych diet i strategii. Istnieje znaczna ilość dowodów naukowych wskazujących, że samo zmienianie rozkładu makroskładników i składu diety pozwala uzyskać różne stopnie utraty masy ciała, dłuższe utrzymanie niższej masy, lepszą regulację apetytu oraz korzystne zmiany w parametrach zespołu metabolicznego. Obecnie zwraca się uwagę na zwiększenie ilości białka w diecie odchudzającej, jednoczesne ograniczenie tłuszczu do max 30% energii, preferowanie tłuszczów wielonienasyconych, węglowodanów stanowiących 40–50% energii oraz spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym. Artykuł ten przegląda dowody naukowe dotyczące efektów takich modyfikacji oraz strategii trwałego odchudzania i leczenia wybranych cech zespołu metabolicznego.
Zobacz badanieWpływ spożycia makroskładników w II trymestrze na metabolizm glukozy w późniejszej ciąży
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 79
Rok: 2011
Autorzy: S. Ley, A. Hanley, R. Retnakaran, M. Sermer, B. Zinman, D. O’Connor
Czasopismo: The American journal of clinical nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wyższe spożycie tłuszczów nasyconych i trans w II trymestrze zwiększa ryzyko cukrzycy ciążowej, a niższe spożycie węglowodanów i wyższe tłuszczów – podnosi ryzyko.
Streszczenie: Wstęp: Wiadomo, że dieta wpływa na metabolizm glukozy, ale nie ma konsensusu, jaki rozkład makroskładników jest optymalny w ciąży do zapobiegania cukrzycy ciążowej (GDM). Cel: Sprawdzono, czy rozkład makroskładników w II trymestrze jest związany z metabolizmem glukozy później w ciąży. Metody: Do badania włączono kobiety w ciąży pojedynczej, bez wcześniejszej cukrzycy. W 30. tygodniu wykonano 3-godzinny test tolerancji glukozy, a rozkład makroskładników z II trymestru oceniono kwestionariuszem. Wyniki: U 205 uczestniczek u 47 (22,9%) rozpoznano GDM. Wyższe spożycie tłuszczów nasyconych (β ± SEE: 0,059 ± 0,021; p = 0,005), tłuszczów trans (0,381 ± 0,145; p = 0,009), cukrów dodanych (0,017 ± 0,007; p = 0,02) i niższe spożycie błonnika z warzyw i owoców (-0,026 ± 0,012; p = 0,03) były indywidualnie związane ze wzrostem glukozy na czczo. U osób z rodzinnym wywiadem cukrzycy typu 2 wyższe spożycie błonnika wiązało się z niższą insulinoopornością i wyższą wrażliwością na insulinę. Wyższe spożycie tłuszczów i niższe węglowodanów podnosiło ryzyko GDM. Wniosek: Spożycie makroskładników w II trymestrze wiązało się z ryzykiem nieprawidłowego metabolizmu glukozy później w ciąży. Potrzeba dalszych badań nad optymalnym żywieniem prenatalnym.
Zobacz badanieWkład makroskładników w otyłość: implikacje dla precyzyjnego żywienia
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 152
Rok: 2020
Autorzy: R. San-Cristóbal, S. Navas-Carretero, M. Martínez-González, J. Ordovás, J. A. Martínez
Czasopismo: Nature Reviews Endocrinology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Spersonalizowane diety o różnym składzie makroskładników, dostosowane do genotypu i enterotypu jednostki, mogą skutecznie wspierać redukcję nadmiernej masy ciała.
Zobacz badanieZmiany w masie ciała, składzie ciała i ryzyku chorób sercowo-naczyniowych po zmianie rozkładu makroskładników w trakcie regularnego programu ćwiczeń u kobiet z otyłością
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 80
Rok: 2010
Autorzy: C. Kerksick, Jennifer Wismann-Bunn, D. Fogt, A. Thomas, L. Taylor, B. Campbell, C. Wilborn, T. Harvey, M. Roberts, P. L. La Bounty, M. Galbreath, B. Marcello, C. Rasmussen, R. Kreider
Czasopismo: Nutrition Journal
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Regularne ćwiczenia i umiarkowana restrykcja kaloryczna sprzyjają utracie masy ciała, poprawie składu ciała i sprawności mięśniowej u kobiet z otyłością.
Streszczenie: Celem badania była ocena wpływu różnych rozkładów makroskładników oraz ilości kalorii, wraz z regularnym wysiłkiem fizycznym, na zmiany metaboliczne i fizjologiczne związane z utratą masy ciała. 141 siedzących kobiet z otyłością przydzielono do różnych grup dietetycznych oraz kontrolnych (bez diety/bez ćwiczeń lub tylko ćwiczenia), łącznie z różnymi proporcjami makroskładników i restrykcją kalorii. Po 14 tygodniach wszystkie grupy stosujące dietę i ćwiczenia uzyskały większe zmiany antropometryczne i składu ciała niż kontrolne. Ograniczenie kalorii początkowo zmniejszało wydatek energetyczny, ale wracał on do normy po 10 tygodniach. We wszystkich grupach ćwiczących poprawiła się sprawność tlenowa i siła. Rozkład makroskładników mógł wpływać na poziom insuliny i przyrost siły. Regularne ćwiczenia i umiarkowane ograniczenie kalorii skutecznie poprawiają skład ciała i parametry metaboliczne.
Zobacz badanieWpływ metabolizmu makroskładników na starzenie się komórek i organizmu
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 5
Rok: 2023
Autorzy: J. Nehme, Abdullah Altulea, Teodora Gheorghe, M. Demaria
Czasopismo: Biomedical Journal
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Interwencje dietetyczne ukierunkowane na metabolizm makroskładników mogą wydłużać zdrowie i życie poprzez regulację starzenia komórkowego i sprzyjanie długowieczności.
Zobacz badanieMakroskładniki i oś tkanki tłuszczowej-wątroby w otyłości i stłuszczeniu wątroby
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 76
Rok: 2019
Autorzy: Caroline C. Duwaerts, J. Maher
Czasopismo: Cellular and Molecular Gastroenterology and Hepatology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Składniki odżywcze i ich kombinacje mogą wpływać na oś wątroba-tkanka tłuszczowa, przyczyniając się do rozwoju otyłości i stłuszczenia wątroby.
Zobacz badanieWpływ składu makroskładników diety na spoczynkowy wydatek energetyczny po aktywnej utracie masy ciała: przegląd systematyczny i metaanaliza
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 5
Rok: 2024
Autorzy: D. Ho, Yu-Chi Liao, Noor Rohmah Mayasari, Mu-Ming Chien, Mei Chung, Chyi-Huey Bai, Ya-Li Huang, Yang-Ching Chen, Sung-Hui Tseng, Chun-Chao Chang, Wan-Chun Chiu, Patchara Sangopas, Hsiang-Tung Tseng, Jing-Wen Kao, Yi Jing Ngu, Jung-Su Chang
Czasopismo: Obesity Reviews
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Skład makroskładników diety wpływa na spoczynkowy wydatek energetyczny różnie, w zależności od stopnia utraty masy ciała i indywidualnej odpowiedzi metabolicznej.
Streszczenie: Przeprowadzono przegląd systematyczny i metaanalizę skuteczności różnych wzorców rozkładu makroskładników na zmiany w spoczynkowym wydatku energetycznym (REE) w odniesieniu do utraty masy ciała, klasyfikowanej jako minimalna (<5%) lub umiarkowana–wysoka (>5%). Niższa podaż węglowodanów (CHO) lub wyższa tłuszczu i białka była związana z mniejszym spadkiem REE, zwłaszcza u osób, które schudły powyżej 5%. W analizie meta-regresji wykazano, że każdy 1% wzrostu podaży węglowodanów wiązał się z redukcją REE o 2,3 kcal/dzień, natomiast 1% wzrostu białka i tłuszczu korelował z podwyższeniem REE odpowiednio o 3,0 i 0,5 kcal/dzień. Nie stwierdzono istotnych związków u osób z niewielką utratą masy ciała. Wyniki wskazują, że podaż makroskładników pod kalorycznym deficytem może różnie wpływać na REE w zależności od stopnia utraty masy ciała i odpowiedzi metabolicznej.
Zobacz badanie"Nutraceutyki" w odniesieniu do ludzkich mięśni szkieletowych i wysiłku fizycznego
Typ badania: Przegląd literatury
Liczba cytowań: 59
Rok: 2017
Autorzy: C. Deane, D. Wilkinson, B. Phillips, Kenneth Smith, T. Etheridge, P. Atherton
Czasopismo: American journal of physiology. Endocrinology and metabolism
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Nutraceutyki, takie jak leucyna, HMB, kreatyna, witamina D, kwas ursolowy i kwas fosfatydowy, mogą wspierać przyrost masy mięśniowej, metabolizm białek i wydolność wysiłkową.
Streszczenie: Mięśnie szkieletowe odgrywają kluczową rolę w ruchu i metabolizmie, a masa i jakość mięśni wiążą się z lepszym zdrowiem i dłuższym życiem. Optymalizacja żywienia z ćwiczeniami to uznana strategia ergogeniczna. Dieta i ćwiczenia pozostają najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania sarkopenii i zaburzeniom mięśni. W tym przeglądzie omówiono dowody dotyczące wpływu wybranych makro- i mikroskładników oraz nutraceutyków (m.in. leucyna, HMB, kreatyna, witamina D, kwas ursolowy, fosfatydowy) na masę, metabolizm i funkcje mięśni oraz wydolność fizyczną. Makroskładniki mają specyficzne działanie: białko pozytywnie wpływa na masę i metabolizm białek mięśniowych, a węglowodany i tłuszcze – na metabolizm energetyczny i wydolność. Wykazano korzystny wpływ określonych nutraceutyków na masę mięśni i/lub wydolność (siła, wytrzymałość).
Zobacz badanieMetaanaliza genomowa spożycia makroskładników wśród 91 114 Europejczyków – konsorcjum CHARGE
Typ badania: Metaanaliza
Liczba cytowań: 61
Rok: 2018
Autorzy: J. Merino, H. Dashti, Sherly X Li, C. Sarnowski, A. Justice, M. Graff, C. Papoutsakis, Caren E. Smith, G. Dedoussis, R. Lemaitre, M. Wojczynski, S. Männistö, J. Ngwa, Minjung Kho, T. Ahluwalia, N. Pervjakova, D. Houston, C. Bouchard, Tao Huang, M. Orho-Melander, A. Frazier-Wood, D. Mook-Kanamori, L. Pérusse, C. Pennell, P. S. Vries, T. Voortman, Olivia Li, S. Kanoni, L. Rose, T. Lehtimäki, J. Zhao, M. Feitosa, J. Luan, N. McKeown, Jennifer A. Smith, T. Hansen, N. Eklund, M. Nalls, T. Rankinen, Jinyan Huang, D. Hernandez, Christina-Alexandra Schulz, A. Manichaikul, Ruifang Li-Gao, M. Vohl, Carol A. Wang, F. V. Rooij, Jean Shin, I. Kalafati, F. Day, P. Ridker, M. Kähönen, D. Siscovick, C. Langenberg, Wei Zhao, A. Astrup, P. Knekt, M. Garcia, D. Rao, Q. Qi, L. Ferrucci, U. Ericson, J. Blangero, A. Hofman, Z. Pausova, V. Mikkilä, N. Wareham, S. Kardia, O. Pedersen, A. Jula, J. Curran, M. Zillikens, J. Viikari, N. Forouhi, J. Ordovás, J. Lieske, H. Rissanen, A. Uitterlinden, O. Raitakari, J. K. Jong, J. Dupuis, J. Rotter, K. North, R. Scott, M. Province, M. Perola, L. Cupples, S. Turner, T. Sørensen, V. Salomaa, Yongmei Liu, Y. Sung, L. Qi, S. Bandinelli, S. Rich, R. Mutsert, A. Tremblay, W. Oddy, O. Franco, T. Paus, J. Florez, P. Deloukas, L. Lyytikäinen, D. Chasman, Audrey Y. Chu, Toshiko Tanaka
Czasopismo: Molecular Psychiatry
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Badanie wykazało 12 loci genetycznych związanych ze spożyciem makroskładników, w tym dwa nowe loci, mające potencjalne znaczenie dla funkcji mózgu, tkanki tłuszczowej i fenotypów otyłościowych.
Zobacz badanieProfilowanie metabolomiczne po posiłku: wgląd w specyficzne odpowiedzi metaboliczne na makroskładniki u zdrowych osób
Typ badania: Randomizowane badanie kontrolowane (RCT)
Liczba cytowań: 0
Rok: 2024
Autorzy: Awad Alshahrani, Shereen M. Aleidi, Mohammed Al Dubayee, Reem H. AlMalki, Rajaa Sebaa, Mahmoud Zhra, Anas M. Abdel Rahman, Ahmad Aljada
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: U zdrowych osób występują odmienne odpowiedzi metaboliczne na spożycie makroskładników, a określone metabolity odgrywają rolę w regulacji metabolizmu poposiłkowego i wrażliwości na insulinę.
Streszczenie: Cel/Założenia: Zrozumienie odpowiedzi metabolicznych na różne makroskładniki jest kluczowe dla oceny ich wpływu na zdrowie. Celem badania była analiza profili metabolomicznych po spożyciu glukozy, białka i tłuszczów przez zdrowych dorosłych. Metody: 23 zdrowych uczestników losowo przypisano do spożycia 300 kcal z glukozy, białka lub tłuszczów po nocnym poście. Pobrano próbki krwi na czczo oraz po 1, 2 i 3 godzinach. Analizę metabolitów przeprowadzono metodą spektrometrii mas. Wyniki: Zidentyfikowano 21, 59 i 156 rozregulowanych metabolitów po spożyciu odpowiednio glukozy, białka i tłuszczów. Szczególnie poziom 3'-O-metyloguanozyny istotnie spadał po glukozie, pozostawał stabilny po tłuszczach i rósł po 2 h. Wspólne metabolity dla grup glukozy i tłuszczów to 3'-O-metyloguanozyna, 3-oksotetradekanowy, poli-g-D-glutaminian i trójgliceryd (TG) (15:0/18:4/18:1). Wnioski: Wyniki pokazują odmienne odpowiedzi metaboliczne na makroskładniki, podkreślając rolę specyficznych metabolitów w regulacji metabolizmu poposiłkowego, zdrowia metabolicznego i wrażliwości na insulinę.
Zobacz badanieKrótkoterminowe efekty programów odchudzających z różnym rozkładem makroskładników na mikrobiom jelitowy i parametry metaboliczne: badanie pilotażowe
Typ badania: Badanie eksperymentalne (non-rct)
Liczba cytowań: 1
Rok: 2023
Autorzy: Seungmin Song, J. Shon, Woo-ri Yang, Han-Bit Kang, Keun-Ha Kim, Ju-Yeon Park, Sanghoo Lee, Sae Yun Baik, Kyoung-Ryul Lee, Yoon Jung Park
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Programy odchudzające z dietą wysokobiałkową poprawiają różnorodność mikrobiomu jelit, a zbilansowane i wysokotłuszczowe/niskowęglowodanowe diety redukują masę ciała i BMI.
Streszczenie: Mikrobiom jelitowy odgrywa kluczową rolę w zdrowiu metabolicznym i otyłości. Rozkład makroskładników jest uznawany za istotny czynnik w programach odchudzających, ale mało wiadomo o jego wpływie na mikrobiom. W badaniu porównano trzy diety niskokaloryczne: zbilansowaną (B: 60:15:30), wysokotłuszczową-niskowęglowodanową (F: 35:20:55) i wysokobiałkową (P: 40:25:35) u 60 osób z nadwagą/otyłością przez 3 tygodnie. Wszystkie grupy zmniejszyły masę ciała i BMI. Stosunek Firmicutes/Bacteroidetes wzrósł u wszystkich, najbardziej w grupach B i P. Różnorodność alfa i beta wzrosła istotnie w grupie wysokobiałkowej. Krótkoterminowa interwencja dietetyczna zwiększa bakterie produkujące maślan oraz wskaźnik F/B, a dieta wysokobiałkowa istotnie zwiększa różnorodność mikrobiomu w porównaniu do innych diet.
Zobacz badanieZwiązek między spożyciem makroskładników a zespołem metabolicznym i jego składowymi u osób z cukrzycą typu 1
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 20
Rok: 2017
Autorzy: A. Ahola, V. Harjutsalo, L. Thorn, R. Freese, C. Forsblom, S. Mäkimattila, P. Groop
Czasopismo: British Journal of Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: U osób z cukrzycą typu 1 spożycie większej ilości węglowodanów niż tłuszczów może obniżać ryzyko komponentów zespołu metabolicznego, a wybór węglowodanów lub tłuszczów zamiast białka – obniżać ciśnienie krwi.
Streszczenie: Dieta to kluczowy, modyfikowalny czynnik stylu życia mogący wpływać na składowe zespołu metabolicznego. Celem było zbadanie związku między udziałem makroskładników w diecie a elementami zespołu metabolicznego u osób z cukrzycą typu 1. Przeanalizowano 791 osób bez nefropatii i z wiarygodnym spożyciem energii. Analizowano wpływ zamiany makroskładników na wyniki zdrowotne. W grupie mężczyzn zastępowanie tłuszczu węglowodanami obniżało ryzyko zwiększonego obwodu talii, a zamiana białka na węglowodany lub tłuszcze obniżała ryzyko podwyższonego ciśnienia krwi. U kobiet zamiana tłuszczu na węglowodany obniżała poziom HDL. Rozkład makroskładników może więc mieć znaczenie dla zespołu metabolicznego.
Zobacz badanieMikroskładniki wpływają na mikrobiom jelitowy i poziom glukozy we krwi
Typ badania: Brak
Liczba cytowań: 43
Rok: 2021
Autorzy: Nicole G Barra, F. F. Anhê, Joseph F. Cavallari, Anita M Singh, Darryl Y Chan, J. Schertzer
Czasopismo: The Journal of endocrinology
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Mikroskładniki diety wpływają na mikrobiom jelitowy i poziom glukozy, potencjalnie zmieniając ryzyko metaboliczne i gospodarkę hormonalną glukozy.
Streszczenie: Mikroskładniki wpływają na hormony i metabolizm gospodarza. Składniki mineralne, pierwiastki śladowe i witaminy mogą zmieniać poziom glukozy i jej metabolizm oraz są powiązane z ryzykiem i przebiegiem cukrzycy typu 2. Dieta, mikroby i odpowiedzi metaboliczne, immunologiczne i hormonalne oddziałują w jelitach. Dotąd skupiano się głównie na wpływie makroskładników na mikrobiom i metabolizm. Mikroskładniki mogą zmieniać skład mikrobioty, funkcje bariery jelitowej, transport glukozy i regulację hormonalną (insulina, hormony tarczycy). Witaminy wpływają też na mikrobiom i mogą być przetwarzane przez mikroby. Współregulacja witamin przez mikrobiom wpływa na odporność, metabolizm lipidów i glukozy oraz funkcje komórek beta trzustki. Potrzebne są dalsze badania nad powiązaniami nadmiaru lub niedoboru mikroskładników z mikrobiomem i ryzykiem chorób metabolicznych. Błonnik, tłuszcze, białka i węglowodany to kluczowe czynniki wpływające na udział mikrobioty w gospodarce glukozowej.
Zobacz badanieZwiązki między spożyciem makroskładników a fenotypami otyłości/metabolicznego ryzyka: wyniki Koreańskiego Narodowego Badania Zdrowia i Żywienia
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 20
Rok: 2019
Autorzy: Ha-Na Kim, Sang-Wook Song
Czasopismo: Nutrients
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Nie stwierdzono związku między spożyciem makroskładników a fenotypami otyłości/metabolicznego ryzyka w populacji koreańskiej, poza pozytywnym związkiem między zdrową metabolicznie otyłością a niskim spożyciem białka u kobiet.
Streszczenie: Otyłość i zaburzenia metaboliczne zwiększają ryzyko wielu chorób. Niewiele badań analizowało zależności między rozkładem makroskładników a fenotypami otyłości i ryzyka metabolicznego. Przeanalizowano dane 7374 osób z Koreańskiego Narodowego Badania Zdrowia i Żywienia z lat 2014 i 2016. Udział energii z węglowodanów, białka i tłuszczów analizowano względem czterech grup: masa prawidłowa bez zaburzeń metabolicznych, otyłość bez zaburzeń metabolicznych, masa prawidłowa z zaburzeniami metabolicznymi, otyłość z zaburzeniami metabolicznymi. Po uwzględnieniu czynników zakłócających nie wykazano zależności między rozkładem makroskładników a fenotypami, poza pozytywną korelacją między zdrową metabolicznie otyłością a niskim spożyciem białka u kobiet. Potrzebne są dalsze badania.
Zobacz badaniePrzyrost masy ciała wywołany izokaloryczną dietą wysokotłuszczową u szczurów: badanie nutriepigenetyczne promotorów FASN i NDUFB6
Typ badania: Badanie na zwierzętach
Liczba cytowań: 83
Rok: 2010
Autorzy: A. Lomba, J. A. Martínez, D. Garcia-Diaz, L. Paternain, A. Martí, J. Campión, F. Milagro
Czasopismo: Molecular genetics and metabolism
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wysokie spożycie tłuszczu u szczurów prowadzi do przyrostu masy ciała, zaburzeń tolerancji glukozy i zmian epigenetycznych wpływających na ekspresję genów i metabolizm.
Zobacz badanieJakość makroskładników a występowanie niekorzystnych fenotypów metabolicznych u dorosłych z prawidłową masą ciała i nadwagą/otyłością
Typ badania: Badanie obserwacyjne
Liczba cytowań: 0
Rok: 2023
Autorzy: N. Moslehi, M. Golzarand, P. Mirmiran, F. Hosseinpanah, F. Azizi
Czasopismo: Obesity research & clinical practice
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Wyższa ogólna jakość makroskładników i białka wiąże się z niższym ryzykiem niekorzystnych fenotypów metabolicznych u osób z prawidłową masą ciała i nadwagą/otyłością.
Zobacz badanieIlościowa analiza diet restrykcyjnych i izokalorycznych na podstawie składu makroskładników: wpływ na regulację masy ciała, parametry antropometryczne i bioimpedancyjne u kobiet z otyłością
Typ badania: Badanie eksperymentalne (non-rct)
Liczba cytowań: 1
Rok: 2024
Autorzy: Denisa Pescari, Monica-Simina Mihuta, Andreea Bena, D. Stoian
Czasopismo: Frontiers in Nutrition
Ranking czasopisma: 1
Główne wnioski: Izokaloryczne diety o zmiennym rozkładzie makroskładników zapewniają lepsze długoterminowe efekty w optymalizacji masy ciała, BMI, składu ciała i tkanki tłuszczowej centralnej u kobiet z otyłością.
Streszczenie: Otyłość stanowi rosnący problem zdrowotny, zwłaszcza wśród młodych dorosłych. W badaniu porównano skuteczność diet hipokalorycznych (LED, VLED), izokalorycznych o różnych rozkładach makroskładników (LCD, KD, HPD) oraz izokalorycznej bez określonego rozkładu (TRE) przez 12 tygodni u 150 kobiet z otyłością. Oceniano parametry antropometryczne, skład ciała i metabolizm w trzech punktach czasowych. Wszystkie diety powodowały utratę masy ciała, jednak najlepsze efekty długoterminowe uzyskano w dietach izokalorycznych o określonym rozkładzie makroskładników. Dieta ketogeniczna najlepiej zmniejszała obwód talii, a dieta wysokobiałkowa sprzyjała przyrostowi masy mięśniowej. Ograniczenie kalorii początkowo zmniejszało wydatek energetyczny, lecz w grupie TRE spadek ten był najmniejszy. Diety izokaloryczne z określonym rozkładem makroskładników zapewniają korzystniejsze długoterminowe efekty niż diety restrykcyjne.
Zobacz badanie